Vũ Ngọc Chi dịch
15.4.2020
Chuyên gia y tế chăm sóc đặc biệt Gernot Marx mặc dù thấy Đức sẽ vẫn đứng vững trong cuộc chiến chống lại đại dịch corona. Nhưng ông cảnh báo việc nới lỏng phong tỏa không nên được kết luận một cách vội vàng. Tình hình có thể nhanh chóng vượt ra khỏi tầm kiểm soát.
Không có bệnh viện nào khác ở Đức đã điều trị cho nhiều bệnh nhân Covid 19 ở nước này như bệnh viện Đại học RWTH Aachen. Huyện Heinsberg, nơi loại bệnh phổi mới lây lan nhanh chóng sau lễ hội Karneval, chỉ cách đó khoảng 35 km. Lại có thêm bệnh nhân đến RWTH từ các nước láng giềng Bỉ và Hà Lan, nơi giáo sư y khoa Gernot Marx lãnh đạo bệnh viện Chăm sóc đặc biệt và Chăm sóc trung cấp từ năm 2008.
Người bác sĩ giàu kinh nghiệm giải thích lý do tại sao Đức tương đối hoạt động tốt trong cuộc chiến chống lại đại dịch so với các nước EU khác – và tại sao sẽ là một sai lầm khi đánh giá thấp đối thủ này.
WELT: Bệnh viện của ông đã điều trị cho nhiều bệnh nhân Covid-10 nhất ở Đức cho đến nay. Kinh nghiệm của ông cho đến nay là gì?
Gernot Marx: Những bệnh nhân được đưa vào bệnh viện của chúng tôi thực sự bị bệnh nặng. Nhiều người trong số họ cần được chăm sóc y tế chuyên sâu và thông khí bằng máy thở, và không chỉ trong vài ngày, mà thường trong hai, ba, đôi khi thậm chí bốn tuần. Các trường hợp đặc biệt nghiêm trọng đòi hỏi phải điều trị thay thế nội tạng, được gọi là ECMO, trong đó một cỗ máy bên ngoài cơ thể đảm nhiệm chức năng của phổi. Và thậm chí sau đó, nhiều người trong số họ không thể về nhà, họ phải từ từ bỏ dần máy thở và sau đó được điều trị tại các bệnh viện Reha (phục hồi sức khỏe).
WELT: Như vậy, bệnh phổi mới đã không làm mất đi nỗi kinh hoàng nào đối với ông?
Marx: Đúng là như vậy. Covid-19 là một đối thủ quỷ quyệt đến nỗi mà tất cả chúng ta không thể cọi trọng đủ để đối phó. Đặc biệt là vì cho tới giờ không có liệu pháp cụ thể hoặc tiêm chủng, như hầu như luôn luôn như vậy, so với các bệnh khác. Vì vậy, chúng tôi chỉ có thể điều trị triệu chứng. Đó là lý do tại sao nó rất quan trọng phải giữ tỷ lệ nhiễm trùng thấp. Nếu chúng ta không tiếp tục hành động hợp lý, tình hình có thể nhanh chóng vượt khỏi tầm kiểm soát.
WELT: Tuy nhiên, lời kêu gọi nới lỏng việc phong tỏa đang ngày càng to hơn. Các nhà khoa học tại Leopoldina đang kêu gọi, trong số những thứ khác, mở cửa dần các trường học và các cửa hàng trở lại. Có quá sớm không?
Marx: Thật khó để đánh giá chính xác điều đó. Ít nhất chúng tôi đã không phải tiếp nhận bệnh nhân Covid-19 mới tại Bệnh viện Đại học RWTH Aachen trong vài ngày qua.
WELT: Đó là một dấu hiệu tốt.
Marx: Chắc chắn là như vậy. Tuy nhiên, người dân trong khu vực bị ảnh hưởng đặc biệt bởi các sự kiện xảy ra ở huyện Heinsberg. Vì vậy, nhiều người trong số họ cư xử rất kỷ luật ngay từ ban đầu. Do đó, chúng ta sẽ phải quan sát rất kỹ những gì sẽ xảy ra, khi cuộc sống hàng ngày trở lại dần dần. Ngay cả khi các biện pháp riêng lẻ được rút lại trong thời gian ngắn sắp tới, tất cả chúng ta phải nhận thức được rằng đại dịch còn lâu mới kết thúc. Trong nhiều tháng, chúng ta sẽ phải cư xử khác với những gì chúng ta đã từng làm. Cuộc chiến chống lại Covid-19 là một cuộc đua marathon trong mọi phương diện.
WELT: Dù sao thì Đức đã bị tương đối nhẹ so với nhiều quốc gia khác. Theo ông, lý do nào đưa đến việc này?
Marx: Hệ thống y tế của chúng ta được tổ chức và trang bị rất tốt. Điều này có lợi cho chúng ta trong đại dịch này. Chúng ta có năng lực lớn, nhất là trong y học chăm sóc đặc biệt, không chỉ về số lượng giường và thiết bị, mà còn về nguồn nhân lực. Cho đến nay, chúng ta đã có thể đáp ứng mọi lúc nhu cầu gia tăng về điều trị chăm sóc đặc biệt. Và không giống như ở các nước khác, hầu như không có bác sĩ và y tá nào bị nhiễm bệnh ở đây. Tất cả chúng ta phải làm sao để tình trạng này vẫn như vậy.
WELT: Tuy nhiên, nhiều người dân lo lắng rằng các giường chăm sóc đặc biệt sẽ trở nên khan hiếm ngay khi làn sóng Covid-19 thứ hai bắt đầu.
Marx: Trong trường hợp đó nên xem qua đăng ký DIVI, cái mà chúng tôi đã xây dựng trong vài tuần qua và 700 trong tổng số 1.100 bệnh viện của Đức đã báo cáo. Theo đó, tính đến hôm nay (14 tháng 4), 8847 giường chăm sóc đặc biệt còn trống và 12.170 bị chiếm dụng. Vì vậy, nếu ai cần một chiếc giường chăm sóc đặc biệt ngày hôm nay, anh chị sẽ có được một chỗ. Nước Đức vẫn chuẩn bị tốt.
WELT: Nhưng điều đó không nhất thiết nói tới việc gì xảy ra trong tương lai.
Marx: Tôi chỉ có thể nói cho Bệnh viện Đại học RWTH Aachen. Chúng tôi đã mở rộng năng lực của chúng tôi khi bắt đầu cuộc khủng hoảng. Trước đây chúng tôi có 96 giường ICU nơi có thể thông khí (có máy thở), bây giờ có 205. Tuy nhiên, cho đến nay chúng tôi mới chỉ kích hoạt 150 trong số chúng. Chúng tôi đang làm tốt tại thời điểm này. Chúng tôi chưa bao giờ từ chối bất cứ ai. Mọi người cần chăm sóc cũng sẽ được chăm sóc ngay lập tức. Nếu chúng tôi đạt tới mức giới hạn, chúng tôi sẽ kích hoạt thêm giường. Các nhân viên đã được đào tạo cho việc này, cũng cảm ơn nhiều nhân viên và các sinh viên, đã đăng ký tình nguyện. Sự đoàn kết này là tuyệt vời. Các năng lực cần thiết vẫn có sẵn, đặc biệt là vì chúng tôi đã hoãn nhiều hoạt động không thực sự cần thiết.
WELT: Tất cả những điều này làm cho các bệnh viện tốn kém rất nhiều tiền. Việc này có thể kéo dài sự chịu đựng được bao lâu?
Marx: Tôi chủ yếu là bác sĩ, việc điều trị bệnh nhân là ưu tiên hàng đầu của tôi. Nhưng tất nhiên chúng ta phải để mắt đến hậu quả. Không chỉ về mặt tài chính: nếu chúng tôi hoãn các hoạt động, tất nhiên đó là gánh nặng cho những bệnh nhân bị ảnh hưởng phải chờ đợi điều trị lâu hơn. Thời gian chờ đợi này không thể kéo dài vô thời hạn nếu người ta không muốn mạo hiểm để cho tình trạng của bệnh nhân trở nên xấu đi. Về mặt này, là một bệnh viện, chúng tôi phải xem xét cẩn thận cách chúng tôi tiến hành.
WELT: Ở Đức, nhiều bệnh viện cũng đã tiếp nhận bệnh nhân Covid-19 từ các nước láng giềng, bệnh viện của ông là một trong số đó. Chuyện diễn ra như thế nào?
Marx: Chúng tôi cũng liên kết chặt chẽ ở khu vực biên giới Aachen ngoài thời kỳ dịch Corona, nhiều nhân viên sống ở Bỉ và Hà Lan và đến đây để làm việc. Về mặt này, việc chúng tôi chấp nhận yêu cầu này phối hợp với chính phủ bang là một vấn đề đương nhiên.
WELT: Có phải bây giờ nó đang gây thiệt hại vì nhiều quốc gia đã tổ chức cho các hệ thống y tế của họ ít tốn kém hơn trước nhiều?
Marx: Chắc chắn một phần là vì như vậy. Điều cho thấy lãnh vực bệnh viện của Đức được trang bị tốt hơn đáng kể so với các khu vực khác trong cuộc khủng hoảng này sẽ là điều sẽ vẫn tồn tại sau Covid-19. Nếu đột nhiên có một số lượng lớn bệnh nhân, thì bạn cần rất nhiều đầu óc và tay chân. Bạn không thể bắt đầu đào tạo bác sĩ và y tá và xây dựng phòng khám trong một cuộc khủng hoảng.
WELT: Trong tương lai, họ đang ngày càng dựa vào y khoa trực tuyến. Là một bác sĩ, có thực sự có thể đánh giá đầy đủ bệnh nhân bị bệnh nặng từ xa không?
Marx: Chắc chắn là có, đặc biệt là vì vẫn còn các bác sĩ tại chỗ chăm sóc bệnh nhân. Chúng tôi đã bắt đầu dự án này tám năm trước, rất lâu trước Covid-19, và bằng cách này đã thiết lập một mạng lưới chăm sóc đặc biệt ở NRW và cùng với Anh Quốc Münster, tổng cộng đã cố vấn từ xa cho hơn 10.000 bệnh nhân chăm sóc đặc biệt. Với sự bùng nổ của đại dịch, chúng tôi đã đẩy mạnh việc phát triển bệnh viện ảo này. Mục tiêu của chúng tôi là cung cấp kiến thức chuyên môn đầy đủ ngay cả trong những bệnh viện nhỏ hơn để bệnh nhân cũng có thể được chăm sóc tại đó và không chỉ tại các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc tối đa. Trong mười ngày đầu tiên kể từ khi bắt đầu, chúng tôi đã thực hiện hơn 200 cuộc tư vấn corona và đánh giá bệnh nhân sử dụng máy tính xách tay, máy ảnh và micro và thảo luận các lựa chọn điều trị với các bác sĩ tại chỗ. Điều này hoạt động rất tốt và sẽ được mở rộng cho các chỉ dẫn khác trong tương lai.
WELT: Một vài ngày trước, một nghiên cứu đã làm náo động khi cho rằng hô hấp nhân tạo thậm chí có thể phản tác dụng trong các trường hợp Covid nghiêm trọng. Ông có ý kiến gì về vấn đề này?
Marx: Một số hiệp hội y tế ngay lập tức công bố một phản biện về điều này. Trong y học chăm sóc đặc biệt, có lẽ không có gì được ghi nhận tốt như là lợi ích của liệu pháp thông khí đối với suy phổi. Nếu quá trình trao đổi khí qua phế nang trong phổi không còn hoạt động, việc cung cấp oxy đầy đủ chỉ có thể được đảm bảo bằng thông khí nhân tạo. Nói cách khác, bệnh nhân sẽ không sống sót nếu không đặt ống thông khí và oxy, với áp suất được bơm vào phổi.
Welt: Và hydroxychloroquine đóng vai trò gì đối với ông, loại thuốc Donald Trump cho là sẽ chữa được bệnh?
Marx: Cho đến nay, thuốc này vẫn chưa đóng vai trò đối với chúng tôi, bởi vì bằng chứng về loại thuốc này trong liệu pháp Covid-19 vẫn chưa được ghi nhận đầy đủ trong các nghiên cứu. Trước khi bạn biết chắc chắn rằng một loại thuốc mới sẽ không gây hại gì, hãy cẩn thận. Chúng ta phải cẩn thận rằng trong thời điểm nóng, tiêu chuẩn an toàn và phẩm chất của thuốc không bị bỏ qua, mặc dù mong muốn có thuốc điều trị được Covid-19 là rất cao. Ngoài ra, việc này áp dụng tương tự cho tiêm chủng. An toàn cho bệnh nhân phải luôn được ưu tiên.