Mục lục
Tuyên bố về vụ đại án Việt Á của các tổ chức xã hội dân sự
27-1-2022
I. Tóm tắt vụ việc
Vào ngày 17.2.2020, thời điểm toàn quốc chỉ có 9 ca nhiễm Sars Covi-2, Bộ Khoa học & Công nghệ cấp cho Học viện Quân y 18,9 tỉ đồng để nghiên cứu chế tạo bộ xét nghiệm (test kit) Covid 19. Ngày 3.3.2020 Bộ này nghiệm thu test kit do Học viện Quân y và Công ty Việt Á sản xuất. Ngày 4.4.2020 Bộ Y tế có văn bản chấp thuận cho lưu hành toàn quốc, đồng thời hạn chế nhập khẩu để Việt Á độc quyền cung cấp test kit, ra văn bản chỉ đạo các cơ quan phòng chống dịch bệnh toàn quốc mua test kit của Việt Á với giá cả cụ thể. Cùng thời gian đó Bộ Khoa học & Công nghệ loan tin test kit Covid 19 của VN sản xuất đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chứng nhận cho phép lưu hành và đã được một số nước châu Âu đặt mua, trong đó có Vương quốc Anh.
Tiếp đó là một chiến dịch quảng cáo rầm rộ do Ban Tuyên giáo, Bộ Thông tin truyền thông phát động, có sự tham gia cả của đài Truyền hình Trung ương, báo Nhân Dân, báo Quân Đội Nhân Dân (các báo do Trung ương Đảng trực tiếp quản lý chỉ đạo). Hòa theo đó Ban Thi đua Khen thưởng cùng Văn phòng Chủ tịch nước làm văn bản trình Chủ tịch nước khen thưởng Huân chương Lao Động hạng ba cho Công ty Việt Á, được Chủ tịch nước phê chuẩn và ban hành.
Thành phố Hồ Chí Minh trở nên thành phố chết, một số tỉnh thành lân cận như Bình Dương, Đồng Nai, Long An… là những nơi tập trung rất nhiều khu công nghiệp lâm vào khủng hoảng. Nhiều chợ bị đóng cửa, các chuỗi cung ứng hàng hóa liên tỉnh thành bị đứt, gây nên tình trạng thiếu hụt các loại nhu yếu phẩm, giá hàng tăng cao 3-4 lần so với lúc bình thường. Chính phủ kêu gọi “ai ở đâu ở đó”, các trạm kiểm dịch mọc lên như nấm, khiến toàn dân bị “cầm tù” tại gia.
Ban đầu, khi chưa phát hiện ra vụ Việt Á, ai cũng trách Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch Covid-19 phạm sai lầm gây nên cái chết đau thương của trên 30 ngàn người dân là do lúng túng, chủ quan, quan liêu, thiếu kinh nghiệm và hiểu biết. Giờ đây, sau khi phát hiện vụ Việt Á, mọi người mới vỡ lẽ ra rằng thành tích của chiến dịch “Thần tốc” đè dân ngoáy mũi trên diện rộng rất có thể là để tiêu thụ nhiều test kit Việt Á trong thời gian ngắn nhất, là âm mưu rất thâm độc lợi dụng dịch bệnh để kiếm lợi hàng ngàn tỉ đồng rút từ ngân sách nhà nước, không chỉ của Công ty Việt Á mà còn của một số bộ, ngành liên quan, đặc biệt Bộ Y tế, Bộ Khoa học & Công nghệ, Học viện Quân y, với sự tiếp tay đắc lực của các cơ quan truyền thông nhà nước dưới sự chỉ đạo của Ban Tuyên giáo Trung ương.
Cho đến tháng 12.2021 Bộ Công An khởi tố vụ án, bắt Phan Quốc Việt và các phần tử liên quan về tội nâng giá test kit thử Covid 19 và đưa nhận hối lộ, thì đã có 62 tỉnh thành mua test kit của công ty Việt Á với tổng số tiền lấy từ ngân sách các địa phương lên tới 4000 (bốn ngàn) tỉ đồng; giá cung cấp thấp nhất là 470.000 đồng (bốn trăm bảy chục ngàn đồng) cho mỗi test kit, cao gấp nhiều lần so với giá mua là 21.560 đồng mà Việt Á thừa nhận với cơ quan điều tra. Mức “lại quả” (một hình thức đưa/ nhận hối lộ) trong mỗi thương vụ như vậy dành cho bên mua là các sở y tế, trung tâm kiểm soát dịch bệnh (CDC), bệnh viện của 62 địa phương được khai ra là khoảng 20% trên doanh số bán.
II. Nhận định
1- Lợi dụng lúc đất nước rơi vào đại họa, nhân dân khốn đốn lầm than, một số tổ chức, cá nhân trong và ngoài nhà nước đã cấu kết chặt chẽ thành một liên minh có hệ thống để làm giàu bất chính bằng thủ đoạn gian dối, buôn lậu, đẩy nhân dân và đất nước chìm sâu vào thảm họa. Đó là hành vi mang tính bán nước, diệt chủng. Đây không chỉ là vụ án tham nhũng lớn mà còn là tội đại ác có một không hai trên đất nước Việt Nam trong thế kỷ 21.
2- Các thế lực tham nhũng bất chấp mọi thủ đoạn, đã hành động không chút kiêng dè (như hối lộ công khai bằng phương thức chuyển khoản, thay vì đưa lén bằng tiền mặt…), không còn mang tính riêng lẻ cục bộ mà đã hình thành tổ chức rất tinh vi chặt chẽ ăn sâu vào các bộ, ngành trong hệ thống chính quyền, để tham nhũng trục lợi bằng cách cướp thời cơ đồng loạt, hành động nhịp nhàng theo kế hoạch đã được hoạch định toàn diện đến từng chi tiết. Đây là một kế hoạch tham nhũng cực lớn mang tầm vóc lũng đoạn nhà nước.
III. Yêu cầu
1. Vụ án Việt Á là tội ác tày trời của các nhóm lợi ích câu kết, hình thành sự lũng đoạn nhà nước rất nghiêm trọng, vẽ nên hình ảnh suy thoái cực độ của thể chế chính trị hiện hữu, phải được coi là một vụ trọng án của trọng án, đặc biệt của đặc biệt. Đảng Cộng sản Việt Nam, tổ chức tự cho mình quyền lãnh đạo tuyệt đối, toàn diện đất nước, phải có báo cáo chuyên đề trước toàn Đảng toàn dân về biến cố mang tính chính trị nghiêm trọng này.
2. Công khai hóa mọi sự kiện liên quan đến vụ test kit Covid 19 Việt Á. Công khai trả lời nhân dân: Nguồn gốc xuất xứ và nhất là chất lượng thực sự của nó ra sao? Vì sao kết quả của một nghiên cứu khoa học do nhà nước đầu tư lại được giao cho một công ty tư nhân nhỏ bé đưa vào sản xuất kiếm lời riêng? Vì sao sản phẩm này được vội vã công nhận và tạo mọi lợi thế dẫn đến độc quyền lưu hành toàn quốc với giá cao cực phi lý?
3. Truy cứu trách nhiệm và xử lý theo đúng quy định pháp luật mọi cá nhân, tổ chức liên quan, đặc biệt là Bộ Khoa học & Công nghệ, Bộ Y tế, Học viện Quân y, Bộ Thông tin truyền thông, Văn phòng Chủ tịch nước, Cơ quan kiểm soát dịch bệnh CDC và các bệnh viện của 62 tỉnh thành trên cả nước.
4. Việc truy cứu trách nhiệm và truy tố tội phạm phải được tiến hành một cách thật sự nghiêm minh, không có vùng cấm, không có vùng tránh, không kiêng nể cấp cao nhất hoặc liên quan nước ngoài nếu có, không chấp nhận bất kỳ sự can thiệp nào của cá nhân hoặc tổ chức làm méo mó vụ án, như lời hứa chắc nịch của các nhà lãnh đạo cao nhất với nhân dân trong những ngày tháng gần đây.
5. Giải quyết tận gốc vấn đề bằng việc khẩn trương cải cách thể chế chính trị, không chỉ loay hoay “đốt lò” trên ngọn như lâu nay; nếu không, bọn tham nhũng vẫn sẽ tiếp tục hoành hành bằng đủ loại mưu ma chước quỷ biến hóa thiên hình vạn trạng, sớm muộn cũng dẫn đến ngày tàn của chế độ và đẩy đất nước vào con đường diệt vong.
Ngày 27 tháng 1 năm 2022
Các tổ chức xã hội dân sự
1. Nhóm Lập Quyền Dân. Đại diện: Nhà nghiên cứu văn hoá Nguyễn Khắc Mai
2. Ban Vận động Văn Đoàn Độc Lập. Đại diện: Nhà văn Nguyên Ngọc
3. Diễn Đàn Xã Hội Dân Sự. Đại diện: Tiến sĩ Tin học Nguyễn Quang A
4. Câu lạc bộ Di Sản Nguyễn Trọng Vĩnh: Giáo sư Nguyễn Đình Cống
5. Câu lạc bộ Lê Hiếu Đằng. Đại diện: Nhà hoạt động xã hội Lê Thân
6. Diễn đàn Bauxite Vietnam. Đại diện: Giáo sư Phạm Xuân Yêm & Giáo sư Nguyễn Huệ Chi
Tiếng Dân
‘Tuyên bố về vụ Đại án Việt Á’: Những đòi hỏi thôi thúc từ xã hội dân sự
Trần Đông A
30-1-2022
Tuyên bố trả lời một cách không úp mở, chính cái “thể chế độc tài toàn trị tạo thế độc quyền cho các cơ quan, tổ chức nhà nước trong mọi hoạt động liên quan đến đời sống dân sự, trong khi đó lại trấn áp mọi tiếng nói phản biện của nhân dân và các giới nhân sĩ trí thức, là nguyên nhân của mọi nguyên nhân…”
Chiều 28/01, tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 1/2022, Trung tướng Tô Ân Xô, Chánh Văn phòng, Người phát ngôn Bộ Công an đã thông tin thêm về kết quả điều tra mở rộng vụ kit xét nghiệm COVID-19 của Công ty Việt Á.
Tuy nhiên, cái cách Trung tướng Tô Ân Xô trả lời báo chí chiều 28/01 dường như chỉ nhấn mạnh đến việc thu giữ và phong tỏa các tài sản do buôn lậu và tham nhũng mang lại. Điều này khiến dư luận có phần hoang mang.
Bộ xét nghiệm của Việt Á liên quan đến ít nhất ba cơ quan: Học viện Quân Y, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Y tế. Đến nay hai trong ba đơn vị ấy đã công bố nguyên nhân vì sao kit của Việt Á đã thao túng trong cả 62 tỉnh thành, nhưng các bộ càng giải thích càng khiến dư luận bức xúc.
Rõ ràng, các Bộ đã “vụng chèo” nhưng chẳng hề “khéo chống” nên người dân đang chờ ý kiến của Chính phủ trước sự kiện lớn, đang được dư luận đặc biệt chú ý, nhưng đang có quan ngại là vụ này sẽ “chìm xuồng”.
Chính trong bối cảnh ấy, cũng ngày 27/01 nói trên, sáu Tổ chức Dân sự có tên tuổi ở Việt Nam – từ tổ chức có tuổi đời lâu năm như “Câu lạc bộ Lê Hiếu Đằng” đến còn trẻ trung như “Di sản Nguyễn Trọng Vĩnh” – vừa ra “Tuyên bố về vụ đại án Việt Á”.
Dư luận trong xã hội dân sự và một bộ phận không nhỏ trong nhân dân hoan nghênh “Tuyên bố về vụ đại án Việt Á” (Gọi tắt là “Tuyên bố đại án”). Đúng như tinh thần của ông Lê Thân, Chủ nhiệm “Câu lạc bộ Lê Hiếu Đằng”, một trong sáu tổ chức khởi xướng, cho biết nguyên do ra đời của Tuyên bố này:
Và chính cái lũng đoạn nhà nước đấy nó sẽ là một cái nguy cơ dẫn đến cái chuyện suy vong của đất nước. Mà trước mắt nó là một cái tội ác không thể nào tha thứ được. Cho nên các tổ chức xã hội dân sự phải lên tiếng”.
“Tuyên bố đại án” là một sự trả lời trực diện và đanh thép cho câu hỏi của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nêu ra tại phiên họp trước đấy một tuần lễ của Ban chỉ đạo Trung ương về Phòng chống Tham nhũng: “Vì sao chúng ta chống tham nhũng mạnh mẽ, quyết liệt như thế nhưng những người thực hiện hành vi tham nhũng, tiêu cực không thấy xấu hổ mà vẫn trơ ra đó? Liệu có ai là chỗ dựa, có ai chống lưng cho hành vi tham nhũng tiêu cực hay không?”
Tuyên bố trả lời một cách không úp mở. Chính cái “thể chế độc tài toàn trị tạo thế độc quyền cho các cơ quan, tổ chức nhà nước trong mọi hoạt động liên quan đến đời sống dân sự, trong khi đó lại trấn áp mọi tiếng nói phản biện của nhân dân và các giới nhân sĩ trí thức, là nguyên nhân của mọi nguyên nhân làm hư hỏng bộ máy cầm quyền, khiến cho mọi tầng lớp cán bộ nhà nước từ thấp lên cao thay vì phục vụ nhân dân lại chủ động hình thành băng nhóm thông đồng nhau để xà xẻo tiền ngân sách tức là tiền thuế do nhân dân đóng góp”.
Quyền lực sinh ra tiền, tiền lại mua chuộc quyền lực, tạo ra sự câu kết chặt chẽ giữa đám quan chức của đảng và đám trọc phú đỏ, thành một hệ thống tội phạm thống trị và bóc lột người dân Việt Nam tới tận xương tủy.
Ông Trọng tự xưng là nhà lý luận về chủ nghĩa cộng sản, thế mà ông quên mất câu nói của Karl Marx, ông tổ của chủ nghĩa này: “Nếu lợi nhuận lên đến 300% thì có treo cổ nhà tư bản lên, họ cũng sẽ làm.” Marx viết câu đó vào buổi hồng hoang của chủ nghĩa tư bản. Bây giờ thì các nhà tư bản đã phải nhường “thành tích” bóc lột cho các quan chức cộng sản, nhưng câu nói đó vẫn đúng ở chỗ khi có lợi nhuận cao thì người ta sẽ không từ thủ đoạn nào, đặc biệt là những người “chỉ cộng sản trong tên gọi”.
Các quan chức “thẻ đỏ, tim đen” ở Việt Nam đang vơ vét lợi nhuận không chỉ 300% mà tỷ lệ ấy trong vụ Việt Á, theo tính toán của các chuyên gia, là trên 2.000%. Cao hơn gấp nhiều lần như vậy, thì có treo cổ họ, họ vẫn không chùn tay trước sức quyến rũ của đồng tiền.
Nhiều nhân sỹ, trí thức cũng nhất trí, đồng tình với nhận định, phân tích và kết luận của “Tuyên bố đại án”. Đây là dịp lãnh đạo cao nhất của Đảng, Nhà nước thể hiện quyết tâm chống và diệt “giặc nội xâm”, làm trong sạch hệ thống chính trị, tái kiến tạo lòng tin của nhân dân vốn có trước đây vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.
Bản Tuyên bố quan tâm và mong mỏi đưa toàn bộ vụ án Việt-Á ra ánh sáng công lý để trừng trị những kẻ lợi dụng dịch bệnh để trục lợi với số tiền cực lớn. Bản Tuyên bố đưa ra năm yêu cầu như là những kiến nghị với chính quyền về các hướng tiếp theo nên xử lý như thế nào. Các kiến nghị này càng có ý nghĩa thiết thực khi Trung tướng Tô Ân Xô cho biết, với vụ án liên quan Công ty Việt Á, Cơ quan điều tra Bộ Công an đang rất tích cực triển khai, thực hiện theo đúng chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.
Hiện Cơ quan điều tra đang từng bước làm rõ bản chất của vụ việc. Cơ quan Cảnh sát điều tra đang phối hợp, trao đổi thông tin với ba đoàn kiểm tra của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Cục Điều tra Hình sự – Bộ Quốc phòng để xử lý các vấn đề liên quan, trong đó, có thu thập hồ sơ, tài liệu, xác định các sai phạm. Vụ việc liên quan rất nhiều cá nhân. Về kết quả thu hồi tài sản ở vụ án này, hiện cơ quan điều tra đã thu giữ, kê biên, phong tỏa, ngăn chặn giao dịch bất động sản, tài khoản giá trị 1.220 tỉ đồng, trong đó có 380 tỉ đồng tiền mặt và giá trị bất động sản khoảng 840 tỉ đồng.
Nhưng nếu chính quyền thống nhất vậy thì tại sao tối 16/01, kênh truyền hình của Thông tấn xã VN lại cho phát chương trình Nhận diện, với tiêu đề “Đập tan các luận điệu xuyên tạc, chống phá Đảng/Nhà nước xung quanh vụ án Việt Á”. Trong đó phủ nhận tham nhũng là vấn đề mang tính thể chế ở Việt Nam và cáo buộc những cá nhân và tổ chức nào quy trách nhiệm cho ĐCSVN trong việc để xảy ra tham nhũng là “xuyên tạc, bôi nhọ, và bịa đặt” nhằm làm “giảm niềm tin của dân chúng đối với đảng Cộng sản Việt Nam”.
Rõ ràng một chương trình như vậy là phải có sự bật đèn xanh của Ban Tuyên giáo. Vì vậy, không loại trừ, “Tuyên bố đại án” còn là sự đáp lại bài xã luận ký tắt với bút danh H.L, dưới tiêu đề “Không thể xuyên tạc” đăng trên trang mạng của Đài phát thanh & Truyền hình và báo Bình Phước hay không? Một bài sặc mùi bút chiến như thế mà phải đẩy xuống báo địa phương đăng thì cũng là chuyện lạ.
Một vụ đại án chấn động trong Nam ngoài Bắc, trong Đảng, ngoài Đảng, mà khi muốn “bênh” lại không dám cho xuất hiện như tiếng nói chính thức của Đảng và Nhà nước trên các báo chính thống ở Trung ương. Chỉ cần một cú nhấp chuột hay một chỉ thị qua điện thoại, thì lập tức cả “dàn đồng ca” của hơn 800 tờ báo “cách mạng” sẵn sàng tôn vinh “chiến thắng”: Đảng ta đã đập tan một con sâu Việt Á “làm rầu nồi canh”.
Nhưng đáng tiếc, đi theo Việt Á là một “bầy sâu”, mà chắc chắn trong đó có những “sâu bự”, những con “mối chúa” thì thật khó để Đảng có thể xử lý vụ này môt cách rốt ráo. Cuối cùng, rất có thể bài hát “Kết đoàn chúng ta là sức mạnh” sẽ được tấu lên để kết thúc vụ đại án có một không hai trong thế kỷ 21 này ở Việt Nam.