Những chuyến ‘vi hành’ nhiều dụng ý của Jill Biden

Văn Phạm, tổng hợp

3-3-2021

Ajay Brewer đang ở cách xa quán cà phê của mình, Brewer’s Cafe, khi nhận cuộc gọi của vợ về một khách hàng đặc biệt: Đệ nhất phu nhân Mỹ.

Jill Biden, cùng các nhân viên tùy tùng và mật vụ đến mua cà phê tại tiệm ở Richmond, Virginia ngày 24/2 mà không báo trước. Chuyến ghé thăm bất ngờ đến nỗi tất cả thành viên gia đình Brewer đều quên xin chụp ảnh với bà.

Hôm đó, Đệ nhất phu nhân Mỹ đến Richmond để thăm Trung tâm Ung thư Massey tại Đại học Thịnh vượng chung Virginia. Trong cuộc thảo luận tại đây, bà thừa nhận cộng đồng da màu là nhóm người chịu ảnh hưởng nặng nề hơn trong số hơn 500.000 ca tử vong vì Covid-19 ở Mỹ. Bà trò chuyện với bác sĩ về những cách đưa thêm nhiều người thuộc cộng thiểu số hơn vào các thử nghiệm lâm sàng và nghiên cứu ung thư. “Đã đến lúc giải quyết vấn đề chênh lệch y tế ở nước ta”, bà nói.

Brewer’s Cafe là quán của một gia đình người da màu nằm trên con phố nhỏ ở khu Southside tại Richmond, nơi người da màu chiếm đa số. Đây là lần thứ ba trong những tuần gần đây Jill Biden bất ngờ ghé vào các cửa tiệm do người da màu hoặc người nhập cư làm chủ.

Trước đó, bà đã mua bánh ngọt để mừng ngày Valentine tại Sweet Lobby, tiệm bánh nổi tiếng ở thủ đô Washington của Winnette McIntosh Ambrose, người nhập cư từ Trinidad. Bà cũng đến Newsroom, tiệm tạp hóa kiêm sạp báo do Stephen và Ana Maria Bota, cặp vợ chồng đến từ Kenya và Guatemala, làm chủ.

Những động thái này có thể nhằm thể hiện Đệ nhất phu nhân muốn cổ vũ các cơ sở kinh doanh nhỏ. Bà có thể muốn gửi thông điệp cho người da màu rằng, Tổng thống Biden rất nghiêm túc khi tuyên bố chính quyền của ông sẽ không bỏ rơi họ. Cũng có thể bà chỉ đơn thuần thích đến những nơi được quảng cáo là bán bánh macaron và cà phê ngon nhất ở địa phương. Văn phòng báo chí của bà không bình luận về vấn đề này.

Nhưng Jill Biden rõ ràng hiểu sức mạnh của những lần xuất hiện như thế này, giống như lần bà bất ngờ đến thăm các Vệ binh Quốc gia bên ngoài đồi Capitol và tặng họ bánh quy. Khi đó, bà đang trên đường trở về Nhà Trắng sau khi thăm bệnh viện Whitman-Walker, nơi chuyên chăm sóc bệnh nhân thuộc cộng đồng LGBTQ và người nhiễm HIV, trong lần xuất hiện bên ngoài Nhà Trắng đầu tiên với tư cách đệ nhất phu nhân. Có rất nhiều phóng viên ảnh đi theo, ghi lại nhất cử nhất động của bà.

Một người am hiểu lịch trình của đệ nhất phu nhân cho biết các điểm dừng như ở Richmond được chọn vài giờ hoặc có thể một ngày trước khi bà đến. Jill đã nói trước với họ rằng bà muốn mua một thứ gì đó trên đường di chuyển tới một nơi khác, như khu nghỉ dưỡng Trại David hoặc trên đường quay lại máy bay.

Không giống các chuyến thăm được công bố trước, phục vụ cho chương trình nghị sự của Đệ nhất phu nhân về hỗ trợ giáo dục, nghiên cứu ung thư hay gia đình quân nhân, không nhóm báo chí nào đi theo Jill Biden khi bà đến các cửa tiệm. Người chụp ảnh thường là các khách hàng, chủ cửa hàng và các nhân viên của bà (họ thường bù đắp cho việc thiếu báo giới đi theo bằng cách đăng ảnh lên mạng xã hội) hoặc từ nhiếp ảnh gia riêng, người gần như luôn tháp tùng bà.

Những cử chỉ như các chuyến ghé thăm của Jill Biden “có thể vừa chân thật vừa mang tính chính trị”, Katherine Jellison, giáo sư lịch sử tại Đại học Ohio, người đã nghiên cứu các đệ nhất phu nhân, nhận định.

Có thể đúng là Jill Biden muốn bày tỏ ủng hộ với các cửa tiệm của người da màu. Có thể nhà Biden đã thấy cựu tổng thống Donald Trump làm được điều ít người ngờ tới là thu hút thêm sự ủng hộ của một số đàn ông da màu vào năm 2020. Nhà Biden muốn củng cố “căn cứ địa” truyền thống vì lợi ích của chính họ hoặc các quan chức Dân chủ khác.

Cử tri nữ da màu là nhóm đã ủng hộ nhiệt thành cho Biden trong cuộc bầu cử. “Nhiều người Mỹ da màu cảm thấy họ bị xem nhẹ trong chính quyền trước đây, nếu không muốn nói là bị coi thường. Vì vậy, rất hợp lý khi Jill Biden muốn thể hiện ‘chúng tôi khác họ, chúng tôi coi trọng xã hội đa dạng’,” Jellison nói.

Brewer sinh ra và lớn lên ở Southside. Anh quay lại Richmond sau một thời gian làm việc không suôn sẻ trong lĩnh vực tài chính ở thủ đô Washington. Brewer sau đó mở một quán cà phê, một vài quầy cà phê trong siêu thị, một phòng tranh và một cửa hàng bánh quế.

Giống như rất nhiều chủ cơ sở kinh doanh nhỏ khác, Brewer đang gặp khó khăn. Doanh thu hiện bằng 30% so với trước đây. Anh đang nợ tiền thuê mặt bằng và phải sa thải nhân viên. Cửa hàng bánh quế phải đóng cửa. Covid-19 đã khiến gần một nửa số cửa tiệm của người da màu đóng cửa – cao hơn gấp đôi so với cơ sở của người da trắng.

Khi Jill đến quán vào khoảng 16h hôm 24/2, Brewer đang ở cách đó 30 km để giúp đỡ một người bạn mới khai trương tiệm quần áo. Vợ anh, Joy, đang ở căn nhà đối diện quán cà phê để chăm sóc em bé mới sinh và con trai 6 tuổi, hai trong số năm đứa con của họ. Đến khi cô nhờ được người trông hộ con, đám đông xúm lại bên ngoài quán cà phê để chiêm ngưỡng Đệ nhất phu nhân đã quá lớn, khiến cô không thể lách vào trong.

May mắn là mẹ của Brewer, Pamela, 58 tuổi, đang ở trong quán. “Tôi đã rất lo lắng và không thể nói gì khác hơn ngoài “xin chào, chào mừng bà đến với Brewer’s Cafe”, Pamela kể. “Tôi chỉ hy vọng mình không nói lắp. Tôi chỉ muốn đảm bảo mình ghi lại đúng các món bà ấy gọi và nhấn đúng các nút trên máy tính tiền”.

Jill mua hai cốc cà phê, một chiếc bánh kem yến mạch Poor Georgie và một chiếc bánh việt quất chanh Mr. Baker, cả hai đều là sản phẩm từ tiệm bánh của người da màu, được bán tại Brewer’s Cafe và do Pamela giới thiệu. Nhân viên tháp tùng và an ninh của Đệ nhất phu nhân cũng mua một số món.

Chuyến ghé thăm diễn ra rất ngắn nhưng có tác động lớn. “Sau đó, trên mạng xã hội, chúng tôi nhận được lượng tương tác cao chưa từng thấy. Chúng tôi đắt khách hơn rất nhiều”, Brewer kể.

Chủ tiệm bánh Sweet Lobby gần Đồi Capitol vẫn cảm thấy phấn khích hai tuần sau chuyến thăm của Jill Biden. Bà đến vào buổi sáng hai ngày trước Valentine khi trên đường đến Trại David, mua hơn 100 USD cupcake và bánh macaron. “Tôi thực sự rất run”, người quản lý Donique Gentles kể.

Tối hôm đó, Biden đăng bức ảnh bà đi mua bánh lên Instagram, Twitter và Facebook. Nó được chia sẻ rộng rãi vì nhiều phụ nữ thích việc bà Jill dùng chun buộc tóc vải nhún, loại từng là mốt vào những năm 1980, 1990 và đang được ưa chuộng trở lại trong thời gian gần đây. Lượng người theo dõi trên các trang mạng xã hội của cửa hàng và đơn đặt hàng trực tuyến tăng chóng mặt. Trong tuần tiếp theo, Ambrose ước tính doanh số tăng 40-60%, trong khi thông thường doanh số sẽ giảm mạnh sau ngày Valentine.

Ambrose không biết vì sao bà Jill biết đến cửa hàng của mình. “Chắc là bà ấy muốn bày tỏ sự ủng hộ với các cơ sở kinh doanh nhỏ“, Ambrose nói. “Liệu có phải bà ấy muốn cổ vũ các cửa tiệm của người da màu không? Cũng có khả năng này. Nếu đúng vậy thì đó là điều rất tuyệt vời“.

Ana Maria và Stephen Bota đã ép tấm ảnh họ chụp với đệ nhất phu nhân và đặt nó trên kệ sau quầy thanh toán tại tiệm Newsroom ở Dupont Circle, để ai cũng trông thấy. Bà Jill và mật vụ đã đến đây hôm 29/1, chi hơn 95 USD để mua báo và tạp chí. Stephen Bota chỉ ra rằng, bà Jill có thể dễ dàng cử một phụ tá đến mua hộ nhưng bà lại chọn tự mình đến.

Đệ nhất phu nhân mua quyển tạp chí Time có hình chồng bà trên trang bìa, tạp chí Vogue có hình Phó tổng thống Harris, các số báo của Washington Post về lễ nhậm chức, cùng với một số tạp chí dành cho phụ nữ. “Giống như tôi trúng số vậy”, Ana Maria nói về vị khách hàng đặc biệt.

Maria và Bota đã mở cửa hàng riêng ở nhiều địa điểm khác nhau từ năm 2004 và hiện là một trong vài sạp báo còn lại ở thủ đô Washington. Cố vấn cấp cao của Jill Biden, Anthony Bernal, tiết lộ Đệ nhất phu nhân đã hỏi anh nơi mua tạp chí và anh giới thiệu bà đến Newsroom vì anh là khách quen tại đây.

Stephen nói với bà Jill rằng cửa hàng của ông mở cửa 7 ngày một tuần, 365 ngày một năm, lần duy nhất ông đóng cửa là để đưa cả gia đình đến Delaware dự đám tang của Beau Biden, con trai cả của Tổng thống, ngày 6/6/2015. “Bà ấy đã rất xúc động”, Stephen kể.

Ông cho rằng các trợ lý của Jill Biden đã tìm hiểu rất kỹ khi chọn địa điểm. “Bà ấy thể hiện rằng bà ấy trân trọng những người nhập cư và người Latinh đã giúp chồng mình đắc cử“.

_____

Một số hình ảnh: