Feliz Navidad, Stille Nacht, Jingle Bells và Petit Papa Noel
Từ Nguyên
Lâu đời nhất có lẽ là bài Stille Nacht, Heilige Nacht được sáng tác năm 1818. Đó là bài ca giáng sinh ra đời trước hết, mà hay nữa.
Theo dòng đời, nhiều bài khác xuất hiện và chen chân lên ghế số một. Ở Mỹ, bài Jingle Bells ra đời năm 1857 ở Boston, Massachussetts, bài Petit Papa Noel ở Pháp năm 1946 và mới đây nhất, mới, nhưng cũng đã 50 năm rồi, là bài Feliz Navidad, ra đời năm 1970.
FELIZ NAVIDAD
Feliz Navidad, prospero ano y felicidad
I wanna wish you a Merry Christmas from the bottom of my heart
Đây là bài vui nhộn nhất, đơn giản nhất xin được nhắc tới trước. Không phải từ nước Tây Ban Nha mặc dầu một nửa là tiếng Tây Ban Nha. Do Jose Feliciano xứ Porto Rico sáng tác theo ca điệu pop, bài được xuất bản đầu tiên năm 1970 trong tập nhạc những bài ca giáng sinh.
Vì chỉ có hai câu nên bài được truyền đi nhanh chóng và mới ra mà đã được hằng triệu người hát và nhảy theo. Tiếng Tây Ban Nha và tiếng Anh là hai thứ tiếng chính của Porto Rico, thuộc Hoa kỳ.
“Feliz Navidad, prospero ano y felicidad” chúc mừng giáng sinh, một năm thịnh vượng và hạnh phúc. Và câu thứ hai, “I wanna wish you a Merry Christmas from the bottom of my heart”, chúc mừng giáng sinh từ tận đáy lòng.
Theo ASCAP, hội của các nhà soạn nhạc Hoa kỳ, đây là một trong 25 bài được hát nhiều nhất trên hoàn vũ.
STILLE NACHT, HEILIGE NACHT
SILENT NIGHT, HOLY NIGHT
Gần tới ngày lễ Giáng sinh, vị linh mục trẻ của nhà thờ Thánh Nicolas ở Obendorf, Đức Quốc, vô cùng bối rối. Dàn đàn ống bị hư, có thể là vì bị chuột gặm, không thể sửa chửa kịp đêm Giáng sinh. Cha Joseph Mohr không phải là người bó tay trước nghịch cảnh.
Ông tìm lại bài thơ viết cách đây hai năm, năm 1816, nhan đề là Stille Nacht và tới gặp Franz Xavier Guber. Ông nhờ Guber, nhà giáo và là nhạc sĩ, phổ nhạc bài thơ và hòa âm guitar cho ca đoàn hát trong đêm Giáng sinh.
Trong vài giờ đồng hồ sau đó, Herr Guber soạn xong bản nhạc và đêm giáng sinh năm đó, năm 1818, Still Nacht được hát lên trong nhà thờ. Vang vọng đi khắp nước.
Cũng phải chờ 50 năm sau bài ca mới được dịch ra tiếng Anh. Đức tổng giám mục John Freeman Young dịch bài ca này năm 1859, lời ca như là thế giới đang hát ngày nay.
Năm 1914, trong lúc hưu chiến, hai bên cùng ngưng bắn để cùng hát Stilel Nacht, Douce Nuit và Silent Night cùng một lúc. Có lẽ đó là bài mà quân lính hai bên đều thuộc sau bài Happy birthday…
Đêm đó không nghe tiếng súng.
JINGLE BELLS
CHUÔNG VANG VANG
Bài ca và lời do James Pierpont viết năm 1857 tại Boston. Lúc đó, bài ca mang tên là One Horse Open Sleigh. Vài năm sau, đổi qua là Jingle Bells. Đây là bài ca đầu tiên được các phi hành gia Gemini 6 truyền từ ngoài địa cầu tới các hành tinh ngày 16.12.1965 và xuống địa cầu.
Tại Hoa kỳ, bài được nhiều ca sĩ nổi danh hát. Elvis Presley, Carl Perkins, Jerry Lee Lewis và Johnny Cash ngày 4.12.1956 trong nhóm tứ ca The Million Dollar Quartet.
Năm 1948 đã có lời ca bằng tiếng Pháp do Francis Blanche soạn dưới tên là Vive
Le Vent. Tino Rossi, Dalida, Mireille Mathieu…đã hát theo lời này sau đó đổi
qua lời của mình soạn lấy. Thành ra có rất nhiều lời ca tiếng Pháp.
Bản tiếng Việt tên là Chuông Vang Vang :
Mừng ngày Chúa sinh ra đời
Nào mình cùng nắm tay tươi cười
Hòa bình đến cho muôn người
Cùng cất tiếng ca mừng vui…
PETIT PAPA
NOEL
Bài hát ghi lại lời của một đứa bé gởi đến ông già Noel đêm giáng sinh trước
khi đi ngủ. Trong bài được sáng tác năm 1944, đứa bé cầu xin được gặp lại cha,
đang bị giam tù tại Đức.
Hai năm sau, Raymond Vincy đã đổi lời không nhắc gì đến chiến tranh với Đức và được Tino Rossi hát trong phim Destins của Richard Pottier năm 1946.
“Petit Papa Noël/ Quand tu descendras du ciel
Avec des jouets par milliers/ N’oublie pas mon petit soulier…
Bài này được hoan nghênh từ năm đó. Nhiều ca sĩ thường hát ca khúc dành cho các em như Karine, Rebecca, Chantal Goya, Dorothée, Thierry Gali…đã hát, thu thanh.Các ca sĩ nổi tiếng khác như Dalida, Mireille Mathieu, Nana Mouskouri, Michele Torr, Trust, Céline Dion, Roch Voisine, Robert Alagna…cũng hát.
Dù sao Tino Rossi vẫn trội nhất trong số những người đã hát và điã hát 45 vòng Petit Papa Noel của Tino Rossi đã chiếm hàng đầu số bán trong nhiều năm tại Pháp, Bỉ, Canada…