Sau hơn hai tháng kể từ ngày đình công và được các cơ quan nhân quyền, báo chí quốc tế quan tâm theo dõi, công nhân Việt Nam tại Serbia đã đầu hàng.
Việt Nam đang “chủ động”, “tích cực”, “làm việc” với các bên hữu quan để cải thiện tình cảnh khổ sở của các công nhân Việt Nam tại Serbia theo tuyên bố của phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Việt Nam, bà Lê Thị Thu Hằng (1). Các công nhân đánh giá cao sự quan tâm, hỗ trợ kịp thời của tòa đại sứ Việt Nam, theo báo chí lề Trái (lề Đảng) (2) … Hai tháng sau, không chịu đựng nổi điều kiện sống và làm việc tại Serbia, một số công nhân đã trở về Việt Nam.
Các tổ chức quốc tế và báo chí nước ngoài vẫn tiếp tục lên tiếng. Tờ New York Times, số ra ngày 22 tháng 1 có bài: ‘Khốn Khổ và Nguy hiểm’: Sự Thất Hứa của Trung cộng ở Serbia (3). Bài báo có đoạn:
“Định thoát khỏi cảnh nghèo khó cùng cực tại quê nhà ở Miền Bắc Việt Nam, một nông dân 43 tuổi làm việc nhiều năm tại các công trường xây dựng ở Kuwait và Uzbekistan trước khi được đề nghị một vé đến nơi mà anh được bảo rằng sẽ là “miền đất hứa” – Châu Âu, một công việc với mức lương cao.
“Tôi muốn đi Phương Tây để đổi đời,” người nông dân này, có ba đứa con, yêu cầu không tiết lộ danh tính vì sợ sẽ bị chủ trả thù, kể lại trong một cuộc phỏng vấn.”
Cuộc sống của anh ấy đã thay đổi: nó trở lên tệ hơn nhiều.
Các chuyên gia của Hội đồng Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc cũng tuyên bố rằng “cần phải hành động gấp rút để hỗ trợ và bảo vệ khoảng 400 công nhân Việt Nam, những người được cho là bị buôn bán sang Serbia. (4)”
Tuyên bố này cũng cho biết có tám công ty, bao gồm cả các hãng tuyển dụng lao động của Việt Nam, các công ty xây dựng Trung cộng có đăng ký tại Serbia, bị cáo buộc liên quan đến các vi phạm nhân quyền nghiêm trọng, theo các nguồn tin các chuyên gia nhận được.
Các chuyên gia này cũng cho biết họ đã viết thư cho các doanh nghiệp trên và cũng đã liên lạc với ba quốc gia liên quan: Việt Nam, Trung cộng, và Serbia.
Các chuyên gia Liên Hiệp Quốc cho biết “họ hết sức lo lắng vì các công nhân này đã bị buôn người cho các hoạt động lao động cưỡng bức, và đã sống và làm việc trong các điều kiện khổ sở kinh khủng ở Serbia, với những rủi ro nghiêm trọng cho tính mạng và sức khỏe của họ.”
Theo một nguồn tin giấu tên tại công trường, một công nhân Trung cộng đã chết sau khi bị một trụ bê tông đang được cần cẩu di dời va vào đầu. Công nhân này sau đó được đưa đi đâu không rõ. Dù một số tổ chức nhân quyền tại Serbia cố gắng tìm kiếm tung tích của người đàn ông xấu số này tại các bệnh viện, họ không tìm ra được là anh ta đã được chuyển đi đâu. Có người còn nghi ngờ rằng anh ta đã bị chôn cất ở một nơi nào đó trong một khối bê-tông.
Các chuyên gia của Liên Hiệp Quốc cho biết họ đã nhắc nhở các nhà cầm quyền liên quan về trách nhiệm bảo vệ chống lại các vi phạm nhân quyền trong kinh doanh.
Tưởng cũng cần nói rằng Việt Nam sẽ là thành viên của Hội Đồng Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc trong nhiệm kỳ 2023-2025.
Báo chí Việt Nam, sau khi có một số bài đăng vài ngày sau tuyên bố tích cực, chủ động làm việc của Bộ Ngoại Giao Việt Nam, đến nay hoàn toàn im tiếng. Công cụ tìm kiếm Bing không có một bài nào của báo chí Việt Nam sau ngày 6 tháng 12 năm ngoái (5).
Việc tìm kiếm với từ khóa “công nhân Việt Nam ở serbia, bộ ngoại giao Việt Nam” cho kết quả tương tự.
Tình cảnh của công nhân Việt Nam ở Serbia không phải là trường hợp cá biệt. Chỉ cách này vài tháng là vụ lạm dụng, đánh đập công nhân Việt Nam tại Arab Saudi, dẫn đến cái chết của H’ Xuân, một cô gái vị thành niên vào thời điểm cô được đưa từ Việt Nam đi xuất khẩu lao động (6). Cách đây khoảng 1 tuần, công nhân Việt Nam tại Rumani cũng biểu tình phản đối.
https://www.facebook.com/100009974622165/videos/2751132705191671
Sau hơn hai tháng kể từ ngày đình công và được các cơ quan nhân quyền, báo chí quốc tế quan tâm theo dõi, các công nhân Việt Nam tại Serbia đã đầu hàng. Một số không thể chấp nhận được cuộc sống và điều kiện làm việc tồi tệ ở đây, đã về nước, theo nguồn tin chúng tôi có được tại Serbia.
Số còn lại, chấp nhận ở lại để làm việc. Có lẽ, với họ, đây là lựa chọn tốt hơn việc trở về với cảnh túng quẫn và nợ nần tại quê nhà.
Anh Quân (Việt Nam Thời Báo, 26.01.2022)
______________
Tài liệu Tham khảo
(1) Cảnh khó khăn của công nhân Việt Nam trong nhà máy Trung cộng tại Serbia – VietNamNet
(2) EU kêu gọi Serbia điều tra điều kiện lao động ở công ty Trung cộng – Tuổi Trẻ Online (tuoitre.vn)
(3) ‘Miserable and Dangerous’: A Failed Chinese Promise in Serbia – The New York Times (nytimes.com)
(4) Urgent action needed to protect Vietnamese workers trafficked to Serbia | | UN News
(5) công nhân việt nam ở serbia – Bing
(5) công nhân việt nam ở serbia, bộ ngoại giao việt nam – Bing