Cựu phó Tổng thống Joe Biden và Tổng thống Donald Trump.
Giới chính trị gia gốc Việt ở Mỹ có quan điểm rõ rệt trong cương lĩnh của chính đảng mà họ theo đuổi, và điều này cũng thể hiện rõ trong việc họ ủng hộ đương kim Tổng thống Donald Trump của đảng Cộng hòa hay Phó Tổng thống Joe Biden của đảng Dân chủ. Điểm chung nhất là cả hai bên đều mong muốn gây ảnh hưởng sâu rộng trong cộng đồng di dân gốc Việt với hơn hai triệu người trong cuộc bầu cử 3/11 sắp tới.
Đương kim dân biểu liên bang Hoa Kỳ Stephanie Murphy, đảng Dân chủ – Florida, là người phụ nữ gốc Việt đầu tiên được bầu vào Quốc Hội Hoa Kỳ và đang tái tranh cử để đại diện Địa hạt 7 trong ngày bầu cử 3/11/2020 tới đây. Bà phát biểu tại một phiên thảo luận của Đại hội Toàn quốc Đảng Dân chủ hôm 17/08, lên tiếng chỉ trích chính sách di dân của Tổng thống Donald Trump:
“Tôi đang nỗ lực để chấm dứt các chính sách nhập cư có hại của Tổng thống Trump, để cải thiện hệ thống thị thực và bảo vệ ước mơ của chúng ta.
Dân biểu liên bang Stephanie Murphy phát biểu ở phiên thảo thuận AAPI Caucus của Đại hội Dân chủ, ngày 17/8/2020. Photo DNC
“Khi ông Trump tấn công người nhập cư, ông cũng tấn công các gia đình dân nhập cư AAPI như của tôi. Tổng thống Trump có một chính sách tàn ác có chủ đích đối với người nhập cư: Cố tình chia cắt các gia đình ở biên giới, trục xuất hơn 16.000 người tị nạn Chiến tranh Việt Nam để đóng cửa đối với những người chạy trốn khỏi chiến tranh và đàn áp,” bà Murphy nói.
Nữ dân biểu gốc Việt đắc cử hai nhiệm kỳ qua từ năm 2017, phát biểu trong buổi thảo luận của Nhóm Người Mỹ gốc Á và người dân các đảo Thái Bình Dương (AAPI) ủng hộ Đảng Dân chủ và kêu gọi Quốc hội Hoa Kỳ ưu tiên các phúc lợi cho trẻ em và gia đình bằng cách thông qua một dự luật cải cách nhập cư nhân đạo và toàn diện “để khắc phục tình trạng nhập cư bị hỏng của chúng ta.”
Bà bày tỏ sự ủng hộ đối với hai ứng viên của đảng Dân chủ là Cựu Phó Tổng thống Joe Biden và Thượng Nghị sĩ Kamala Harris:
“Đó là lý do tại sao tôi rất tự hào ủng hộ ông Joe Biden và bà Kamala Harris, ứng cử viên phó tổng thống người gốc AAPI đầu tiên.”
Ông Tony Phạm, một người tị nạn gốc Việt, người vừa được Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm chức quyền Giám đốc của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE) thuộc Bộ An ninh Nội địa (DHS), được biết là ông ủng hộ các chính sách của Tổng thống Trump, đương nhiên là cả chính sách di dân mà ông là người cầm trịch.
Một viên chức DHS chia sẻ với đài CNN hôm 25/8 rằng ông Phạm “rất ủng hộ, đồng tình với chính phủ hiện nay,” và cho biết thêm rằng ông Phạm là một đồng minh của ông Chad Mizelle, thẩm phán hàng đầu của bộ DHS.
Các trang CBS News, The Hill, The Washington Post cho biết ông Phạm trở thành lãnh đạo cao cấp nhất của ICE giữa lúc cơ quan này giải quyết số di dân đang bị giam giữ ít hơn so với năm ngoái, và đối diện với những chỉ trích việc ứng phó COVID-19 tại các trung tâm giam giữ di dân do ICE quản lý.
Năm năm trước đây, ông Phạm, thuộc Đảng Cộng hòa, đã tranh cử chức trưởng công tố viên hạt Henrico, bang Virginia.
Cũng là một thành viên đảng Cộng hòa tại bang Virginia, ông Matthew Trương, cựu ứng viên tranh cử chức Dân biểu Liên bang đại diện địa hạt 10, bày tỏ quan điểm của ông với VOA về các chính sách của Tổng thống Trump:
“Tôi nghĩ ông Donald Trump là vị tổng thống Cộng hòa đầu tiên có quan điểm chống Cộng sản Trung Quốc (CCP) mạnh nhất, như tôi chứng kiến trong 30 năm qua.
“Khi tôi làm khảo sát ý kiến cử tri vùng này tôi biết người gốc Việt có quan điểm chống cộng và họ cũng ủng hộ quan điểm của Tổng thống Trump. Ngoài ra, chúng tôi ủng hộ các chính sách bảo đảm hòa bình, giúp người dân an toàn, luật pháp và trật tự, chính sách kinh tế, chống dịch bệnh… và chúng tôi sẽ bầu cho ông.”
Dù không được vào vòng chung cuộc sau kỳ bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa ở địa hạt 10 vào tháng 6, ông Trương vẫn theo đuổi lập trường chính đảng của mình và vận động cộng đồng gốc Việt ở bắc Virginia đầu phiếu giúp ông Trump tái cử.
Từ trái sang Dân biểu Virginia Kathy Trần, Thượng Nghị sĩ Massachusetts Dean Trần, Dân biểu Massachusetts Trâm Nguyễn, hàng dưới: Cựu ứng cử viên Dân biểu Virginia Matthew Trương, Cựu ứng cử viên Dân biểu California Amy Pham West, và Dân biểu Texas Hubert Võ.
Tương tự, bà Amy Phan West, đảng Cộng Hòa, cựu ứng cử viên gốc Việt tranh cử ghế dân biểu liên bang Địa hạt 47 ở California vào đầu năm nay, nói trên diễn dàn Facebook:
“Là một người tị nạn và tự hào trở thành một công dân Hoa Kỳ…tôi ủng hộ Tổng thống Trump cho nhiệm kỳ 4 năm nữa.
“Tôi ủng hộ Tổng thống Trump vì ông có lập trường chống CCP, chống chính quyền Bắc Hàn độc tài. Ông là người duy nhất có thể mang công việc làm ăn trở lại cho dân Mỹ, điều mà con cháu chúng ta rất cần trong 20 năm tới.”
Hôm 28/8, trao đổi trực tuyến qua Facebook với những người từng ủng hộ mình, bà West khen gợi bài diễn văn của Tổng thống Trump và Phó Tổng thống Mike Pence. Bà nói: “Tôi thích bài diễn văn của Tổng thống Trump và của Phó Tổng thống Mike Pence. Cơ bản là ông nói rõ những gì đả xảy ra dưới thời Obama – Biden và những gì ông đã làm được trong 3,5 năm qua.”
Từ California, bác sĩ Nguyễn Thanh Tùng, nguyên chủ tịch Ủy ban Cố vấn của Tổng thống Barack Obama về người Mỹ gốc Á và các đảo Thái Bình Dương, nói với VOA:
“Chúng tôi biết có một số người Mỹ gốc Việt rất thích ông Trump vì phần nhiều họ nghĩ ông ấy chống Trung Quốc.
“Nhưng tôi cũng thấy phần nhiều người Mỹ lo về cuộc sống của họ, về giáo dục cho con cái, vấn đề sức khỏe, nhất là trong dịch COVID-19. Hình như đảng Dân chủ có một chính sách tốt hơn về các vấn đề này, cho nên họ bắt đầu nghĩ về đảng Dân chủ nhiều hơn.”
Ông Nguyễn Thanh Tùng, hiện là chủ tịch của AAPI Progressive Action, một tổ chức xúc tiến trao quyền cho người Mỹ gốc Á và người dân các đảo Thái Bình Dương vì một nước Mỹ mạnh mẽ và đa dạng, đồng thời là chủ tịch của Hội Người Mỹ gốc Việt Cấp tiến (PIVOT), một tổ chức hỗ trợ cho người Mỹ gốc Việt cấp tiến ao ước xây dựng một nước Mỹ công bằng và đa dạng, nêu quan điểm ủng hộ chính sách và các ứng viên của đảng Dân chủ:
“Khi chúng tôi làm việc trong cộng đồng, tôi thấy rằng vấn đề chống cộng sản và ảnh hưởng của cộng sản đến cuộc sống hằng ngày cũng không to tát gì cho lắm! Cho nên, chúng ta nên suy nghĩ về những việc gì tốt cho cộng đồng của chúng ta, cho những người nghèo khi đi bỏ phiếu.”
“Chúng tôi hoan nghênh việc ông Joe Biden chọn Thượng Nghị sĩ Harris, bà là con của một gia đình di cư. Bà có chính sách giúp đỡ người nghèo, người tị nạn, phụ nữ và hỗ trợ giáo dục công.”
Đương kim Thượng nghị sĩ bang Massachusetts Dean Trần sẽ tiếp tục đại diện cho đảng Cộng hòa và đương kim Dân biểu bang Texas Hubert Võ cũng sẽ tiếp tục đại diện cho đảng Dân chủ ra tái tranh cử trong cuộc bầu cử ngày 03/11 năm nay.
Hôm 27/08, dân biểu gốc Việt Kathy Trần của bang Virginia, thuộc đảng Dân chủ, chia sẻ trên Twitter rằng bà vừa được bầu vào chức đồng Chủ tịch của Hội đồng Phụ nữ bang Virginia ủng hộ ông Biden. Bày tỏ ủng hộ liên danh Biden-Harris, bà Trần viết: “Hãy lấy lại Nhà Trắng vào tháng 11 này!”
Trong khi đó trên trang web vận động tranh cử vào chức Dân biểu bang California năm nay, cựu Thượng nghị sĩ California Janet Nguyễn, đảng Cộng hòa, dường như bày tỏ rằng bà ủng hộ đương kim Tổng thống Trump. Bà viết rằng bà “chưa bao giờ nói một điều gì chống lại ông Trump.”
Vào đầu tháng 8, một nhóm người Việt có tên Vietnamese Americans for Trump as President Again – TAPA (Người Mỹ gốc Việt ủng hộ ông Trump tái đắc cử), viết thư ngỏ kêu gọi cộng đồng ủng hộ Tổng thống Trump tái đắc cử. Vào đầu tháng 9, một nhóm các chính trị gia gốc Việt có tên Vietnamese Americans for Biden – VAFB (Người Mỹ gốc Việt ủng hộ ông Biden), kêu gọi cử tri bầu cho ông Biden.
Theo trang mobilize.us, buổi vận động trực tuyến của nhóm VAFB ủng hộ Biden-Harris dự kiến diễn ra vào tối ngày 3/9, với sự có mặt của các chính trị gia gốc Việt đảng Dân chủ bao gồm Dân biểu liên bang Stehanie Murphy, Thượng nghị sĩ Washington Joe Nguyễn, Dân biểu Massachutsett Trâm Nguyễn, Dân biểu Virginia Kathy Trần, Dân biểu Washington Mỹ – Linh Thái, và Nghị viên thành phố Garden Grove Diedre Thu-Hà Nguyễn.
Trên đài VFTV hôm 29/8 và trước đó hôm 22/8, các chính trị gia gốc Việt thuộc đảng Cộng hòa bao gồm Dân biểu California Tyler Diệp, Thị trưởng thành phố Westminister Trí Tạ, và cựu Dân biểu California Trần Thái Văn đã phân tích những nét “nổi bật”, “hùng tráng” của Đại hội đảng Cộng hòa, đồng thời bình luận về tính “đa dạng nhưng không đồng nhất” trong thông điệp gửi đến các cử tri từ Đại hội đảng Dân chủ.
VOA (02.09.2020)