Marina Mai
28-3-2019
Vào lúc 8 giờ sáng thứ ba, ngày 26 tháng 3, cảnh sát đã đến trại tị nạn ở thành phố Nürnberg thuộc bang Bayern miền Nam Đức, bắt và trục xuất nhà bảo vệ nhân quyền Nguyễn Quang Hồng Nhân và vợ của ông. Cùng ngày đó họ bị trục xuất về Việt Nam từ sân bay München – Đức, qua ngã Bangkok – Thái Lan.
Nguyễn Quang Hồng Ân, con gái của gia đình ông Hồng Nhân, hiện vẫn còn ở Nürnberg. Cô cho biết, cha mẹ cô đã về đến Việt Nam, Đức đã giao cha mẹ cô cho công an Việt Nam tại Hà Nội. Cô đã liên lạc điện thoại được với cha cô ở Việt Nam, cha cô cho biết ông đã bị công an thẩm vấn. Sau đó họ đưa cha mẹ cô đi đâu thì cô không rõ.
Tờ Thoibao.de đã liên lạc với luật sư Manfred Hörner của ông Nguyễn Quang Hồng Nhân, luật sư cho biết, ông Hồng Nhân đã đến Đức đặt đơn xin tị nạn hồi giữa năm 2015, lý do được nêu ra trong đơn là việc viết sách báo và ông từng bị kết án 20 năm tù ở Việt Nam “hoạt động tuyên truyền chống phá Cách mạng”.
Sở Liên bang về Di cư và Người tị nạn ở tiểu bang Bayern đã từ chối đơn xin tị nạn này. Luật sư cho biết, sở liên bang bác đơn viện lẽ là chính phủ Việt Nam không quan tâm đến việc viết sách báo của ông Hồng Nhân.
Điểm đáng chú ý, thông thường thì các văn phòng chi nhánh của Sở Liên bang về Di cư và Người tị nạn ở tiểu bang Bayern không phụ trách về các đơn xin tị nạn của người Việt Nam. Các đơn này thường chỉ được xét ở các bang Berlin, Brandenburg, Nordrhein-Westfalen và Sachsen. Ở đó, các nhân viên được đào tạo nghiệp vụ có đủ trình độ chuyên môn để quyết định các trường hợp người Việt Nam xin tị nạn và thẩm định những mối nguy hiểm có thể xảy ra nếu người đó phải về Việt Nam. Người ta không biết tại sao đơn xin tị nạn của Nguyễn Quang Hồng Nhân lại được xét xử ngoại lệ ở bang Bayern do các nhân viên không đủ khả năng xem xét.
Ngoài ra, nước Đức theo thể chế Liên bang, mỗi bang giống như một nước nhỏ nằm trong Liên bang Đức và ai cũng biết bang Bayern là bang có chính sách nghiêm khắc trục xuất người tị nạn một cách nhanh chóng nhất trên toàn Liên bang Đức.
Đơn xin tị nạn lần thứ hai cũng bị từ chối với lý do tương tự. Điều này đã khiến mối quan hệ niềm tin giữa gia đình ông Hồng Nhân và luật sư bị sứt mẻ. Luật sư nói với tờ Thoibao.de rằng từ một năm nay ông đã không liên lạc được với gia đình ông Hồng Nhân. Luật sư cũng không biết là tên và ảnh gia đình ông Hồng Nhân bị đăng trên các trang mạng của dư luận viên phục vụ chính phủ Việt Nam và gia đình ông Hồng Nhân được xem là “kẻ thù của nhân dân” và thuộc “thành phần chống phá Việt Nam”.
Luật sư cũng không biết gì về việc trong thời gian ở Đức ông Hồng Nhân đã bị đột quỵ liệt nửa người, sau đó dần dần được phục hồi. Đó là lý do tại sao luật sư đã không thông báo tình trạng sức khỏe của ông Hồng Ân cho nhà chức trách Đức biết.
Cô Hồng Ân không đồng ý với những phát biểu trên của luật sư, vì cô đã thông tin cho luật sư biết rõ những điều đó với hy vọng luật sư xin cho gia đình cô được giấy phép cư trú ở nước Đức với lý do nhân đạo (gia đình có người bị bệnh nặng).
Theo cô Hồng Ân nói, cha cô bị trục xuất nhưng không mang theo được thuốc men mà ông rất cần có. Cảnh sát hứa với cô, tại sân bay sẽ có bác sĩ chăm sóc cha cô. Nhưng khi cha cô trong sân bay gọi điện cho cô trước khi bị trục xuất, nói không có bác sĩ nào đến cả.
Cô Nguyễn Quang Hồng Ân, 19 tuổi, cho biết cô không bị trục xuất cùng với cha mẹ vì hộ chiếu Việt Nam của cô đã hết hạn, không còn hợp lệ. Nhưng điều này không tuyệt đối bảo vệ cô sẽ không bị trục xuất. Nếu Việt Nam đồng ý với chính phủ Đức là Việt Nam sẽ nhận cô, thì cô có thể sẽ bị trục xuất dù không có hộ chiếu hợp lệ. Điều này chỉ là vấn đề thời gian.
Thật tiếc là trong thời gian trước đây, gia đình ông Hồng Nhân đã không báo tin cho bất kỳ tổ chức nhân quyền nào ở Đức như Tổ chức Ân xá Quốc tế hoặc Phóng viên không biên giới v.v… biết về tình trạng của họ để được giúp đỡ. Cô phải cấp thiết làm những điều này để bảo vệ chính cho cô trước nguy cơ bị trục xuất.
Sau khi bị bác đơn xin tị nạn, hồi cuối năm 2017 gia đình cô đã nộp đơn xin di cư qua Canada. Mới đây Canada đã gửi giấy mời sang Đại sứ quán Canada tại Vienna, thủ đô nước Áo, để phỏng vấn và làm thủ tục đi định cư. Tuy nhiên chỉ ít ngày trước đây khi gia đình lên xin cơ quan chức năng Đức cấp giấy để sang Vienna, Áo, thì bị từ chối và đến ngày 26 tháng 3 ông Nguyễn Quang Hồng Nhân cùng vợ đã bị Đức bắt trục xuất về Việt Nam như nêu trên.
Tin giờ chót, hơn 12 giờ khuya hôm qua (rạng ngày 28.03.2019) cảnh sát đến gõ cửa nhiều lần nhưng cô Hồng Ân vì sợ hãi bị trục xuất nên không mở cửa, sau đó cảnh sát đã phá cửa vào nhà, có lẽ cảnh sát lo ngại có chuyện không lành xảy ra trong nhà. Cuối cùng cô Hồng Ân mới biết mục đích của cảnh sát đến là để thông báo cho biết là cha mẹ cô đã về đến Việt Nam để cô yên tâm. Sáng nay cảnh sát cũng đến gõ cửa nhiều lần nhưng cô Hồng Ân không mở cửa, chờ khoảng 1 giờ cảnh sát đã bỏ đi.
Hiện nay cô Hồng Ân rất lo sợ bị trục xuất trước khi được đi định cư ở Canada. Cô đang sống trong tình trạng rất khó khăn ở trại tị nạn với rất ít tiền và không được phép rời khỏi thành phố Nürnberg. Nhưng chính bản thân cô hoặc luật sư của cô phải trình diện tại đại sứ quán Canada ở Wien để làm thủ tục đi định cư Canada. Cô Hồng Ân rất cần 500 Euro để thuê luật sư. Nếu không có trợ giúp pháp lý nào, cô sẽ bị trục xuất. Ai có thể giúp đỡ?