22/03/2018 0
Theo Học viện Nhãn khoa Hoa Kỳ, ở Mỹ đang có gần 25,7 triệu người trên 40 tuổi bị đục thủy tinh thể (cườm khô). Con số này dự kiến sẽ tăng lên 45,6 triệu người vào năm 2050. Hiện cách duy nhất để chữa trị đối với cườm khô là phẫu thuật. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là phát hiện cườm khô thì phải mổ ngay, mà thời điểm lựa chọn phẫu thuật phải dựa trên tình trạng bệnh lý cụ thể của từng bệnh nhân.
Nếu phẫu thuật sẽ có tỷ lệ sống cao hơn
Đục thủy tinh thể là một quá trình “già” đi tự nhiên của cơ thể. Trong giai đoạn sớm, đục thủy tinh thể đôi khi không hề có bất kỳ triệu chứng nào, nếu có thì triệu chứng cũng rất nhẹ và bệnh nhân chỉ đơn giản có thể giải quyết bằng cách mang kính thuốc. Theo thời gian chúng ta già đi thì thủy tinh thể cũng tiếp tục “già đi”, và bắt đầu gây ra ảnh hưởng đến thị lực: thị lực kém và ảnh hưởng đến chất lượng sống của bệnh nhân.
Cũng giống như bất kỳ phẫu thuật nào, phẫu thuật cườm khô là một thủ thuật xâm lấn và có tiềm tàng những nguy cơ. Mặc dù vậy, công bằng mà nói, phẫu thuật cườm là một trong những phẫu thuật “tự chọn” mang lại lợi ích cho bệnh nhân nhiều nhất.
Đã có nhiều nghiên cứu khẳng định phẫu thuật cườm khô giúp cải thiện được chất lượng cuộc sống của bệnh nhân một cách rõ rệt, giảm tỷ lệ tại nạn giao thông, té ngã trong sinh hoạt hằng ngày. Cụ thể hơn, một nghiên cứu còn cho biết những bệnh nhân có cườm khô nếu được phẫu thuật đúng lúc sẽ có tỷ lệ sống cao hơn 40% so với những bệnh nhân có cườm nhưng không phẫu thuật (vì tránh được những tai nạn do thị lực yếu gây ra).
Phẫu thuật cườm khô sẽ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống bệnh nhân rõ rệt. Ảnh: TLBV
Bốn câu hỏi giúp đánh giá tình trạng cườm khô
Học viện Nhãn khoa Hoa Kỳ đã đúc kết từ thực tiễn điều trị và đưa ra một danh sách gồm 4 câu hỏi, để bệnh nhân tự đánh giá xem tình trạng cườm khô của mình đã đến lúc cần phải phẫu thuật chưa?
Đục thủy tinh thể có ảnh hưởng đến đời sống hằng ngày hay công việc liên quan tới nghề nghiệp của bạn?
Triệu chứng của đục thủy tinh thể bao gồm: nhìn lờ mờ, tối, âm u hoặc cảm giác cảnh vật xung quanh bị nhuộm màu vàng, đôi khi bệnh nhân còn có thể nhìn một vật ra hai hình.
Tình trạng mất đi sự tương phản và rõ nét khi nhìn hình ảnh sẽ gây ra khó khăn cho những ai đang có công việc đòi hỏi sự chi tiết; khó khăn trong việc lái xe hay đơn giản là ảnh hưởng tới những thú vui trong cuộc sống của bệnh nhân như đọc sách, nấu ăn, thêu vá…
Cườm khô có ảnh hưởng đến khả năng bạn lái xe một cách an toàn không?
Cườm khô có thể làm cho bệnh nhân thấy những vầng hào quang khi nhìn vào một nguồn sáng và khó khăn khi nhìn trong điều kiện thiếu sáng. Những triệu chứng này đặc biệt ảnh hưởng tới khả năng lái xe an toàn khi về đêm.
Nếu đục thủy tinh thể tiến triển nhiều, có thể khiến bệnh nhân mất thị lực và không thể đạt được tiêu chuẩn để thi bằng lái xe.
Cườm khô có ảnh hưởng tới các hoạt động ngoài trời mà bạn yêu thích?
Đục thủy tinh thể có thể làm tăng nhạy cảm với ánh sáng, gây ra chói mắt nhiều hơn bình thường. Tình trạng này đặc biệt ảnh hưởng lớn tới những bệnh nhân yêu thích các môn thể thao ngoài trời.
Đáng lo ngại hơn, cườm khô có thể ảnh hưởng tới khả năng định hướng xa gần trong không gian, nếu bạn là dân chơi tennis, golf, bóng chuyền hay bóng rổ… thì đây sẽ là một khó khăn rất lớn.
Bạn có thể giải quyết các vấn đề của cườm khô gây ra cho cuộc sống của mình bằng những cách khác không?
Những bệnh nhân quyết định chưa muốn phẫu thuật có thể hạn chế những rủi ro, cải thiện chất lượng cuộc sống bằng cách sử dụng những vật dụng hỗ trợ như: lắp thêm các nguồn sáng trong nhà để có thể nhìn rõ hơn; lựa chọn đồ vật trong nhà có màu sắc tương phản thật nhiều để dễ nhìn với thị lực bị giảm; sử dụng các kính mát hoặc kính đổi màu khi đi ra nắng, hay đơn giản hơn là mang mũ có vành rộng để giảm nhẹ một phần triệu chứng chói khi đi ngoài trời; cần dùng kèm các tròng kính phóng to sẽ giúp đọc sách báo dễ dàng hơn…
Khi thấy mình có dấu hiệu: nhìn lờ mờ, tối, âm u hoặc cảm giác cảnh vật xung quanh bị nhuộm màu vàng… người bệnh cần đến gặp bác sĩ nhãn khoa để được chẩn đoán chính xác. Ảnh: TL
Quyết định phẫu thuật phải từ hai chiều
Theo lời khuyên của Học viện Nhãn khoa Hoa Kỳ: nếu cườm khô chưa thực sự ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn, bạn có thể chờ và sẽ phẫu thuật khi các triệu chứng xuất hiện rõ hơn. Tuy nhiên, đối với những bệnh nhân đã cảm thấy bắt đầu bị ảnh hưởng bởi triệu chứng nhìn mờ, người bệnh phải biết rằng phẫu thuật cườm sẽ giúp mang lại thị lực tốt hơn cho mắt và cải thiện chất lượng cuộc sống rõ rệt.
Phẫu thuật cườm có mục đích cuối cùng là hướng đến cải thiện thị lực trước và sau phẫu thuật. Tuy nhiên trong một số trường hợp phẫu thuật cườm còn được các bác sĩ chỉ định nhằm chữa trị những bệnh lý khác của mắt, và trong những trường hợp này bệnh nhân sẽ được nhận định và tư vấn từ bác sĩ.
Khi bị cườm khô người bệnh hãy nhớ rằng: có thể phẫu thuật hay không phẫu thuật, lúc này hay lúc khác. Bác sĩ không chỉ là người đưa ra quyết định một chiều hay chỉ bệnh nhân muốn hay không. Câu trả lời cho câu hỏi “khi nào tôi phải phẫu thuật?” cần được đưa ra bởi sự thống nhất, đồng thuận của cả hai bên: bác sĩ và bệnh nhân.
ThS-BS. Nguyễn Lê An