Mục lục
Phiên tòa luận tội ông Trump: lý lẽ của hai bên như thế nào?
Tính hợp hiến của việc xét xử một tổng thống không còn tại vị, phát ngôn của ông Donald Trump và vụ bạo loạn có liên quan với nhau hay không, là những điểm chính mà các bên công tố và biện hộ tập trung vào trong phiên tòa luận tội ông Trump đang diễn ra tại Thượng viện.
Các dân biểu giữ vai trò công tố viên của Hạ viện và các luật sư ông Trump đều đã hoàn thành phần trình bày của mình trước 100 thượng nghị sỹ giữ vai trò bồi thẩm đoàn trong phiên tòa luận tội ông Trump lần thứ hai về tội ‘kích động bạo loạn’ trong sự kiện người ủng hộ ông Trump tràn vào tấn công Điện Capitol hôm 6/1.
Sau đây là những lý lẽ của hai bên buộc tội và biện hộ tại phiên tòa:
Trump có hay không kích động phản loạn?
Để kết tội ông Trump kích động bạo loạn, các dân biểu phụ trách luận tội của Hạ viện đã tường thuật tỉ mỉ cách Trump kích động trong nhiều tuần chứ không phải chỉ với bài diễn văn hôm 6/1, bắt đầu với việc ông Trump từ chối cam kết chuyển giao quyền lực một cách hòa bình trước Ngày bầu cử và khẳng định trước rằng nếu ông thua thì tức là cuộc bầu cử đã có gian lận.
Sau đó, ông Trump đã hô hào ủng hộ viên của mình bằng các từ ngữ mang tính chiến đấu như ‘cuộc bầu cử đã bị đánh cắp’, ‘hãy chặn đánh cắp bầu cử’ và ‘chiến đấu đến cùng (fight like hell)’. Khi tất cả nỗ lực của ông Trump nhằm thay đổi kết quả bầu cử đều không có kết quả – từ các vụ kiện ở tòa án cho đến gây sức ép cho các quan chức bầu cử ở các bang chiến địa chủ chốt, ông nhắm đến ngày 6/1 vì ‘Trump đã hết tất cả phương cách phi bạo lực để tiếp tục nắm quyền’, Dân biểu Ted Lieu, một trong những người phụ trách luận tội, lập luận.
Ông Trump thậm chí còn gửi cái mà các công tố viên mô tả là thông điệp ‘hãy hành động’ tới những người ủng hộ ông hơn hai tuần trước ngày 6/1, với dòng tweet: “Hãy đến đó (Washington D.C.), sẽ rất dữ dội!”
Dân biểu Joaquin Castro nói với các thượng nghị sĩ rằng mục tiêu xuyên suốt của ông Trump là ‘đảm bảo rằng những ủng hộ viên của ông ấy tức giận, giống như là cuộc bầu cử bị tước khỏi tay họ.’
“Tất cả chúng ta trong căn phòng này đều đã ra tranh cử – và không có gì vui nếu chúng ta thua,” ông Castro nói. “Tôi là một đảng viên Dân chủ đến từ Texas. Chúng tôi đã thua trong một vài cuộc bầu cử trong những năm qua. Nhưng quý vị có thể tưởng tượng mình nói với ủng hộ viên của mình rằng cách duy nhất mà quý vị thua là cuộc bầu cử bị gian lận và bị đánh cắp khỏi tay quý vị? Nhưng đó chính xác là những gì Tổng thống Trump đã làm.”
“Lời nói của ông ấy,” Dân biểu Castro nói thêm, “đã trở thành hành động của các ủng hộ viên”.
Các dân biểu Dân chủ còn cho rằng ông Trump không hề tỏ thái độ ăn năn, không có hành động gì ngăn chặn bạo loạn cũng như không bày tỏ thái độ lo lắng cho sinh mạng của cựu phó Tổng thống Mike Pence và các thành viên Quốc hội sau khi cuộc bạo loạn xảy ra mà vẫn tập trung vào việc yêu cầu các Thượng nghị sỹ Cộng hòa phản đối kết quả bầu cử.
Các luật sư bào chữa một mực cho rằng thân chủ của họ không kích động bạo loạn khi ông phát biểu trước đám đông người ủng hộ hôm 6/1.
Họ cáo buộc các công tố viên Hạ viện đã cố tình chọn lọc những phát ngôn của ông Trump để chỉ nêu bật những gì có ích cho Đảng Dân chủ để buộc tội và liên tục chỉ ra rằng ông Trump cũng đã nói với người ủng hộ rằng ‘hãy cất lên tiếng nói của mình một cách ôn hòa và yêu nước’.
Họ lập luận rằng ngay cả ngôn từ tai tiếng nhất của ông Trump – “Nếu quý vị không chiến đấu hết mình, quý vị sẽ không còn đất nước nữa” – nên được hiểu theo nghĩa bóng trong bối cảnh chung về an ninh bầu cử, chứ không phải là kêu gọi bạo lực. Và họ cho rằng ông Trump không thể tự kích động bạo loạn vì trước ngày 6/1 các cơ quan thực thi pháp luật đã đánh đi các tín hiệu về khả năng xảy ra bạo lực.
Quyền tự do ngôn luận của ông Trump?
Đội ngũ luật sư bào chữa của ông Trump lập luận rằng Trump được Tu chính án thứ nhất trong mọi điều ông ấy nói với người ủng hộ mà họ gọi là ‘phát ngôn chính trị’.
Trong vụ Brandenburg kiện Ohio lên Tòa án Tối cao, các thẩm phán cho rằng chính phủ có quyền bóp nghẹt các ngôn từ được nhằm châm ngòi cho hành động phi pháp. Tuy nhiên, các luật sư của Trump nói rằng bài diễn văn của ông tại công viên Ellipse không đến mức đó.
Tuy nhiên, phía công tố bên Đảng Dân chủ cho rằng Tu chính án thứ nhất không thể được dùng để biện hộ ở đây vì ông Trump không bị luận tội vì thể hiện ‘quan điểm chính trị’ mà là do ông ‘chủ ý kích động nổi dậy chống chính phủ.’
“Quyền tự do ngôn luận chẳng có ý nghĩa nhiều nếu Tổng thống có thể kích động hành động vô pháp sau khi ông ấy thua trong cuộc bầu cử,” lập luận trong hồ sơ tranh tụng của Đảng Dân chủ được AP dẫn lại cho biết.
Tính hợp hiến của phiên tòa
Các học giả pháp lý bất đồng về tính hợp hiến của phiên tòa xét xử một tổng thống đã mãn nhiệm. Các luật sư bào chữa cho ông Trump cũng cho rằng bản thân phiên tòa là vi hiến vì ông không còn tại vị. Họ nói rằng Hiến pháp không mở rộng quyền luận tội đối với một ‘thường dân’.
Họ nhấn mạnh rằng việc kết án tại phiên tòa luận tội yêu cầu phải dẫn đến quyết định cách chức đương sự. Họ nói rằng do giờ đây ông Trump đã ra khỏi Nhà Trắng, không có cơ sở pháp lý nào cho một phiên tòa như vậy cả.
Đảng Dân chủ thì cho rằng thực sự đã có tiền lệ lịch sử để xét xử một người đã không còn nắm chức vụ – mặc dù không phải là tổng thống – vì những tội mà người đó đã gây ra khi còn đương chức. Họ lập luận rằng không có ‘ngoại lệ tháng Giêng’ cho những ngày cuối cùng tại vị của một tổng thống.
Nhiều học giả cũng tin rằng do Hiến pháp quy định rõ rằng việc luận tội có thể dẫn đến kết quả là ngăn đương sự không giữ chức vụ trong tương lai, nên việc luận tội ông Trump vẫn còn nguyên hiệu lực mà Thượng viện phải giải quyết để tránh việc người có tội giữ chức vụ trong tương lai.
‘Beyond reasonable doubt’
Trao đổi với VOA từ vùng Little Saigon, bang California, ông Nguyễn Quốc Lân, một luật sư từng hỗ trợ cho các ứng cử viên gốc Việt ra tranh cử, lập luận rằng ‘ông Trump có quyền nói những gì ông ấy nói’ còn ‘người khác hành động như thế nào là chuyện của họ’.
“Ông Trump đâu có nói rằng quý vị hãy đi phá hàng rào cảnh sát, hãy đi vô đập phá đi mà chỉ nói là chúng ta phải chiến đấu đến cùng để bảo vệ đất nước chúng ta,” ông lập luận.
“Tất cả các vị dân cử Quốc hội khi ra tranh cử đều nói như vậy hết,” ông khẳng định.
Cho nên, ông Lân cho rằng nếu dựa vào lời nói để kết tội thì ‘đa số các vị dân cử trong Quốc hội đều có thể bị kết án hết’. “Sau đó ai đó làm cái gì, có xách súng bắn người khác không là chuyện của họ,” ông nói thêm.
Theo giải thích của ông thì theo tiêu chuẩn luật pháp Mỹ, một người chỉ bị xem là có tội nếu như không còn bất cứ nghi ngờ hợp lý nào nữa (beyond reasonable doubt). Trong trường hợp của ông Trump, lời nói của ông Trump ‘có mang tính cổ vũ nhưng có cổ vũ bạo loạn ở mức không còn nghi ngờ hợp lý nào nữa không?’, ông phân tích.
Vị luật sư này cũng không cho rằng có thể dựa vào lời khai của những người bạo loạn bị bắt rằng họ làm như vậy ‘là nghe theo lời của ông Trump’ để làm căn cứ kết tội ông: “Cũng có hàng trăm, hàng ngàn người cũng nghe câu nói đó mà họ có làm gì đâu? Họ chỉ đứng ở ngoài biểu tình thôi.”
Ông cho rằng còn phải xem xét động cơ của những lời khai như vậy: “Những người này khai như vậy có phải muốn được giảm sự truy tố hay không?”
Trên phương diện Hiến pháp, luật sư Lân cho rằng Hiến pháp chỉ ghi là ‘Thượng viện có trách nhiệm xét xử một tổng thống’ chứ không hề ghi là ‘cựu tổng thống’.
Tuy nhiên, ông cho rằng đọc Hiến pháp ‘không chỉ đọc trên câu chữ’ mà còn phải tìm xem ‘có ngôn ngữ nào khác ám chỉ hành động đã phạm tội trong quá khứ cũng có thể bị xét xử hay không’.
Cho nên, trên vấn đề này, ông nói ‘Hiến pháp không nói rõ’ nên không thể khẳng định phiên tòa xét xử ông Trump là hợp hiến hay vi hiến. Ông cũng chỉ ra là ‘đã có tiền lệ về việc xét xử người đã rời nhiệm sở’.
Hiến pháp cũng quy định là một khi Hạ viện đã luận tội một tổng thống rồi và chuyển sang Thượng viện thì ‘Thượng viện có trách nhiệm phải xét xử chứ không có quyền nói rằng tôi không muốn xét xử người này’, cũng theo lời ông Lân.
Hạ viện luận tội ông Trump với tội danh ‘kích động phản loạn’ hôm 13/1 khi ông vẫn đang là tổng thống. Tuy nhiên, khi chuyển điều khoản luận tội này sang Thượng viên thì ông đã hết nhiệm kỳ.
Luật sư Nguyễn Quốc Lân cũng lưu ý rằng Hiến pháp không có ghi là ‘Thượng viện phải xét xử khi tổng thống đã hết nhiệm kỳ’.
Do đó, trên vấn đề này, do Hiến pháp không rõ ràng nên ông Lân cho là ‘tùy thuộc vào cách diễn giải của mỗi bên theo hướng chính trị’. “Phe nào đông hơn, mạnh hơn thì phe đó thắng,” ông nói.
“Cả hai bên đều có lý của họ. Lập luận của họ ngang ngửa nhau,” ông đánh giá.
“Về phương diện pháp lý đối với công chúng thì lập luận bên truy tố rất là có lý, rất thuyết phục,” ông nhìn nhận nhưng cho rằng ‘chưa đến mức vượt quá nghi ngờ hợp lý theo tiêu chuẩn pháp lý tại tòa’.
Ông cho rằng cho dù ông Trump có được phe Cộng hòa giúp cho trắng án tại phiên xử luận tội này, vẫn có khả năng Bộ Tư pháp ‘lôi ông Trump ra truy tố ở các tòa hình sự về tội sách động bạo lực hay bất cứ việc làm phạm tội gì của ông Trump khi còn tại vị./.
Luận tội Trump: Cáo buộc kích động bạo loạn là ‘lời nói dối vô lý’
REUTERS Bài phát biểu của Donald Trump trước những người ủng hộ vào ngày 6/1 có phải là một sự kích động bạo loạn?
Các luật sư biện hộ của cựu Tổng thống Donald Trump, khi trình bày bằng chứng tại Thượng viện Hoa Kỳ, đã cho rằng cáo buộc ông kích động bạo loạn là một “lời nói dối vô lý’.
Luật sư Michael van der Veen gọi thủ tục luận tội cựu tổng thống là một “cuộc săn phù thủy có động cơ chính trị” của Đảng Dân chủ.
Ông Trump bị cáo buộc gây bạo loạn ở Điện Capitol ngày 6/1 khiến 5 người thiệt mạng. Ông phủ nhận cáo buộc.
Hầu hết các đảng viên Cộng hòa cho biết họ sẽ không bỏ phiếu để kết tội ông Trump.
Nhóm bào chữa chỉ mất chưa đầy 4 giờ trong số 16 giờ, cố gắng để phiên tòa luận tội kết thúc nhanh chóng.
Sau đó, các thượng nghị sĩ đã có bốn giờ để đặt câu hỏi cho hai bên.
Trước đó, họ đã có hai ngày để xem xét cặn kỹ các video và đoạn băng ghi âm từ các công tố viên Đảng Dân chủ đang tìm cách chứng minh rằng Donald Trump có khuynh hướng bạo lực và ông ta đã không làm gì để ngăn chặn bạo loạn ngày hôm đó, cũng không thể hiện sự hối hận.
Họ lập luận rằng nếu tha bổng cho ông Trump, có thể một cuộc tấn công vào Quốc hội tương tự sẽ lại xảy ra.
GETTY IMAGES Bạo loạn ở Điện Capitol Hoa Kỳ ngày 6/1 khiến 5 người thiệt mạng
Các biện hộ nào cho Trump?
Vào thứ Sáu, ông van der Veen đã dùng bài phát biểu mở màn của mình để phản biện về cáo buộc của đảng Dân chủ rằng ông Trump đã kích động bạo lực trong bài phát biểu của ông trước những người ủng hộ vào ngày 6/1 tại Washington DC nhằm ngăn cản chứng nhận chiến thắng bầu cử của Joe Biden.
Ông Trump đã đưa ra lời cáo buộc gian lận cử tri và kêu gọi những người ủng hộ ông tập trung tại tòa nhà Điện Capitol chỉ ít lâu ngắn trước khi bạo loạn nổ ra.
Tuy nhiên, thực tế là có bằng chứng từ một số nhóm cho thấy bạo lực đã được lên kế hoạch trước. Điều này cho thấy “sự lố bịch của các cáo buộc kích động chống lại [cựu] tổng thống”, ông van der Veen nói và thêm rằng: “Quý vị không thể kích động những gì đã chuẩn bị xảy ra.”
“Tuyên bố rằng tổng thống bằng cách nào đó, mong muốn hoặc khuyến khích hành vi bạo lực hoặc phi pháp luật là một lời nói dối phi lý và quái dị. Trên thực tế, hai thông điệp đầu tiên mà tổng thống gửi qua Twitter sau khi cuộc tấn công ở Điện Capitol bắt đầu bằng ‘Hãy ôn hòa’ và “Không bạo lực bởi vì chúng tôi là đảng của luật pháp và trật tự,” luật sư nói.
Nói với đám đông rằng họ cần “chiến đấu đến cùng” chỉ đơn giản là bài phát biểu chính trị, ông van der Veen nói.
Một cách chắc chắn, ông nói với các thượng nghị sĩ, “đây là một nỗ lực để bôi nhọ, kiểm duyệt và bác bỏ không chỉ Tổng thống Trump, mà cả 75 triệu người Mỹ đã bỏ phiếu cho ông ấy”.
Luật sư cũng lập luận rằng ông Trump có quyền hợp pháp để phản đối kết quả bầu cử.
Ông van der Veen nói: “Trong quá khứ, nhiều ứng cử viên khác cho vị trí tổng thống đã sử dụng nhiều quy trình tương tự để theo đuổi những thách thức bầu cử của riêng họ,” ông van der Veen nói, trước khi chiếu đoạn phim từ năm 2017 khi đảng Dân chủ phản đối kết quả bầu cử mang lại cho ông Trump chiến thắng.
Biện hộ cho Trump: Ít hơn có thể lại tốt hơn
Vào ngày thứ tư của phiên tòa luận tội Donald Trump, đến lượt người bào chữa đưa ra lý lẽ của mình.
Đầu tuần này, đội ngũ pháp lý của ông Trump khẳng định rằng toàn bộ phiên tòa luận tội là vi hiến và vi phạm các quyền của cựu tổng thống.
Họ đã thua lập luận đó, vì vậy bây giờ họ phải bắt đầu bảo vệ cựu tổng thống thông qua một phán quyết.
Nói chung, các luật sư của Trump chỉ mất hơn ba giờ để trình bày lập luận của họ – khác xa so với 13 giờ mà những người quản lý luận tội đã đưa ra để trình bày phần truy tố.
Đối với việc bào chữa cho Trump, ít hơn có thể là tốt hơn, vì có vẻ như đã rõ ràng rằng có đủ đảng viên Cộng hòa sẽ trung thành với cựu tổng thống để đảm bảo một phán quyết vô tội.
Đảng Dân chủ cáo buộc gì?
Đảng Dân chủ đã trình bày đoạn video mới về cuộc bạo loạn vào cả thứ Tư và thứ Năm, đưa các thượng nghị sĩ đi từng bước qua các sự kiện trong ngày xảy ra bạo loạn.
Những người quản lý vụ luận tội hy vọng những bức ảnh đồ họa về những kẻ bạo loạn, các nhà lập pháp đang chạy trốn và cảnh sát bị đè bẹp sẽ củng cố cho cáo buộc của họ rằng ông Trump đã kích động bạo loạn.
Công tố viên Hạ viện Joe Neguse lập luận rằng ông Trump “không chỉ là một người đàn ông nào đó” đưa ra một bài phát biểu gây tranh cãi – ông ấy là một tổng thống phát biểu trước những người ủng hộ “sẵn sàng bạo lực [và] ông ấy đã châm ngòi”.
Dân biểu Jamie Raskin nói: “Các đồng nghiệp thân mến của tôi, có nhà lãnh đạo chính trị nào trong căn phòng này tin rằng nếu ông ấy được Thượng viện cho phép quay trở lại Phòng Bầu dục, Donald Trump sẽ ngừng kích động bạo lực để có được điều mình muốn?”
Dân biểu Ted Lieu nói: “Việc luận tội, kết tội và truất quyền [khỏi chức vụ] không chỉ là về quá khứ. Đó là về tương lai. Nó đảm bảo rằng không có quan chức tương lai nào, không có tổng thống tương lai nào làm điều tương tự.”
Chuyện gì xảy ra tiếp theo?
Một cuộc bỏ phiếu dự kiến diễn ra về việc có cho phép nhân chứng hay không, nếu bất kỳ bên nào muốn có. Nếu hai bên không muốn, hoặc nếu cuộc bỏ phiếu thất bại, cả hai bên sẽ đưa ra các tranh luận kết thúc ngắn gọn, sau đó là cuộc bỏ phiếu cuối cùng về số phận của ông Trump.
Quá trình này có thể kết thúc sớm nhất vào tối thứ Bảy hoặc muộn nhất là vào thứ Hai – chưa đầy một tuần từ đầu đến cuối.
Các thượng nghị sĩ của cả hai bên đã cho thấy việc kết thúc sớm có thể xảy ra.
Cần đa số hai phần ba tán thành để kết tội Donald Trump tại Thượng viện 100 ghế, vốn chia 50-50 giữa đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ.
Ít nhất 17 thành viên trong đảng của ông Trump sẽ cần bỏ phiếu chống lại ông ấy và mặc dù sáu người đã có vài hành động tán thành, không ai trong số những người còn lại làm tương tự, và nhiều người kiên quyết bác bỏ cáo buộc.
Một số đảng viên Cộng hòa cho biết họ không tin rằng một cựu tổng thống nên bị luận tội, mặc dù trước phiên tòa, một cuộc bỏ phiếu của Thượng viện đã bác bỏ quan điểm đó.
Nếu ông Trump bị kết tội, Thượng viện có thể bỏ phiếu để cấm ông ra tranh cử lần nữa./.
Luật sư ông Trump gọi vụ luận tội là đòn thù chính trị
Luật sư ông Trump mở đầu biện hộ vụ luận tội thân chủ mình ngày 12/2 bằng cách phủ nhận ông đóng vai trò xúi dục bạo động gây chết người tại Điện Capitol, cho rằng vụ luận tội chống ông là “thù ghét có động cơ chính trị và một phần của một vụ “truy bức chính trị” của phe Dân chủ kéo dài cả năm nay.
Luật sư của cựu tổng thống Donald Trump nói với các thượng nghị sĩ là ông Trump có quyền thách thức về kết quả bầu cử năm 2020 và ông đã làm như vậy, kể cả đọc một bài diễn văn trước vụ tấn công vào Điện Capitol, không lên đến mức xúi dục bạo động tiếp theo đó.
Các luật sư tìm cách qui kết cho các công tố viên bằng cách so sánh nghi vấn của Đảng Dân chủ về tính chính đáng của chiến thắng của ông Trump năm 2016 với sự thách thức của ông về thất bại của ông năm nay.
Khi ông Trump nói với người ủng hộ “hãy chiến đấu hết mình” vào ngày 6/1, thì cũng không có gì khác biệt so với những từ ngữ tấn công của đảng Dân chủ có nguy cơ gây nên bạo động.
“Đây là những ngôn từ chính trị bình thường không có gì khác biệt so với lời lẽ thường được dùng trong quan điểm chính trị hàng trăm năm nay,” ông Michael van der Veen, một trong những luật sư của ông Trump nói. “Vô số chính trị gia đã lên tiếng về việc chiến đấu cho những nguyên tắc của chúng ta.”
Sau phần trình bày của công tố viên bằng hình ảnh vụ bao vây Điện Capitol, vụ xử luận tội chuyển sang cho các luật sư biện hộ đã có một nhượng bộ căn bản: Bạo động là một thảm họa, không chấp nhận được và bất hợp pháp, như phe Dân chủ nói, nhưng ông Trump không ra lệnh việc này. Ông Van der Veen nói vụ bao vây được thực hiện bởi những người “đánh cướp” cho những mục tiêu của họ mà lẽ ra là một sự kiện ôn hòa và đã có kế hoạch bạo động trước khi ông Trump phát biểu.
“Bạn không có thể xúi dục về những điều sắp xảy ra,” ông nói.
Công nhận sự khủng khiếp của ngày tháng Giêng có nghĩa là làm cùn đi ảnh hưởng dựa trên cảm giác, không dựa trên lý trí, của vụ luận tội của phe Dân chủ trong Hạ viện và nhanh chóng được các luật sư của ông Trump xoay trục về một vấn đề cốt lõi với xác xuất thắng cao hơn: Liệu ông Trump có thể bị qui trách vì xúi dục vụ bạo loạn gây chết người ngày 6/1 hay không?
Luận điểm dường như là kêu gọi các thượng nghị sĩ Cộng hòa lên án bạo động nhưng không buộc tội tổng thống.
“Những người này không có cách nào kết nối việc này với ông Trump,” ông David Schoen, một trong những luật sư của tổng thống nói với phóng viên gần lúc kết thúc hai ngày lập luận của phe Dân chủ, nhằm chỉ làm đúng mỗi một việc này.
Ông duyệt lại căn bản của luận điểm của ông ngày 9/2 khi nói với các hội thẩm Thượng viện rằng “Họ không cần phải đưa ra các phim ảnh cho thấy bạo loạn xảy ra tại đây. Chúng tôi sẽ đề cập đến là chuyện này xảy ra, và quí vị đều biết việc này.”
Trong cả hai việc, đệ trình văn bản pháp lý và trong những lập luận tuần này, luật sư của ông Trump nói rõ lập trường của họ là những người chịu trách nhiệm bạo loạn không là những người thực sự xông vào tòa nhà Quốc hội và hiện đang bị Bộ Tư pháp truy tố.
Dự kiến trước về những nỗ lực biện hộ tách biệt những ngôn từ của ông Trump với các hành vi của người bạo loạn, các công tố viên Hạ viện trải qua nhiều ngày nỗ lực kết nối những sự kiện lại với nhau qua việc tái lập những đoạn video chưa từng thấy cùng với những đoạn video khác về nhiều tháng tổng thống thúc đẩy những người ủng hộ đảo ngược kết quả cuộc bầu cử.
Phe Dân chủ kết thúc việc trình bày vào ngày 11/2, dùng chính băng video của những người bạo loạn và lời lẽ từ ngày 6/1 để cố gán trách nhiệm cho ông Trump.
“Chúng tôi được mời đến đây,” một người xâm nhập Điện Capitol nói. “Ông Trump gởi chúng tôi đến,” một người khác nói. “Ông sẽ sung sướng. Chúng tôi đang chiến đấu cho ông.”
Mục đích của các công tố viên là làm cho ông Trump không phải là một người ngoài cuộc, trái lại, là “tổng tư lệnh xúi dục’ lan tỏa sai lầm về bầu cử, sau đó khuyến khích người ủng hộ đến thách thức cuộc bầu cử tại Washington và lên tiếng bất đồng về cuộc chiến để lấy lại đất nước.
Phe Dân chủ cũng đòi hỏi ông bị cấm giữ những chức vụ liên bang trong tương lai.
“Cuộc tấn công này đã không bao giờ xảy ra nhưng vì ông Donald Trump,” Dân biểu Madeleine Dean, một trong những công tố viên luận tội, nói vào ngày 11/2 giữa lúc bà kìm chế xúc động.
“Và họ đã đến, choàng cờ ông Trump và dùng cờ của chúng ta, cờ nước Mỹ, để gây thương tích và đánh đập.”
Với ít hy vọng kết tội bằng hai phần ba Thượng viện, phe Dân chủ đưa ra một trường hợp có hình ảnh cho công chúng Mỹ, mô tả bằng những hình ảnh mạnh mẽ, về sự khủng khiếp trong ngày đó—một số là trong phòng họp Thượng viện nơi các Thượng nghị sĩ đang ngồi như là các hội thẩm. Họ dùng video an ninh về người bạo loạn tìm kiếm một cách đe dọa Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và Phó Tổng thống Mike Pence, đập phá để xông vào tòa nhà, và tấn công mặt đối mặt với cảnh sát gây đổ máu.
Họ trưng nhiều chỉ thị công khai và rõ ràng của ông Trump cho người ủng hộ, có từ trước cuộc tập họp tại Tòa Bạch Ốc làm phát sinh cuộc tấn công vào Điện Capitol gây chết người vào lúc Quốc hội đang phê chuẩn chiến thắng của ông Joe Biden đảng Dân chủ. Có 5 người chết trong và sau vụ xáo trộn.
“Điều gì khiến bạn nghĩ là cơn ác mộng với ông Donald Trump và đám côn đồ bạo động phá vỡ luật lệ của ông ấy đã qua đi?” Dân biểu Jamie Raskin, Dân chủ, bang Maryland hỏi. Ông nói trước đây, “Khi ông Donald Trump nói với đám đông, như ông đã nói ngày 6/1, ‘Chiến đấu hết mình nếu không các bạn không còn đất nước nữa’ ông có ý nói với họ là ‘chiến đấu hết mình.’”
Tại Tòa Bạch Ốc, ông Biden nói ông tin rằng “một số ý kiến có thể thay đổi” sau khi các thượng nghị sĩ xem video an ninh, dù ông trước đây công nhận là việc buộc tội khó xảy ra.
Vào ngày 11/2 nhiều người dường như chuẩn bị tiến tới.
“Tôi nghĩ ngày hôm nay thực sự lập lại nhiều. Ý của tôi là không có gì mới. Tôi thực sự thất vọng là họ không đối đầu nhiều với những tiêu chuẩn pháp lý,” Thượng nghị sĩ Công hòa Josh Hawley bang Missouri nói.
Một vài Thượng nghị sĩ Cộng hòa trong đó có ông Ted Cruz, bang Texas và Mike Lee, Utah, ngày 11/2 tham khảo với luật sư ông Trump.
Ông Cruz nói với phóng viên là các thượng nghị sĩ đang thảo luận về chiến lược pháp lý—điều sẽ không bao giờ được phép trong một vụ hình sự.
Không có luật lệ chống lại các hội thẩm Thượng viện thảo luận chiến lược với luật sư trong một vụ xử luận tội, dù phe Dân chủ có thể dùng việc này để nêu nghi vấn về vấn đề có hay không có thiên vị.
Việc trình bày của các luật sư ông Trump không mang nhiều rủi ro, vì người ta tin là cựu tổng thống sẽ được tha bổng.
Vào ngày 11/2, các nghị sĩ trong ngày thứ hai tranh luận dường như đã mệt mỏi, ngã người trên ghế, vòng tay và đi vòng vòng để thư giãn.
Một Thượng nghị sĩ Cộng hòa, ông Jim Inhofe, bang Oklahoma nói, trong lúc nghỉ họp: “Đối với tôi, họ mất tín nhiệm khi họ thảo luận càng lâu.”
Thượng nghị sĩ Cộng hòa Marco Rubio nói sự kiện ngày 6/1, dù “không ái quốc” và ngay cả “phản quốc” không phải là quan tâm chính của ông. Thay vào đó ông nói ngày 11/2, là xử luận tội một người không còn giữ chức vụ nữa “tạo ra một tiền lệ nguy hiểm.”
Luận tội: ‘Kết tội Trump hoặc nó có thể xảy ra một lần nữa.’
GETTY IMAGES
Các thành viên đảng Dân chủ đã kết luận rằng Donald Trump đã kích động cuộc bạo động ở Điện Capitol ngày 6/1, đồng thời cảnh báo “ông ta có thể làm điều này một lần nữa” nếu không bị kết tội.
Các công tố viên luận tội hôm thứ Năm đã sử dụng lời lẽ của những kẻ bạo loạn để chỉ ra mối liên hệ giữa ông Trump với bạo lực, trong khi cho rằng vụ việc này gây ra tổn hại lâu dài.
Các đảng viên Đảng Dân chủ cũng trình bày các báo cáo từ cảnh sát, nhân viên, quan chức tình báo và truyền thông nước ngoài để xúc tiến luận tội của mình.
Nhóm luật sư biện hộ của cựu tổng thống sẽ trình bày lập luận của họ vào thứ Sáu.
Hạ viện do đảng Dân chủ lãnh đạo đã luận tội ông Trump vào tháng trước, cáo buộc ông kích động bạo loạn. Các nhà lập pháp từ Hạ viện đã trình bày việc luận tội với các thượng nghị sĩ trong tuần này.
Các luật sư của ông Trump đã lập luận rằng ông đang sử dụng quyền tự do ngôn luận của mình khi tuyên bố cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 năm ngoái là gian lận.
Cần phải có 2/3 đa số để kết tội ông Trump tại Thượng viện gồm 100 ghế được chia đều, nhưng có vẻ như ông sẽ trắng án vì đại đa số các thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa vẫn trung thành với ông cho đến nay.
Tuy nhiên, nếu ông Trump bị kết tội, Thượng viện cũng có thể bỏ phiếu để cấm ông ra tranh cử lần nữa.
Bạo loạn tại Điện Capitol của Mỹ, khiến 5 người thiệt mạng, là một nỗ lực của những người ủng hộ Trump nhằm ngăn kết quả bầu cử được chứng nhận.
GETTY IMAGES Các nhà quản lý luận tội đảng Dân chủ
Đảng Dân chủ nói gì?
Hôm thứ Tư, phiên tòa đã chiếu đoạn phim mới về vụ bạo lực mà ông Trump bị cáo buộc là kích động. Các đảng viên Đảng Dân chủ đã cố gắng trình bày chi tiết cách ông Trump châm ngòi cuộc tấn công vào Điện Capitol và đưa các thượng nghị sĩ đi từng bước qua các sự kiện xảy ra vào ngày 6/1.
Hôm thứ Năm, họ bắt đầu nói về điểm cuối cùng của vụ truy tố: tổn hại mà họ nói rằng ông Trump đã gây ra cho tài sản, con người và nền dân chủ.
“Bởi vì việc luận tội, kết tội và truất quyền (khỏi chức vụ) không chỉ là về quá khứ. Đó là về tương lai”, Hạ nghị sĩ Ted Lieu nói trước phiên tòa, sau khi cho rằng ông Trump cũng tỏ ra không hối hận về hành động của mình.
“Nó đảm bảo rằng không có quan chức tương lai nào, không có tổng thống tương lai nào làm điều tương tự.”
Công tố viên Hạ viện Joe Neguse nêu lý lẽ rằng ông Trump “không phải chỉ là một gã nào đó” đưa ra một bài phát biểu gây tranh cãi – ông ấy là một tổng thống nói với những người ủng hộ “sẵn sàng bạo lực [và] ông ấy đã châm ngòi”.
Các thành viên Đảng Dân chủ đã chiếu clip về chính những người nổi loạn nói rằng họ đã đến Washington DC vì họ tin rằng đó là điều mà Tổng thống Trump muốn.
Người quản lý Fellow House David Cicilline đã sử dụng video và tài liệu tòa án để minh họa tổn hại gây ra cho “Quốc hội và tiến trình của đảng Dân chủ”.
Ông nói thêm rằng một số kẻ bạo loạn thừa nhận họ đã lên kế hoạch sát hại Phó Tổng thống Mike Pence và Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, trong khi những người khác nói về việc “nhốt” các nhà lập pháp trong tầng hầm nơi họ ẩn náu và “bật ga”.
Ông Cicilline nói: “Chưa bao giờ bất kỳ ai trong chúng tôi tưởng tượng rằng chúng tôi sẽ phải đối mặt với nguy cơ chết người bởi một đám đông do tổng thống Hoa Kỳ gây ra.
Ông cũng chia sẻ các báo cáo từ các nhân viên có mặt tại Điện Capitol trong cuộc bạo động. Ông nói rằng một nhân viên đã nghỉ việc sau đó. Một nhân viên khác, là bà mẹ ba con, cho biết “cuộc nổi dậy đã phá vỡ mọi cảm giác an toàn của tôi tại nơi làm việc”.
Luận tội: Những điều cơ bản
- Luận tội là gì? Luận tội là khi một tổng thống đương nhiệm bị buộc tội. Trong trường hợp này, cựu Tổng thống Trump bị cáo buộc đã kích động nổi dậy
- Điều gì đã xảy ra? Hạ viện đã bỏ phiếu để luận tội ông Trump lần thứ hai vào ngày 13/1, một tuần trước khi kết thúc nhiệm kỳ của ông. Thượng viện hiện đang tổ chức một phiên tòa
- Vì vậy, nó có nghĩa gì? Khi ông Trump không còn là tổng thống, các thượng nghị sĩ có thể bỏ phiếu để cấm ông ra tranh cử lần nữa – nhưng chỉ khi ông bị kết án
Các thành viên Đảng Dân chủ cũng cho rằng hành vi của ông Trump gây ra “tổn hại lâu dài” cho cả an ninh trong nước và vị thế quốc tế của quốc gia.
Người quản lý luận tội Diana DeGette cho rằng các mối đe dọa từ các nhóm cực đoan trong nước “ngày càng trở nên tồi tệ hơn khi Tổng thống Trump từ chối chịu trách nhiệm và từ chối công bố những gì FBI của chính ông ấy xác định là một số phần tử nguy hiểm nhất của đất nước chúng ta”.
Trên bình diện quốc tế, Hạ nghị sĩ Joaquin Castro nói rằng các đồng minh của Mỹ đã bị sốc trước cuộc tấn công trong khi các đối thủ chế nhạo Mỹ.
Ông Castro nói: “Thế giới đang theo dõi và tự hỏi liệu chúng ta có phải là người như chúng ta nói hay không.
Giám đốc luận tội chính Jamie Raskin kết luận bằng cách phác thảo các câu hỏi cho đội ngũ luật sư của Donald Trump, vì bản thân ông Trump đã từ chối điều trần:
- Tại sao Tổng thống Trump không nói với những người ủng hộ ông ngừng cuộc tấn công vào Điện Capitol ngay khi biết tin?
- Tại sao Tổng thống Trump không làm gì để ngăn chặn cuộc tấn công trong ít nhất hai giờ sau khi cuộc tấn công bắt đầu?
- Tại sao ông ta không làm gì để giúp đỡ các nhân viên thực thi pháp luật bị áp đảo và bao vây trong ít nhất hai giờ sau khi cuộc tấn công bắt đầu?
- Vào ngày 6/1, tại sao Tổng thống Trump vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày hôm đó không làm gì để lên án những kẻ nổi dậy bạo lực?
- Nếu một tổng thống kích động một cuộc nổi dậy bạo lực chống lại chính phủ của chúng ta, đó có phải là một tội ác và tội nhẹ không?
Các thượng nghị sĩ có thể có điều mình muốn: Một phiên tòa nhanh chóng
Các nhà quản lý luận tội Hạ viện đã trình bày xong bản án của họ trong khoảng 13 giờ.
Giờ đến lượt đội luật sư của Donald Trump. Họ sẽ có tới 16 giờ trong hai ngày để đưa ra bác bỏ, mặc dù họ nói rằng có kế hoạch kết thúc vào tối thứ Sáu.
Họ cảm thấy như họ đang chiến thắng – và, nếu lắng nghe các thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa (nếu họ cho thấy bất kỳ tín hiệu nào), có lẽ họ đã đúng.
Sau khi phe của Trump kết thúc, các thượng nghị sĩ sẽ có tối đa bốn giờ để trình bày các câu hỏi bằng văn bản cho các nhóm pháp lý.
Sau đó sẽ là cuộc tranh luận và bỏ phiếu xem có cho phép nhân chứng hay không – nếu có bên nào muốn điều này. Nếu không, hoặc nếu cuộc bỏ phiếu thất bại, cả hai bên sẽ đưa ra những tranh luận kết thúc ngắn gọn, sau đó là cuộc bỏ phiếu cuối cùng về số phận của Trump.
Như đã nói, việc này có thể kết thúc sớm nhất vào tối thứ Bảy hoặc muộn nhất là vào thứ Hai – chưa đầy một tuần từ đầu đến cuối.
Điều đó hoàn toàn trái ngược với phiên tòa cuối cùng của Trump, kéo dài ba tuần, hoặc phiên tòa của Tổng thống Andrew Johnson vào năm 1868, có nhân chứng và mất hơn hai tháng.
Hầu hết Thượng viện dường như đã sẵn sàng để tiếp tục càng sớm càng tốt – và có vẻ như họ sẽ đạt được mong muốn của mình.
Tiếp theo là gì?
Các luật sư của ông Trump là Bruce Castor và David Schoen sẽ có tới 16 giờ trong hai ngày tới để đưa ra bào chữa, mặc dù họ dự kiến sẽ không sử dụng toàn bộ thời gian đó.
Trước đó, hôm thứ Năm, ông Schoen cáo buộc đảng Dân chủ làm “phim” và trình bày vụ việc như một “gói giải trí” với đoạn băng video và âm thanh mà họ cho Thượng viện xem.
Sau khi nhóm của Trump kết luận, Thượng viện sẽ có tối đa bốn giờ để đặt câu hỏi bằng văn bản cho cả hai bên.
Nếu không có nhân chứng nào được gọi, một cuộc bỏ phiếu để kết tội có thể diễn ra sớm nhất là vào cuối tuần này./.
Trump bị luận tội vì ông kích động cuộc nổi dậy có vũ trang, tấn công vào chính quyền Hiệp Chúng quốc Hoa Kỳ
Nguyễn Thị Ngọc Giao, chuyển ngữ
12-2-2021
Trình bày của Dân Biểu David Cicilline (D-RI) tại Thượng Viện ngày 9 tháng 2 năm 2021:
Việc Luận Tội không chỉ đơn giản để truất phế một người khỏi chức vụ của họ. Nguyên tắc căn bản của việc Luận Tội là để bảo vệ Hiến pháp, giữ cho mọi người được an toàn, và tôn trọng các quyền tự do cũng như bảo vệ nền dân chủ của chúng ta.
Thưa Chủ tịch, quý Thượng Nghị sĩ, tôi là David Cicilline.
Điều này đạt được bằng cách ngăn cản sự lạm dụng quyền hạn vô cùng lớn mà chúng ta đã tin tưởng mà trao vào tay Tổng thống, từ khi mới nhậm chức cho đến ngày cuối cùng. Nó cũng bảo đảm rằng các Tổng thống phải chịu trách nhiệm khi họ có hành động nguy hại cho chúng ta hay cho đất nước.
Sau một thảm trạng, nó cho chúng ta cơ hội cùng ngồi lại để hàn gắn bằng cách xem xét các việc đã xảy ra, xác định lại các nguyên tắc trong Hiến pháp. Nó cho phép Quốc Hội, và chỉ một mình Quốc Hội, có quyền loại ra khỏi guồng máy chính trị của chúng ta bất cứ ai khi tại chức có hành động tạo nguy hiểm cho nền cộng hoà này. Nhưng, việc Luận Tội sẽ không đạt được các mục tiêu trên, nếu ngay lần đầu tiên chúng ta đã tạo ra một “trường hợp ngoại lệ của Tháng Giêng”, bất kể những gì đã viết ra bởi các vị thành lập Hiến pháp này, như ông Raskin đã giải thích.
Nó được bày ra để cho phép cựu Tổng thống có thể thoát khỏi mọi trách nhiệm cho hành động không thể bào chữa của ông đối với Hiến pháp của chúng ta.
Quý vị đã nhìn thấy hệ quả của hành động ấy trên video chúng tôi trình chiếu trước đây. Tôi muốn được nhấn mạnh những chi tiết của các vi phạm Hiến pháp quá đáng, mà cựu Tổng thống nghĩ rằng chúng ta không có quyền lực gì để phán quyết.
Trong khi phổ biến các thông tin sai lạc về sự gian lận của cuộc bầu cử một cách trơ trẽn, ông ta xúi gịuc một đám đông có vũ trang và đầy giận dữ khởi động cuộc bạo loạn. Không phải tấn công vào bất cứ nơi nào, mà ở đây, tại trung tâm của chính quyền, tại Điện Capitol, trong một cuộc họp Lưỡng Viện, với sự chủ toạ của Phó Tổng thống, khi chúng ta đang tiến hành một cuộc chuyển giao quyền lực êm thắm, thì đã bị ngăn cản – lần đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ. Đây là một thảm hoạ có tầm vóc lịch sử.
Xin đừng nhầm lẫn. Khi nghĩ lại những gì xảy ra ngày hôm ấy, mọi việc có thể tồi tệ hơn rất nhiều. Một Thượng Nghị sĩ đã nói: “Họ có thể giết hết tất cả chúng ta”.
Chính nhờ sự can đảm và hy sinh của các Cảnh Sát tại Quốc Hội, họ đã chết, đã bị thương, hậu quả hành động của Trump, mà họ đã giúp ngăn cản một thảm hoạ lớn hơn.
Tại phiên toà, chúng tôi sẽ chứng minh với rất nhiều bằng chứng, là chính Tổng thống Trump đã một mình trực tiếp trách nhiệm cho việc kích động cuộc tấn công tại Điện Capitol.
Chúng tôi sẽ chứng minh rằng sự lơ là bổn phận của Trump, việc ông mong thúc đẩy lợi ích cá nhân bằng sự rối loạn, và việc Trump quyết định đưa ra các tweets đã kích động đám đông nhiều hơn, tấn công Phó Tổng thống, tất cả tạo thành một hậu quả vô cùng trầm trọng.
Hầu như tất cả mọi người dân Hoa Kỳ khi nhìn thấy thảm trạng xảy ra trên truyền hình đều vô cùng kinh hoàng trước câu chuyện ngày 6 tháng 1.
Chúng ta cũng biết chính Tổng thống Trump đã cảm thấy thế nào về cuộc tấn công. Ông ta đã cho chúng ta biết. Đây là các điều ông đã tweet:
Lúc 06:01 pm – Khi tại Quốc Hội mọi người đang rúng động, hàng tá cảnh sát bị đánh, bị thương, máu me đầy người, Trump tweeted: “Đây là các điều và sự việc xảy ra khi một cuộc thắng cử linh thiêng, long trời lở đất, bị tước đoạt không kèn không trống một cách ác độc từ các người yêu nước vĩ đại trong một thời gian quá lâu đã bị đối xử tàn tệ và bất công. Hãy đi về trong yêu thương và hoà bình. Hãy nhớ ngày hôm nay đến muôn đời.”
Mỗi lần tôi đọc dòng tweet này, tôi lại rợn người đến tận cốt tuỷ. Tổng thống của Hoa Kỳ, đứng về phe những kẻ nổi loạn. Ông ta ca ngợi lý do của họ. Ông ta chuẩn nhận sự tấn công của họ vào Quốc Hội. Ông ta nhắn họ: “Hãy nhớ ngày hôm nay đến muôn đời”. Chỉ vài giờ sau khi họ tràn vào Quốc Hội, đi tìm để giết Phó Tổng thống Mike Pence, Chủ tịch Hạ Viện Nancy Pelosi, và bất cứ ai trong chúng ta nếu họ có thể bắt được. Với tất cả các điều ấy, thật không ngạc nhiên khi Tổng thống Trump chỉ muốn nói đến “thẩm quyền xử án” và “trường hợp ngoại lệ”, thay vì thảo luận về ngày 6 tháng 1.
Xin đừng nhầm lẫn: lý luận này của ông ta hoàn toàn sai. Đó chỉ là sự đánh lạc hướng khỏi sự việc đã xảy ra. Thượng Viện có quyền và phải đòi hỏi Tổng thống Trump ra hầu toà.
Các đồng nghiệp của tôi đã đưa ra nhiều nỗ lực của Tổng thống Trump để tránh hầu toà. Tôi muốn nói về phần còn lại, và bàn đến các vấn đề rộng lớn hơn đang bị đe doạ trong phiên toà này.
Để bắt đầu, một sự hiểu lầm nữa về Hiến pháp của ông, Tổng thống Trump nói rằng ông không thể bị xử tại Thượng Viện vì ông là một người dân. Ông ta dẫn đoạn về người tham dự. Nhưng như Ông Neguse đã giải thích, Hiến pháp nhắc đến bị cáo với danh từ “một người” (a person), hay “một nhóm” (a party). Chắc chắn ông ta thuộc về một trong hai danh từ ấy.
Hãy dùng sự hiểu biết thông thường.
Có lý do khi Tổng thống Trump luôn muốn xưng ông ta là Tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ, thay vì là công dân Trump. Ông ta không phải bất cứ người công dân nào được chọn. Ông ta là một cựu nhân viên của chính quyền Hoa Kỳ. Ông ta là cựu Tổng thống của Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ. Ông ta được đối xử khác người thường dưới Luật Cho Cựu Tổng thống Hoa Kỳ.
Trong 4 năm, chúng ta đã tin tưởng và trao cho ông quyền hạn lớn hơn tất cả bất cứ ai trên quả đất này. Là một cựu Tổng thống, người đã thề trên quyển Thánh Kinh là sẽ sử dụng quyền hạn của mình một cách trung thành, ông ta có thể và phải trả lời cho chúng ta là ông đã có giữ lời hứa ấy không khi còn tại chức. Các đòi hỏi khác của ông ta hoàn toàn sai trái.
Và cũng thế, sự ông ta kêu lên là “có một cái dốc trơn trợt” nếu chúng ta Luận Tội một công dân bình thường. Sự Luận Tội một công chức, cho lỗi ông ta vi phạm khi là một công chức, hoàn toàn không tạo ra một vấn đề nào cả, cũng như khi luận tội một công dân vì anh ta đã phạm tội như một công dân. Tôi xin nhấn mạnh điểm này, Tổng thống Trump bị Luận Tội, vì cái tội ông gây ra, khi ông còn tại chức. Chấm hết.
Sự chọn lựa khác, lần nữa, là “Ngoại lệ tháng giêng”, khi những công chức cao cấp đã lạm quyền một cách ghê gớm, rồi từ chức, và tuyên bố ông ta là công dân thường nên không thể bị luận tội.
Cũng trong cùng cách suy luận ấy, luật sư của Tổng thống Trump nói ông ta không thể bị Luận Tội vì nó sẽ tạo ra tiền lệ cho các vụ Luận Tội khác sau này. Cái “con dốc trơn trợt” này cũng sai nữa.
Trải qua hàng thế kỷ, quan điểm hiện hành vẫn là cựu công chức vẫn có thể bị Luận Tội. Quý vị vừa nghe qua các thảo luận. Hạ Viện đã nhiều lần Luận Tội, nhưng đa số các trường hợp này, Hạ Viện đã đúng khi công nhận rằng nếu một nhân viên đã từ chức, và đã rời văn phòng, sẽ khiến chuyện Luận Tội thêm phiền phức và nhiều khi không khôn ngoan.
Như một nhà đặc trách Luận Tội tại Hạ Viện đã nói trong vụ án BelKnap, và tôi chép lại: “Nhiều phần chúng ta sẽ không tìm cách dùng cái đạo luật ghê gớm này để nhắm vào một người mà không còn nguy hại nữa”.
Trường hợp của Tổng thống Trump hoàn toàn khác hẳn. Sự nguy hiểm của ông ta chưa qua đi. Mối đe doạ của ông ta với nền dân chủ khiến tất cả các lạm dụng quyền hành trong lịch sử của bất cứ nhân viên chính quyền nào trở nên nhợt nhạt, không thể so sánh.
Hơn thế nữa, cho phép hành động của ông ta được bỏ qua mà không có phản ứng quyết liêt, sẽ tạo ra mối nguy hiểm vô song cho quốc gia. Điều này mời gọi nhiều sự lạm dụng quyền lực khác, và Quốc Hội của Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ sẽ không thể hay không muốn có phản ứng gì khi một cuộc nổi loạn bị kích động bởi một vị Tổng thống.
Hãy suy nghĩ về điều này.
Xin nhắc lại lời của Thẩm Phán Robert Jackson nói về tiền lệ này – điều mà tôi vừa đưa ra – giống như đặt một khẩu súng đã lắp đầy đạn vào tay bất cứ Tổng thống nào trong tương lai muốn quyết định trong tháng cuối của nhiệm kỳ mình, tạo ra một cuộc tiếm đoạt quyền lực vô hạn.
Hãy nghĩ đến sự nguy hiểm ấy.
Đây là một trường hợp hiếm có, tình yêu cho Hiến pháp và sự cam kết bảo vệ nền dân chủ đã đòi hỏi Hạ Viện phải Luận Tội. Cũng cùng một lý do ấy mà Thượng Viện có thể và nhất định phải phân xử vụ này.
Tiếp theo, Tổng thống Trump sẽ nói rằng vấn đề đáng kể là Chánh Án Toà Tối Cao không chủ toạ phiên xử này.
Tôi xin nói thẳng: Không có vấn đề gì. Đây không là chuyện đáng kể. Trong Chương 1, Đoạn 3, khi Tổng thống Hoa Kỳ bị xử thì Chánh Án Toà Tối Cao Pháp Viện sẽ chủ toạ.Chỉ có một vị Tổng thống tại Hoa Kỳ trong một thời gian. Ngay lúc này, Joseph R. Biden Jr là vị Tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ. Do đó, đòi hỏi Chánh Án Tối Cao Pháp Viện xử vụ này là không cần thiết. Thay vào đó, luật thông thường là vị Thượng Nghị sĩ Cao Niên nhất của phe đa số (President pro tempore) – TNS Leahy – sẽ chủ toạ phiên toà. Dĩ nhiên, điều này rất có lý. Chánh Án Tối Cao Pháp Viện chủ toạ khi Tổng thống bị xử. Nếu Chánh Án Tối Cao Pháp Viện không chủ toạ, thì Phó Tổng thống sẽ chủ toạ. Nhưng đây là cựu Tổng thống, thì vị “President Pro Tempore” chủ toạ, cũng như với bất cứ ai khác mà không phải là Tổng thống. Đó là lý do vị Chánh Án Tối Cao Pháp Viện chỉ chủ toạ ở một trường hợp duy nhất ấy mà thôi. Đây chính là điều mà Hiến pháp và Luật tại Thượng Viện đòi hỏi.
Như cách “hạ cánh an toàn”, Tổng thống Trump và luật sư của ông có thể đòi Trump phải được miễn tội khi kích động bạo loạn, chỉ vì họ đưa ra luận cứ là việc Luận Tội này “không hợp hiến”.
Theo tôi hiểu khi đọc bản trả lời của bị cáo này, thì họ gộp lại nhiều lý luận không có cơ sở.
Thay vì chú trọng vào vấn đề chính, họ chỉ nêu ra vấn đề “thẩm quyền”. Và họ muốn các lý luận “kitchen sink” này sẽ khiến Thượng Viện không xử vụ án.
Ông ta có thể nêu lên rằng không có đủ thời gian trình bày trường hợp của mình tại Hạ Viện, tuy rằng tiến trình Luận Tội tại Hạ Viện gần như là của một Đại Bồi Thẩm Đòan (Grand Jury), và sẽ được tiếp tục xét xử tại Thượng Viện với đầy đủ các chứng cớ.
Các bằng chứng về trọng tội và các tội khác rất nhiều, và được chứng minh bởi một lượng hồ sơ công cộng to lớn. Chúng tôi sẽ trình bày các chứng cớ này với quý vị trong phiên toà, và chúng tôi sẽ có đủ thời giờ để nói rõ thêm với quý vị, tuy hàng trăm người tham dự cuộc bạo loạn này đã bị kết tội, và tuy chúng tôi đã mời ông ta đến đây để điều trần, nhưng luật sư của ông ấy ngay lập tức đã từ chối, có lẽ vì họ hiểu điều gì sẽ xảy ra nếu ông ta phải trả lời trước toà với lời thề tôn trọng sự thật. Mặc dù các luận cứ của ông Trump đưa ra tự nó đã sai, nhưng nó hoàn toàn không có giá trị gì với câu hỏi đặt ra hôm nay, là Thượng Viện có nên phân xử vụ án này không. Câu hỏi này đã được trả lời rõ ràng trong Hiến pháp. Và câu trả lời là CÓ.
Thêm vào đó, ngoài việc tổng thống than phiền là vụ án không theo quy trình hợp lệ, Tổng thống Trump và các luật sư của ông đã lên truyền hình để phản bác lại các bằng chứng không thể chối cãi trong trường hợp này. Quý vị có thể thấy họ đưa ra video của các chính trị gia khác, gồm cả các chính trị gia đảng Dân Chủ, dùng các ngôn ngữ mà họ cho là “kích động”. Hiển nhiên, họ cho rằng điều này sẽ giúp tạo ra sự đồng đều, và sẽ cho thấy là điều Tổng thống Trump nói trong cuộc biểu tình “Save America” thực sự không quá tệ. Giống như các điều mà luật sư của Tổng thống Trump sẽ nói hôm nay. Đó chỉ là một mánh lới, một thủ đoạn nhằm làm tăng sự chia rẽ đảng phái giữa chúng ta.
Do đó, xin cho phép tôi được nói thật rõ ràng:
Tổng thống Trump không bị Luận Tội vì các lời ông nói, ngôn ngữ ông dùng, so với những người khác. Rất nhiều chính trị gia đã dùng các ngôn ngữ mạnh bạo hơn. Nhưng Donald J. Trump là Tổng thống của Hiệp Chúng Quốc Hoa Kỳ, ông ta tìm cách thay đổi kết quả của một cuộc bầu cử tổng thống hợp hiến, kết quả đã được công nhận bởi tất cả các toà án xét xử nó.
Ông ta đã bỏ ra hàng tháng trời, nhấn mạnh với người theo ông là cách duy nhất khiến ông bị thua cuộc là do có những âm mưu nguy hiểm và rộng lớn nhằm tấn công họ và tấn công chính Hoa Kỳ.
Ông ta không ngừng nói với những người theo ông rằng tiến trình chuyển giao quyền lực êm thắm tại Quốc Hội là một điều gớm ghiếc cần phải chặn đứng bằng mọi cách.
Ông ta chơi với các nhóm như Proud Boys và dặn họ là phải “Chờ đấy” và ‘Hãy sẵn sàng” trong lúc cho phép bạo lực và đe doạ tính mạng của những đối thủ của ông. Ông triệu hồi một đám đông vũ trang đầy giận dữ, và nguy hiểm sẵn sàng giữ ông tại vị, và được báo cáo là họ sẵn sàng bạo động dưới sự ra lệnh của ông.
Sau đó ông có bài nói chuyện, với các câu kích động chắc chắn sẽ thúc đẩy họ tiến hành bạo lực. Rồi ông không bảo vệ Toà Nhà Capitol, Quốc Hội, và Phó Tổng thống, trong lúc xảy ra cuộc nổi dậy.
Ông đã không làm tròn bổn phận, lơ là nhiệm vụ, mà chỉ có mình ông có thể thi hành ở địa vị cao nhất của đất nước. Ông đưa ra các câu nói trong cuộc bạo loạn, nhắm vào Phó Tổng thống, và lập lại các lời tuyên bố sai lạc về cuộc bầu cử gian dối vốn là nguyên nhân cho cuộc nổi dậy từ đầu.
Rồi ông đưa ra một cái tweet, 5 tiếng đồng hồ sau khi Điện Capitol bị bao vây, trong đó ông đứng về phe nổi loạn.
Chúng ta đều biết, nội dung là quan trọng, và địa vị, ý nghĩa, hậu quả đều quan trọng. Đơn giản hơn, thật quan trọng về địa điểm, thời điểm, và cách chúng ta nói chuyện.
Lời thề chúng ta tuyên thệ, quyền lực chúng ta có, đều có ảnh hưởng quan trọng.
Tổng thống Trump không bị Luận Tội vì ông ta dùng chữ mà Hạ Viện cấm dùng, hay không được ưa thích.
Tổng thống Trump bị Luận Tội vì ông ta đã kích động cuộc nổi dậy có vũ trang, tấn công vào chính quyền của Hiệp Chúng Quốc Hoa Kỳ.
Điều này đưa tôi đến vài ý tưởng sau cùng: Tại sao nó lại quá quan trọng cho quý vị (Thượng Nghị sĩ) phải xử vụ án này, như đã được uỷ quyền và đòi hỏi, bởi Hiến pháp, bởi lịch sử của chúng ta.
Luật sư của Tổng thống Trump sẽ nói: “Nên huỷ bỏ vụ án này, để đất nước có thể đi tới. Những người muốn Luận Tội chỉ có tinh thần đảng phái, và tinh thần lưỡng đảng, sự hợp tác lưỡng đảng đòi hỏi chúng ta phải bỏ vụ án này và đi tới trong sự đoàn kết”
Với tất cả sự kính trọng, tôi xin nói mọi tiền đề, mọi kết luận trên đều sai.
Chỉ mới vài tuần trước, vài tuần trước, Tổng thống Hoa Kỳ đã kích động bạo loạn có vũ trang tấn công vào Toà Nhà Quốc Hội, trung tâm chính quyền của chúng ta, hầu giữ vững quyền lực bằng cách thay đổi kết quả cuộc bầu cử mà ông đã thua, rồi ca ngợi cuộc tấn công ấy. Người ta đã chết. Nhiều người đã bị trọng thương. Hành động của Tổng thống Trump tạo nguy hiểm tính mạng đến tất cả các thành viên Quốc Hội, vị Phó Tổng thống của chính ông, hàng ngàn nhân viên tại Quốc Hội, và các cảnh sát tại Điện Capitol của chúng ta, cùng nhiều nhân viên công lực khác.
Đây là một thảm kịch quốc gia, một thảm hoạ cho thế đứng của Hoa Kỳ trên trường quốc tế.
Và Tổng thống Trump là người đơn phương xách động chuyện này.
Chúng tôi sẽ chứng minh rằng cuộc tấn công không phải do những kẻ cực đoan phía sau hậu trường. Quả vậy, có ai trong phòng này thành thật tin rằng, nếu không vì hành động của Tổng thống Trump, như đã nêu trong Bản Luận Tội, thì sự tấn công vào Toà Nhà Quốc Hội vẫn xảy ra? Có ai tin như thế không?
Bây giờ Luật sư của Tổng thống Trump sẽ ra trước mặt quý vị và kêu gọi – dù Điện Capitol vẫn còn bị bao vây bởi hàng rào kẽm gai, hàng rào, và lính gác – là hãy bỏ qua và đi tới, những chuyện gì đã qua hãy để cho nó qua đi. Hãy để cho Tổng thống Trump được ra đi, không một chút trách nhiệm nào, không một hồ sơ ghi lại, không một hậu quả gì. Điều này không thể đúng. Đó không phải là sự đoàn kết. Đó là con đường dẫn tới sự lo ngại điều mà Tổng thống tương lai có thể làm.
Như vậy có lý do rất đúng đắn khiến Bản Luận Tội này được thông qua tại Hạ Viện bởi cả hai đảng. Những nguyên tắc đang bị đe doạ là của chung tất cả mọi người dân Hoa Kỳ, từ mọi ngã đời. Chúng ta đều có một nhu cầu chung là tạo ra một giới hạn mà không cá nhân nào được phép vượt qua, nhất là khi người ấy là Tổng thống của Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ.
Do đó, chúng ta cùng chia sẻ một quan tâm, trong phiên xử này, nơi mà sự thực được trình bày, và Tổng thống Trump có thể được gọi ra để đưa ra các luận cứ tự bào chữa cho mình hay chịu trách nhiệm về hành động của ông.
William Faulkner đã viết: “Quá khứ không bao giờ chết”.
Chuyện vừa xảy ra không cả là quá khứ. Nó vừa xảy ra. Và nó vẫn đang tiếp tục xảy ra. Hãy nhìn chung quanh quý vị, khi quý vị đến Quốc Hội để đi làm. Tôi không tin rằng trí nhớ của chúng ta lại ngắn ngủi đến thế, ý thức về bổn phận của chúng ta lại yếu đuối đến thế, sự trung thành của chúng ta lại bị sử dụng hết rồi, đến nỗi một vị Tổng thống có thể khiêu khích, tấn công Quốc Hội, rồi không bị hề hấn gì, chỉ vì ông ta làm điều này vào cuối nhiệm kỳ.
Sau một sự phản bội như thế này, không thể nào có sự đoàn kết nếu không ai chịu trách nhiệm.
Đây chính là điều mà Hiến pháp đòi hỏi. Người lập ra Hiến pháp đã hiểu rằng, và chính các tiền lệ đã xử tại căn phòng này, đúng từng chữ được sử dụng trong Hiến pháp, tất cả đều xác định, không thắc mắc gì, không thể chối cãi: Tổng thống Trump phải bị xét xử vì trọng tội tại địa vị cao nhất của quốc gia và các tội hình sự khác mà ông đã vi phạm trước người dân Hoa Kỳ.
Chúng ta phải không, không thể tiếp tục đi theo con đường đảng phái và chia rẽ đã đưa Quốc Hội trở thành một pháo đài.
Quý Thượng Nghị sĩ, mọi sự bây giờ trong tay quý vị, hãy đem đất nước của chúng ta gần lại, bằng cách xử phiên toà này, sau khi xét tất cả các bằng chứng, hãy đem lại công lý.
Xin cảm tạ quý vị./.
Dân biểu Castro: Kẻ thù của Mỹ sử dụng bạo loạn ở Quốc hội Mỹ để phá hoại nền dân chủ ở nước ngoài
Tác giả: Jonathan Easley
Dương Lệ Chi, chuyển ngữ
11-2-2021
Dân biểu Joaquin Castro (đảng Dân chủ từ bang Texas) đã lập luận hôm thứ Năm [ngày 11/2/2021] trong phiên tòa luận tội cựu Tổng thống Trump rằng, các vụ bạo động ở Điện Capitol đã làm suy yếu nghiêm trọng uy tín của Hoa Kỳ ở nước ngoài và rằng các quốc gia thù địch đang sử dụng tình hình bất ổn này để tuyên truyền chống Dân chủ.
Ông Castro, một người trong nhóm luận tội, nói trong bài phát biểu trước các thượng nghị sĩ ở phòng họp Thượng viện: “Thế giới đã xem Tổng thống Trump nói lời nói dối rất lớn của mình. Thế giới đã theo dõi những người ủng hộ ông ta đến Washington theo lời mời của ông ta và thế giới theo dõi khi ông ta bảo những người ủng hộ ông ta đến đây, đến Điện Capitol”.
Trong bài phát biểu của mình, Castro cũng đọc các nhận xét từ các quan chức Trung Quốc, chỉ ra cuộc bao vây [điện Capitol] là một bằng chứng mà Hoa Kỳ không có quyền chỉ trích cuộc đàn áp của họ đối với những người biểu tình ủng hộ Dân chủ ở Hồng Kông.
Dân biểu Castro nói: “Trump đã cho chính phủ Trung Quốc cơ hôi để tạo ra sự tương tự giả tạo, giữa những người biểu tình [ở Hồng Kông] tìm kiếm dân chủ, với những người biểu tình bạo lực, cố gắng lật đổ nền dân chủ”.
Ông Castro kêu gọi các thượng nghị sĩ kết tội [ông Trump], nói rằng điều này sẽ khôi phục uy tín cho các quan chức Mỹ khi họ tìm cách đàm phán các thỏa thuận ngoại thương, kinh tế và nhân quyền ở nước ngoài.
Ông Castro nói: “[Tha bổng Trump] sẽ từ bỏ quyền lực của chúng ta với tư cách là một ngôi sao Bắc Đẩu về tự do, dân chủ và nhân quyền và trên hết là về pháp quyền. Kết tội Donald Trump, có nghĩa là nước Mỹ đại diện cho pháp quyền, bất kể ai vi phạm điều đó. Hãy để chúng ta … nhắc nhở thế giới rằng, chúng ta thật sự là ngôi sao Bắc Đẩu”.
Jamie Raskin đã thắng trước khi phiên tòa luận tội bắt đầu
Tác giả: Jennifer Rubin
Trúc Lam, chuyển ngữ
9-2-2021
“Chiến thắng” trong phiên tòa luận tội đồng nghĩa với việc xóa bỏ mọi nghi ngờ hợp lý trong tâm trí người Mỹ, rằng Tổng thống Donald Trump đã kích động bạo loạn, rằng ông để nó tiếp tục trong sự cố gắng tuyệt vọng để nắm quyền hành và đảng Cộng hòa đơn giản là không quan tâm. Những người điều hành việc luận tội ở Hạ viện đã làm một công việc xuất sắc về tất cả các điểm trong các lập luận mở đầu của họ hôm thứ Ba [ngày 9/2/2021].
Dân biểu Jamie B. Raskin (đảng Dân chủ từ bang Maryland), là người điều hành chính của Hạ viện, đã phá bỏ quan điểm cho rằng, các tổng thống được tự do phạm trọng tội trong những ngày cuối của các nhiệm kỳ của họ. Về mặt này, dân biểu Raskin giải thích, thật vô lý khi lập luận rằng “hành vi đó sẽ là tội nặng và tội nhẹ trong năm đầu tiên của bạn với tư cách là Tổng thống và năm thứ hai với tư cách là Tổng thống và năm thứ ba với tư cách là Tổng thống và hầu hết trong năm thứ tư với vai trò Tổng thống, bạn có thể đột nhiên thực hiện hành vi đó trong vài tuần lễ cuối cùng của nhiệm kỳ mà không phải đối mặt với bất kỳ trách nhiệm giải trình hiến pháp nào”, ông nói thêm rằng, đó sẽ là “cơn ác mộng tồi tệ nhất” của những người lập nên nước Mỹ.
Ngoài việc thiết lập tính hợp hiến của phiên tòa một cách rõ ràng, dân biểu Raskin đã làm sống lại những giờ phút kinh hoàng trong ngày 6 tháng Giêng, khi những kẻ nổi dậy bị kích động bởi cơn thịnh nộ của Trump, tấn công Điện Capitol.
Báo Washington Post đưa tin: “Hầu như mọi con mắt của thượng nghị sĩ trong phòng đều dán vào màn hình khi người điều hành chính của Hạ viện là dân biểu Jamie Raskin (đảng Dân chủ từ bang Maryland) cho chiếu một đoạn video dài 13 phút, mô tả các sự kiện xảy ra vào ngày 6/1 để giới thiệu vụ luận tội chống lại [cựu Tổng thống Donald Trump] — với một vài ngoại lệ đáng chú ý”. Rõ ràng là vì sao các Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Marco Rubio (Florida), Rick Scott (Florida) và Rand Paul (Kentucky) đã tránh ánh mắt nhìn của họ một cách hèn nhát vào những cảnh quay đáng lo ngại đến mức khiến việc bảo vệ cựu tổng thống của họ là một sự ghê tởm về mặt đạo đức.
Trong khi những hình ảnh là một lời nhắc nhở mạnh mẽ, vẫn còn đau lòng về những thiệt hại mà cựu tổng thống và những người ủng hộ ông ta gây ra, Raskin bổ sung thêm kinh nghiệm cá nhân, trở thành cốt lõi của cuộc tấn công vào nền dân chủ của chúng ta. Ông mô tả trải nghiệm của những đứa con mình trốn trong văn phòng của ông, sợ hãi lo cho tính mạng của chúng:
Đồng nghiệp của Raskin, dân biểu Joe Neguse (đảng Dân chủ, từ bang Colorado), đã đưa ra trước Thượng viện một lập luận chặt chẽ, trích dẫn ngôn ngữ hiến pháp, lịch sử, tiền lệ và quan điểm của các học giả luật bảo thủ nổi tiếng để chứng minh lý do vì sao lập luận của phía bào chữa là phi lý.
Thêm vào đó là phần trình bày lộn xộn, gần như không mạch lạc từ Bruce Castor, luật sư của cựu tổng thống [Trump], và tiếng la hét mang tính đảng phái từ đồng nghiệp ông ta là David Schoen (là người dường như đe dọa bạo lực nếu Trump bị kết án khi ông ta nói: “Phiên tòa này sẽ xé nát đất nước này, có lẽ như chúng ta mới chỉ thấy một lần trong lịch sử của mình”), và dễ dàng nhận thấy không có sự phản đối hiến pháp thật sự về việc xét xử vụ án. (Người ta cho rằng, bạn đại diện pháp lý mà bạn được trả công; cựu tổng thống, rõ ràng với những luật sư bị ăn chặn, họ chẳng nhận được gì từ màn trình diễn này).
Rõ ràng, các đảng viên Cộng hòa không muốn xử vụ này, vì điều này buộc họ phải đối mặt với các nghĩa vụ hiến pháp của họ. Những người điều hành phía Hạ viện nói rõ rằng, không một thượng nghị sĩ có lương tâm nào nên để cựu tổng thống thoát khỏi trách nhiệm giải trình. Nói cách khác, họ cho thấy, những người có khuynh hướng tha bổng [Trump] là những người thiếu can đảm, sự đúng đắn và trí tuệ trung thực. Bất kể kết quả của phiên tòa là gì, phán quyết đã dành cho các thượng nghị sĩ, những người từ chối quy trách nhiệm xúi giục của Trump, về sự phản bội chức vụ lớn nhất bởi bất kỳ tổng thống nào./.