Thiền sư Thích Nhất Hạnh cầu nguyện cho linh hồn nạn nhân chiến tranh Việt Nam tại một ngôi chùa ở huyện Sóc Sơn, ngoại ô Hà Nội. Ảnh chụp ngày 20/4/2007.
25.1.2019
Tạp chí Time vào ngày 24 tháng 1 có bài viết về Thiền sư Thích Nhất Hạnh với tiêu đề tạm dịch ra tiếng Việt là “Nhà sư dạy chánh niệm cho cả thế giới đang chờ đợi sự kết thúc cuộc sống này”.
Mở đầu bài viết, tác giả Liam Fizpatrick nhắc đến Thiền sư Thích Nhất Hạnh qua lời ca ngợi ngài là “một trong những nhà lãnh đạo tinh thần có ảnh hưởng nhất trong thời đại chúng ta” mà nữ hoàng truyền hình Oprah Winfrey dành cho Thiền sư Thích Nhất Hạnh.
Trở lại chùa Từ Hiếu ở Huế vào chiều ngày 28 tháng 10 năm 2018 để tịnh dưỡng, Thiền sư Thích Nhất Hạnh cuối cùng cũng đã về lại ngôi chùa nơi ngài đã phát nguyện vào năm 16 tuổi, sau 40 năm lưu đày.
Trao đổi với Đài Á Châu Tự Do, sư thầy Thích Chí Thắng, đệ tử của Thiền sư Thích Nhất Hạnh cho biết về tình trạng sức khỏe của ngài như sau:
“Hiện tại sức khỏe của thiền sư cũng khi khỏe, khi mệt, nhất là trời xứ Huế mùa đông lạnh, do đó sức khỏe của Ngài không được yên ổn lắm. Ngày nào trời nắng tốt Ngài có thể đi thiền hành bằng xe lăn trong sân chùa, trên thiền đường. Còn khi nào lạnh quá Ngài ở trong phòng thôi.”
Hoạt động
Khi cuộc chiến giữa hai miền Nam – Bắc Việt Nam leo thang, vào năm 1966, Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã đi 19 nước để kêu gọi hòa bình. Ông đã nói chuyện với Nghị viện Anh, Canada và Thụy Điển. Ngoài ra, ngài cũng gặp gỡ Giáo hoàng Công giáo Paul VI.
Nhiều tài liệu cho biết, Ngài cũng đã gặp và kêu gọi Mục sư Martin Luther King Jr. công khai lên tiếng chống lại chiến tranh Việt Nam. Do đó, vào năm 1967, ngài được Mục sư Martin Luther King đề cử giải Nobel hòa bình.
Sau đó, Thiền sư Nhất Hạnh định cư tại miền tây nam nước Pháp và biến Tu viện Phật giáo Làng Mai thành lớn nhất châu Âu, và mở thêm 8 tu viện khác từ Mississippi tới Thái Lan. Ngài trở thành một trong những người có sức ảnh hưởng nhất về Phật giáo tại phương Tây lúc bấy giờ.
Sư thầy Thích Chí Thắng cho rằng Thiền sư Nhất Hạnh đã hoàn thành sứ mệnh của mình:
“Thiền sư Nhất Hạnh đã vâng lời dạy của sư tổ và Ngài đã đi khắp nẻo đường trên thế giới truyền đạt tinh thần của đạo Phật đến với tầng lớp mọi người.
Tranh cãi
Thiền sư Nhất Hạnh về tới Chùa Từ Hiếu ở thành phố Huế. Courtesy of giacngo.vn
Tuy nhiên, chuyến trở về Việt Nam năm 2005 và 2007 của Thiền sư Nhất Hạnh đã gây nên nhiều tranh cãi trong cộng đồng người Việt tại Hải ngoại.
Nhiều người Việt lưu vong đã vô cùng tức giận vì cho rằng sự hiện diện của Thiền sư Nhất Hạnh ở Việt Nam đã vô tình giúp đỡ đảng Cộng sản có được ấn tượng với quốc tế rằng Việt Nam có quyền tự do tôn giáo, tín ngưỡng, trong khi thực chất tôn giáo bị nhà cầm quyền kiểm soát chặt chẽ.
Nhưng thực tế, trong chuyến hồi hương năm 2007, Thiền sư Nhất Hạnh đã yêu cầu Thủ tướng Nguyễn Minh Triết bãi bỏ Ủy ban Tôn giáo, là cơ quan giám sát các nhóm tôn giáo ở Việt Nam.
Theo tạp chí Time, trong bài phỏng vấn vào năm 2013, Thiền sư Nhất Hạnh đã ca ngợi những người bất đồng chính kiến trẻ tuổi tại Việt Nam. Ngài nói rằng nếu đất nước có thể thay đổi, thì đó là nhờ vào sự can đảm của những người này. Ngài cũng cho biết Ngài đang đấu tranh cho quyền tự do ngôn luận.
Bên cạnh đó, tạp chí thường niên Làng Mai năm 2008 đã kêu gọi chính phủ Hà Nội từ bỏ chủ nghĩa cộng sản. Việc này đã khiến hàng trăm tăng ni tại tu viện Bát Nhã ở xã Dambri, thành phố Bảo Lộc vào tháng 9 năm 2009 bị rất đông cảnh sát và côn đồ hành hung, xua đuổi, phải sang Thái Lan lánh nạn.
Ảnh hưởng
Ở phương Tây, Thiền sư Nhất Hạnh đôi lúc được gọi là cha của chánh niệm. Ngài nổi tiếng với lời dạy chúng ta có thể là Bồ Tát bằng cách tìm kiếm niềm vui trong những điều đơn giản.
Trong ‘Your true home’, một trong hơn 70 cuốn sách mà Thiền sư Nhất Hạnh đã viết, có đoạn cho rằng “một vị Phật là một người đã giác ngộ, có khả năng yêu thương và tha thứ. Bạn biết rằng nhiều lúc bạn sẽ như vậy. Do đó, hãy tận hưởng khi là một vị Phật”.
Thiền sư Nhất Hạnh đã dạy rằng chúng ta không cần mất nhiều năm trên đỉnh núi để lĩnh hội trí tuệ Phật giáo. Thay vào đó, chỉ cần nhận thức hơi thở, thông qua đó đến hiện tại, nơi mà các hoạt động hàng ngày có thể đem đến niềm vui và điều kỳ diệu. Nếu chúng ta có chánh niệm, hoặc hiện diện đầy đủ tại đây và ngay bây giờ, những lo lắng sẽ tan biến và chúng ta có cảm giác vượt thời gian, giúp cho những phẩm cao quý nhất xuất hiện.
Sức ảnh hưởng của Thiền sư Nhất Hạnh đã lan tỏa toàn cầu. Điển hình như bà Christiana Figueres, cựu thư ký điều hành Quy ước khung về Biến đổi khí hậu của Liên Hiệp Quốc, vào năm 2016 đã phát biểu rằng bà không thể thành công Thỏa thuận Paris nếu như bà không có lời dạy của Thiền sư Nhất Hạnh đồng hành cùng bà.
Nhận xét về sức ảnh hưởng của sư huynh, sư thầy Thích Chí Thắng cho rằng:
“Ngài đã hướng dẫn các thiền sinh phương pháp thiền đi vào đời rất nhẹ nhàng và thảnh thơi. Ngài đi đến đâu thì thiền sinh rất đông, mọi người cũng tham khảo về lời dạy của Ngài trên sách vở và rất hâm mộ. Thật sự ảnh hưởng của thiền sư Nhất Hạnh trên thế giới là rất lớn.
Chúng tôi cũng rất hãnh diện khi ở ngay Tổ đình Từ Hiếu có một người hành đạo khắp thế giới như vậy. Chắc chắn rằng thầy chúng tôi cũng rất vui mừng khi có một học trò thay thầy mình, thay chư tổ truyền đạo Phật khắp năm châu.”
Nhiều đánh giá cho rằng, những lời dạy của Thiền sư Thích Nhất Hạnh được nhiều người biết đến vì ngài đã đưa ra một “phiên bản đơn giản của Phật giáo, nhưng lại không quá đơn giản” theo lời giải thích của Janet Gyatso, Giáo sư Phật học tại trường đại học Harvard. Vẫn theo cô, triết lý cơ bản này cũng giống với Đức Đạt Lai Lạt Ma, là “chánh niệm và từ bi”.
Nguồn: RFA
VNChi: trong thời đại này dùng chữ “ngài” nghe có vẻ “sùng bái cá nhân”.
The Monk Who Taught the World Mindfulness Awaits the End of This Life