RFA

11.12.2019

Hình minh họa. Thầy giáo Đào Quang Thực Photo: RFA

Ông Nguyễn Trường Sơn, người thực hiện chiến dịch cho tổ chức Ân xá Quốc tế ở hai nước Campuchia và Việt Nam chiều 10 tháng 12 năm 2019 bày tỏ sự đau buồn và bàng hoàng về cái chết của Tù nhân lương tâm Đào Quang Thực khi đang thụ án tù.

Ông Sơn khẳng định việc không cho người nhà nhận thi thể ông Thực về quê an táng theo truyền thống của người Việt là việc làm trái đạo đức.

“Chúng tôi cũng nhận được tin là hiện nay gia đình đang cố gắng nhận lại thi thể của tù nhân lương tâm Đào Quang Thực và mong muốn an táng ông ở quê nhà. Tuy nhiên trại giam nhất quyết không đồng ý và muốn chôn cất ông tại trong trại giam, theo chúng tôi đây là việc làm hết sức trái đạo đức và nó trái với cả đạo đức không chỉ của người Việt Nam mà còn là đối với bất cứ một nền đạo đức nào khác trên thế giới.

Điều đó là điều không thể chấp nhận được!”

Ông Nguyễn Trường Sơn cũng cho rằng tù chính trị  Đào Quang Thực đã qua đời điều đó cũng có nghĩa ông không phải chịu bất cứ sự quản chế nào của Nhà nước nữa và gia đình ông xứng đáng được nhận thi thể của ông để lo liệu thủ tục mai táng theo truyền thống của người Việt Nam.

Đại diện Ân Xá Quốc Tế cũng bày tỏ phẫn nộ khi biết được tin trại giam không đồng ý với yêu cầu đưa xác ông Thực về quê nhà chôn cất. Ân xá Quốc tế kêu gọi chính quyền Việt Nam ngay lập tức can thiệp, buộc trại giam Số 6 phải trả lại thi thể ông Đào Quang thực cho gia đình ông.

Theo Điều 56 của Luật Thi Hành Án Hình Sự năm 2019 thì khi tù nhân qua đời trong trại giam hay cơ sở khám chữa bệnh trong thời gian thi hành án mà “thân nhân của người chết có đơn đề nghị thì bàn giao tử thi đó cho họ” tuy nhiên luật này cũng nói người thân không được nhận thi thể trong trường hợp “có căn cứ cho rằng việc đó ảnh hưởng đến an ninh trật tự và vệ sinh môi trường.”

Chúng tôi gọi điện cho các số điện thoại của Trại giam số 6 Thanh Chương – Nghệ An để hỏi về việc người nhà ông Đào Quang Thực xin nhận thi thể ông về an táng thì bị cho là ảnh hưởng đến an ninh trật tự hay vệ sinh môi trường như thế nào, tuy nhiên không thể liên lạc được.

Tổ chức Ân xá Quốc tế hôm 13 tháng 5 năm nay công bố bản danh sách gồm 128 tù nhân lương tâm hiện đang bị chính quyền Việt Nam cầm giữ trong đó có ông Đào Quang Thực.

Theo báo cáo này, ngày càng có nhiều người bị kết án tù ở Việt Nam vì bày tỏ quan điểm bất đồng trên các trang mạng xã hội từ khi luật An ninh mạng có hiệu lực hồi đầu năm 2019.

Đại diện Tổ chức Theo dõi Nhân quyền Human Rights Watch, ông Phil Robertson, phó giám đốc Phân ban Châu Á, vào ngày 10 tháng 12 lên tiếng về trường hợp tù chính trị Đào Quang Thực qua đời trong khi thi hành án và gia đình không được nhận xác về mai táng ở quê nhà rằng “Cái chết của ông Đào Quang Thực với lý do đưa ra bị tai biến lại đưa  điều khủng khiếp của nhà tù Việt Nam vào tầm ngắm. Cái chết của ông này cần phải được điều tra một cách minh bạch và công bằng với kết quả về điều gỉ xảy ra cho ông phải được công bố rộng rãi.”

Theo thông cáo của ông Phil Robertson thì tình trạng thiếu lương thực và dịch vụ y tế là một vấn đề lớn đối với các tù nhân tại Việt Nam. Ngay cả khi họ bị đau nặng vẫn không được tạm cho ra khỏi trại để chăm sóc y tế.

Trong khi chúng ta không thể phát biểu chắc chắn về điều gì đã xảy đến cho ộng Đào Quang Thực, cái chết của ông nêu ra nhiều câu hỏi mà chính quyền Việt Nam phải trả lời. Đơn cử đó là tại sao trại giam không cho phép gia đình nhận xác để mai táng thay vì chôn ở trại. Trại có điều gì giấu diếm hay không? Và thật rõ ràng là cơ quan chức năng có nhiều điều phải giải thích về những gì xảy ra đối với ông Đào Quang Thực. Thế giới đang chờ và đang lắng nghe.

Tù nhân lương tâm Đào Quang Thực, người đang phải thụ án 13 năm tù giam vì bị cáo buộc tội “Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân” vừa qua đời tại bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An vào lúc 8 giờ 30 phút sáng ngày 10 tháng 12 năm 2019.

Ông Đào Duy Tùng, con trai thầy giáo tiểu học Đào Quang Thực trưa 10 tháng 12 xác nhận tin vừa nêu với phóng viên Đài Á Châu Tự Do như sau:

“Như điều trị trong viện bác sĩ kết luận là xuất huyết não và viêm phổi.

Gia đình không được mang về mà mai táng trong trại giam số 6 Thanh Chương, Nghệ An, 3 năm sau thì mới được (mang hài cốt về – PV).Mong muốn của em là đưa bố về quê để an táng và không muốn khám nghiệm tử thi nhưng các lực lượng họ cưỡng chế bắt buộc cho khám nghiệm tử thi.”

Theo ông Tùng, ông Đào Quang Thực khi đang thụ án trong Trại giam số 6 – Thanh Chương, Nghệ An, có dấu hiệu bị đau nên cán bộ quản giáo đã chuyển ông vào bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An hôm 3 tháng 12.

Tuy nhiên, một ngày sau gia đình mới nhận được tin báo và vào viện chăm sóc cho ông Thực. Chỉ chưa đầy một tuần lễ thì ông qua đời.

Người thân khẳng định nạn nhân chưa bao giờ có tiền sử bệnh này khi ở nhà, tuy nhiên hồi tháng 4 năm 2018 khi đang trong thời hạn bị tạm giam điều tra tại Công an tỉnh Hòa Bình thì phát bệnh và phải cấp cứu một lần.

Phóng viên Đài Á Châu Tự Do gọi điện thoại cho bệnh viện để hỏi về nguyên do người tù chính trị này qua đời, tuy nhiên người trực điện thoại từ chối cung cấp thông tin qua điện thoại và yêu cầu đến tận khoa nơi bệnh nhân qua đời để hỏi.

Phóng viên Đài Á Châu Tự Do cũng gọi điện cho Trại giam số 6 nhưng không liên lạc được.

Thầy giáo Đào Quang Thực sinh năm 1960, từng giảng dạy tại trường tiểu học Triệu Phúc Lịch, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình trong hơn 30 năm trước khi về hưu.

Ông bị cơ quan an ninh điều tra bắt giữ vào tháng 10 năm 2017 vì bị cho là ông dùng 2 tài khoản Facebook “thường xuyên đăng tải nhiều bài viết, bài chia sẻ, bình luận có nội dung chống Nhà nước.”

Ông bị Tòa án tỉnh Hòa Bình tuyên 14 năm tù vào phiên sơ thẩm và giảm còn 13 năm tù ở phiên phúc thẩm ngày 17 tháng 1 năm 2019.