Hình minh hoạ. Cựu Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải phát biểu trong một hội nghị quốc tế ở Tokyo, Nhật Bản hôm 26/5/2011
AFPCan tội ba năm rõ mười
Trước Tết năm ngoái, ngày 8/1/2020, ĐCSVN quyết định kỷ luật Hoàng Trung Hải, Bí thư Thành uỷ Hà Nội. Ông này bị Đảng trưởng Nguyễn Phú Trọng đưa vào lò vì đã “có những vi phạm nghiêm trọng” hồi y làm Phó Thủ tướng, từ 2007 đến 2016. Hơn hai tháng sau, ngày 20/3/2020, Lê Thanh Hải, Bí thư Thành ủy TP.HCM nhận án kỷ luật “bị cách chức”. Tuy nhiên, “Thù Trọng Lắng” (dân gian nói lái “Thằng Trọng Lú” cho tên của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng) vẫn chưa biết xử lý tiếp “hai con sâu bự” này như thế nào để các “đồng chí Trung Quốc” chấp thuận. Số là cả “nhị Hải” – Hoàng Bí thư lẫn Lê Bí thư – đều là “con cưng của Tàu”, người của Trung Nam Hải cài cắm vào Bộ Chính trị ĐCSVN từ lâu. Đây là một “bí mật công khai” ai cũng biết. Nó như hai cái dằm đâm sâu vào bàn chân ĐCSVN lâu nay.
Ngày 9/12/2019, tội của Hoàng Trung Hải được nhắc tới lần đầu. Ủy ban kỷ luật Đảng công bố: Thời gian giữ cương vị Ủy viên Ban cán sự đảng, Phó Thủ tướng Hải (dưới quyền Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng từ tháng 7/2006 đến tháng 4/2016) đã có vi phạm, khuyết điểm khi chỉ đạo Dự án TISCO II. Đây là Dự án mở rộng giai đoạn II – Công ty Gang thép Thái Nguyên. Thép Thái Nguyên là “món quá” đầu tiên của Trung Hoa “vĩ đại” viện trợ cho đàn em Bắc Việt thuở mới chập chững công nghiệp hoá. Bản tin của Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) hôm 10/01/2020 đã không gọi Hải là “đồng chí” như thường lệ. Bản tin nói, “những vi phạm, khuyết điểm của Hoàng Trung Hải là nghiêm trọng, gây bức xúc trong xã hội”. Hình thức thi hành kỷ luật là “cảnh cáo”.
Ngày 20/3/2020, Bộ Chính trị quyết định thi hành kỷ luật (nguyên) Lê Bí thư bằng hình thức “cách chức” Bí thư Thành ủy TP.HCM nhiệm kỳ 2010 – 2015, vì để xảy ra nhiều vi phạm, khuyết điểm kéo dài trong quá trình thực hiện Dự án đầu tư Khu đô thị mới Thủ Thiêm, ảnh hưởng xấu đến uy tín của Đảng bộ và chính quyền Thành phố, gây bức xúc trong xã hội. Điều bỡn cợt là, đằng sau hậu trường chính trị, từ lâu vẫn chờ đợi tin tức loan báo Lê Thanh Hải (tức Hai Nhựt) hồi còn là Chủ tịch UBND TP.HCM suốt 5 năm 55 ngày, đã từng cố tình sai phạm trong Dự án quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm. Hai Nhựt tiếp tục dấn sâu vào tội ác trong thời gian y “lên ngôi” Bí thư Thành ủy kéo dài 9 năm 222 ngày. Tại vị gần 15 năm trời, Hai Nhựt đủ thời gian phá nát “thành Hồ”.
Tháng 12/2005, Phó chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Đua (dưới trướng Lê Thanh Hải) ký quyết định 6565 phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung khu đô thị mới Thủ Thiêm tỷ lệ 1/5000. Tại Điều 2 của quyết định này có nội dung “thay thế Quyết định 367 ngày 4/6/1996 của Thủ tướng”. Kể từ đó oan khuất của dân Thủ Thiêm dâng cao ngút trời và kéo dài mãi đến tận hôm nay… Còn Dự án TISCO II do Công ty Gang thép Thái Nguyên cùng với Tổng Công ty thép Việt Nam và nhà thầu Trung Quốc MCC đảm nhiệm. Theo kết luận từ Thanh tra Chính phủ về dự án TISCO II, Công ty Gang thép Thái Nguyên điều chỉnh sai qui định từ 3.800 tỷ đồng lên trên 8.100 tỷ đồng, thanh toán cho MCC trên 92% giá trị hợp đồng nhưng các hạng mục của dự án đều chưa hoàn thành.
Làm cách nào để khỏi vỡ “bình”
Tuy bị kỷ luật, Hoàng Trung Hải vẫn được “cả” Trọng nâng lên vị trí mới trong hệ thống Đảng, cao hơn cả chức Bí thư Thành ủy. Ngày 7/2/2020, Bộ Chính trị phân công Hải giữ chức Phó Trưởng Bộ phận Thường trực chuyên trách Tiểu ban Văn kiện Đại hội 13. Là “con bài tẩy” được cài cắm để làm hại kinh tế Việt Nam, Hải rất ít khi nói về chính trị, chỉ lặng lẽ làm việc, ký các hiệp định, tạo điều kiện cho Trung Quốc đưa đầu tư vào Việt Nam theo nguyên tắc nếu đầu tư lỗ thì không những không mất bãi đáp để chứa các nhà máy phế thải mà còn bán chúng cho Việt Nam. Đường sắt trên cao Hà Nội – Cát Linh là một bằng chứng rõ ràng. Đến bây giờ vẫn chưa hoạt động được dù Dự án tăng 3 lần vốn mà đã 10 năm rồi, hiện mỗi năm Việt Nam vẫn phải trả cho Trung Quốc 436 tỉ.
Trong vụ Lê Thanh Hải, cảm giác chung là “giơ cao, đánh khẽ”. Lúc Thanh Hải là lãnh đạo số một của thành phố, cũng là khi Dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm bắt đầu được triển khai. Hải đã ký nhiều công văn chỉ đạo liên quan đến việc quy hoạch, xây dựng khu đô thị được kỳ vọng hiện đại nhất Đông Nam Á. Một trong những cú áp phe thời “vương triều Hai Nhựt” là đã giao 23,3 ha đất ở phường Bình An cho 5 doanh nghiệp đầu tư kinh doanh nhà ở, khu vui chơi, giải trí, thương mại. So với quy hoạch phê duyệt, diện tích khu đô thị mới Thủ Thiêm đã giảm 26,3 ha. Để bù vào phần hụt này, ngày 16/9/1998, dưới sự chỉ đạo của chính quyền, Kiến trúc sư trưởng thành phố phê duyệt quy hoạch 1/2000 có nội dung bổ sung quy hoạch khoảng 4,3 ha đất phía Bắc.
Sỡ dĩ Nguyễn Phú Trọng phải rón rén trong việc đưa “hai thanh củi bự” trên vào lò, là vì vừa làm vừa phải đo lường phản ứng từ Bắc Kinh. Cho đến giờ này, ĐCSVN vẫn chưa chốt được ai sẽ là Tổng Bí thư do chưa chọn xong “trường hợp đặc biệt” trên 65 tuổi, mặc dù Đại hội 13 sắp khai mạc vào ngày 25/1 tới. Nghĩa là Trung Cộng còn phân vân. Điều này đồng nghĩa với việc các phe cánh còn đấu đá cho đến phút chót. Cuộc đua “tam/tứ mã” xem ai sẽ là người cán đích, giành được ghế Tổng Bí thư xem ra vẫn còn chưa ngã ngũ. Nguyễn Phú Trọng liệu có “ra đòn lần chót” hay không để lấy những quyết định cứng rắn hơn, đúng người đúng tội, vì các sai phạm ở Gang thép Thái Nguyên và ở Thủ Thiêm đối với “nhị Hải” trước khi diễn ra Đại hội 13, vẫn còn là câu hỏi khó đoán.
Trước đây, Trọng bộc bạch: “Chống tham nhũng là cực kỳ phức tạp và quá khó… có nhiều việc muốn mà chưa làm ngay được… Đây là vấn đề lợi ích, cấu kết, móc ngoặc với nhau… ông mất chân giò, bà thò chai rượu, những quan hệ lằng nhằng…”. Vấn đề “nhị Hải” thật ra phức tạp gấp bội những “lằng nhằng” này. Ở đây có sự pha trộn yếu tố Trung Quốc với các yếu tố lợi ích nhóm trong đảng. Nguyễn Phú Trọng cảnh báo, đánh chuột (nhị Hải) nhưng đừng để vỡ bình hoa (không làm cho Trung Quốc phật ý). Cái “bình hoa” ông Trọng ám chỉ là dẹp “điệp viên” của Tàu mà Trung Quốc vẫn để yên cho mà đại hội. Theo nguồn tin nội bộ, vụ “nhị Hải” sẽ được chìm xuồng. Chỉ có cách cho chìm xuồng thì bình mới không vỡ. Đến Uỷ ban Kỷ luật cũng phải dừng trước vùng cấm.
Chính trường là chiến trường. Văn minh như Hoa Kỳ, dù trải qua 44 đời tổng thống chuyển giao quyền lực ôn hòa, nhưng đến đời thứ 45, có thể thế giới sẽ chứng kiến một cuộc chuyển giao vô tiền khoáng hậu. Chính trường Việt Nam còn khốc liệt hơn thế nữa. Như các nhà quan sát đã nhận xét, với cộng sản, rất khó để biết ai là đồng minh, ai là kẻ thù, bởi ngoài mặt họ luôn tỏ ra ủng hộ nhau, nhưng mỗi người đều dấu trong mình con dao găm, để quyết chiến với đối thủ của họ, giành ghế bằng mọi giá. Cho nên, có lẽ vẫn quá sớm để đưa ra bộ khung tứ trụ, bởi ra đòn bất ngờ luôn là cách mà những người cộng sản sử dụng. Chính nỗi sợ hãi của ông Trọng là không làm chủ được tình hình. Mọi thứ có thể bung bét ra. Nhưng biết đâu, một chuyển động Bơ-rao-nơ như thế lại tốt hơn trong bối cảnh hiện nay./.
* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do