Michael J. Totten là biên tập viên của tạp chí World Affairs, The Tower, người chuyên viết mục Diễn Đàn Trung Đông. Ông đã có những bài về vùng Balkans của Liên Bang Sô Viết cũ, vùng Trung Đông, cũng là tác giả của 7 quyển sách, kể cả tác phẩm “Đường tới cổng Fatima” đã đoạt giải: Giải sách Bạc của Viện Washington năm 2011. Những tác phẩm của ông thường đăng ở The New York Times, The Wall Street Journal, The Atlantic và nhiều nhà xuất bản khác. Michael sống ở Oregon, là cựu công dân Beirut.
Michael J. Totten
7.2.2019
Hồ Đắc Vũ lược dịch
Che Guevara đã rất nổi, được công chúng biết đến nhiều trên thế giới này. Ông là một du kích quân của Argentina, một người đồng sáng lập nước Cuba cộng sản, một biểu tượng thời trang, một anh hùng của Văn hóa mới, một phiến quân chống sự áp đặt và là một ân nhân của người nghèo.
Như James Callaghan đã viết “Dối trá có thể đi nửa vòng trái đất trước khi sự thật khởi động”
Vậy thì, sự thật về Che, bây giờ đã khởi động.
Ông đã mang lại tự do cho những người Cuba trong sự kềm kẹp của chế độ Batista rồi đẩy họ vô cuộc sống công an trị, tệ hơn lúc trước. Che là trùm ban Hành Hình của Fidel Castro, ông ta là một sát thủ.
Che Guevara đã thư cho một người bạn năm 1957, “Với sự học tập và ý thức của mình, tôi là một trong những người tin rằng giải pháp cho vấn đề của thế giới bất công đã được tìm thấy sau bức màn sắt”…
Ông ta rất ngưỡng mộ cuộc Cách Mạng Văn Hóa Trung Quốc. Theo Regis Debray “Ðúng là Che chứ không phải Fidel đã dựng ra Trại Cải Tạo Lao Ðộng đầu tiên của Cuba, người Mỹ gọi là Trại Nô Lệ Lao Ðộng, Nga thì gọi là “Gulag”
Che bị Quân Ðội Bolivia giết chết năm 1967 khi ông cố lật đổ một chính phủ khác để thay thế bằng Chủ Nghĩa Cộng Sản. Tôi đã thấy một ít hình cổ động của Fidel Castro ở Cuba, nhưng không có hình nào của em ổng, Raul, bây giờ là Tổng Thống Cuba, tôi lại thấy cả trăm hình của Che, như thể ông là một nhân vật có cỡ như Fidel Castro, kẻ độc tài khét tiếng hôm xưa.
Cuộc du lịch vùng quê Cuba đã đưa tôi tới nơi yên nghỉ cuối cùng của Che tại một lăng mộ, sau tượng đài lớn ở ngoại vi Santa Clara. Trước khi bước xuống xe bus, tôi tự thề sẽ không bàn cãi với bất cứ ai, dân Cuba hay ngoại quốc tại lăng mộ Che, không phải là để tỏ vẻ cung kính người quá cố, nhưng tôi không muốn là người nói ngược, tốt nhất là câm như hến trong một giờ, và nói sự thật về Che trong bài viết sau này. Chưa tới 60 giây sau khi tôi thề câm miệng, một du khách Mỹ ngồi bên tôi nói những điều ngây ngô khiến tôi muốn chảy máu miệng, “Thật kỳ lạ, phải không? Trong lịch sử Mỹ chúng ta đâu có ai được yêu thương như Cuba yêu Che”.
Cuba là một đất nước Công An và Che là người đồng lập ra nó, Cuba “yêu” mến ông như dân Romani “yêu” Nicolae Ceausescu hoặc Ðông Ðức “yêu” tác giả của người chế ra bức tường ô nhục Bá Linh Erich Honecker.
Bạn biết cái gì đã xảy ra cho dân Cuba khi tỏ vẻ thù hận Che không? Họ bị bỏ tù, họ bị giết hoặc tống đi cải tạo lao động lập tức.
À! Ðúng rồi! Ai cũng phải “Yêu” Che vì đó là luật pháp, người không tuân theo luật! Chết ngắc.
– 1 triệu rưỡi người đã trốn sang Mỹ, thoát khỏi những công cụ kềm kẹp của Che Guevara.
– Nhiều người vượt biển thẳng sang Florida với tỉ lệ sống sót không hơn 2/3.
– Những người kẹt trong nước thì cố chống lại, đặc biệt suốt những năm 1960, thập kỷ của sự nổi dậy toàn cầu.
“Họ làm những người trẻ mất đạo đức”, Fidel Castro đã gào lên, chống lại sự nổi dậy của thanh niên lúc ấy.”
“Họ nghĩ gì? Tưởng đây là chế độ tự do? KHÔNG!”
Với chúng tôi thì không có tự do gì, chúng ta là dân cộng sản! Làm gì có mùa Xuân tự do ở đây.
Angel Ciutat đã khuyên Che về việc dựng ra hệ thống Công An chìm của Cuba, qua những điều mà ông đã biết về tay trùm công an nham hiểm Lavrentiy Beria, hầu hết nạn nhân của Che là dân Cuba. Liệu dân Mỹ có yêu một ngoại nhân vô đây hạ sát cả hàng nghìn người, bắt cả bao ngàn người khác làm nô lệ lao động và đẩy thêm cả triệu người phải lưu vong.
Tất nhiên là KHÔNG rồi!
Tượng đài bằng khoảng nhỏ của một trung tâm mua sắm, không trồng cây, không bóng mát, nóng như lò lửa, những tia nắng nhiệt đới phản chiếu trên bức tượng hùng vĩ của Che, có cả cánh tay trái băng bột, đặt trên một bệ to, phía sau, nhìn giống tượng Chúa, những bậc thang dẫn lên rất lớn, tôi so sánh, thấy tượng của Thomas Jefferson quá nhỏ. Toàn cảnh là một thiết kế đáng nể, gần phía trước là một bảng bích chương to, in khuôn mặt tươi cười của người đã qua đời Hugo Chavez, một nhân vật muốn trở thành nhà độc tài của Venezuela, đã được giới thiệu với dân Cuba như là bạn vàng, phía cuối là bảng quảng cáo in hình và lời nói của Fidel Castro “Tôi muốn bạn giống Che”
Tôi phải hỏi: Ông Fidel có muốn dân Cuba giống Che thật hay Che giả?
Humberto Fontova đã mô tả hình tượng thật của Che như một chỉ trích nghiêm chỉnh, không phải cho sự tàn sát của ông mà cả những người theo ông. Che đã viết cả trăm trang tung hô huyền thoại Castro với những chú thích, phỏng vấn nhân chứng, và lời lẽ của Che đã đủ để lên án ông.
“Một nhà cách mạng phải trở thành cái máy giết người lạnh lùng, vận hành bằng những căm thù”
“Chúng ta sẽ đem chiến tranh tới nơi ăn ở, làm việc, nơi bọn Ðế Quốc đã xây dựng, chúng ta sẽ không cho bọn chúng một phút nghỉ ngơi trong bình yên, thanh tịnh. Ðây là cuộc chiến toàn diện cho cái chết”.
“Nếu những tên lửa hạt nhân được giữ lại, chúng ta sẽ dùng để tấn công ngay tim của nước Mỹ, bao gồm cả thành phố New York… Chúng ta sẽ diễn hành chiến thắng cho dù phải tốn cả triệu nạn nhân vì bom nguyên tử… Chúng ta phải giữ căm thù của mình và luôn bùng lên sự tấn công”
Che đã biến La Cabana là một đồn cũ của Quân Ðội Tây Ban Nha về phía Ðông cảng Havana thành một nhà tù, Fontova gọi nó là Lubyanka vùng Caribbean, vài ngàn đàn ông và trẻ con đã bị quay lưng vô tường đối diện Ðội Hành Quyết xử tử tại đây.
“Tống cổ cho Ðội Hành Quyết là xong ngay! Luật pháp không cần chứng minh” Câu nói nổi tiếng của Che “Thủ tục là kiểu tư bản cổ xưa”
Trái với đội hành quyết bình thường, tất cả súng có đạn trừ 1 khẩu đạn mã tử, Che bắt buộc súng nào cũng bắn đạn thật.
Ngay sau khi thâu tóm quyền lực, Castro và Che đã hạ sát hàng loạt tù nhân trong 2 ngục chính La Cabana và Santa Clara, khó mà đếm chính xác bao nhiêu mạng. Một mình Che đã ra lệnh giết cả vài ngàn người trong năm đầu tiên, nhiều người trốn thoát cho biết, ông ta thường bắn nát đầu của nạn nhân ngay bên cạnh mình với súng ngắn. Che rất tàn bạo và vô nhân đạo theo kiểu Liên Sô.
Reinaldo Arenas, nhà văn CuBa đã viết hệ thống ngục tù của Cuba đã nghiền nát một văn sĩ, bạn mình, ông Heberto Padilla.
“Ông ta (bạn) bị cùm trong tù, bị đe dọa và đánh đập, 30 ngày sau, ông tan nát như một kẻ chết chìm, cái đêm mà ông xưng tội, tôi không hề quên được, người đàn ông sống động ấy, người sáng tác những bài thơ tuyệt vời đã rên: “Xin tha thứ cho những gì tôi đã làm”. Những tác phẩm trước đây đã đốt cháy ông, đã tự bôi nhọ ông như kẻ hèn nhát, phản bội… Ông phải giác ngộ theo sự tốt đẹp của Cách Mạng.”
Ngày nay, La Cabana là một điểm du lịch, bạn có thể thấy cảnh thành phố cổ Havana dọc theo đường chân trời ở Cảng, trại tù to lớn vẫn còn đó, yên lặng như phòng bảo tàng tại khu tưởng niệm Che Guevara.
Tôi không nghe thấy họ nói gì về bao nhiêu ngàn người đã bị chế độ giết chết, ngay cả vài ngàn đã bị xử bắn tại bức tường đó. Tôi không biết là bức tường nào, không có dấu tích gì, những vết máu đã được xóa từ lâu rồi!
Rồi một ngày, hy vọng không xa lắm, nhưng sẽ có một ngày, huyền thoại nhân ái của Che cuối cùng sẽ bị lãng quên vì Chính Phủ Dân Chủ ở Cuba sẽ không dối trá, sẽ không quên những tội lỗi của Che Guevara, người hợp tác dựng lên nhà độc tài Fidel Castro của Cuba.
Khi ngày đó tới, du khách thăm Cuba sẽ biết được nhiều điều thật hơn.
HĐV lược dịch
* Nguồn: Michael J. Totten