EVFTA: Lý do thật sự nhà báo Mai Phan Lợi và luật gia Đặng Đình Bách bị bắt là gì?

Hiếu Bá Linh

7-12-2021

 

Hôm qua ngày 6 tháng 12, báo chí nhà nước Việt Nam đồng loạt đưa tin, Viện Kiểm sát Nhân dân thành phố Hà Nội vừa hoàn tất cáo trạng truy tố ông Mai Phan Lợi (SN 1971) về tội “trốn thuế”.

Hai nhà hoạt động xã hội dân sự Mai Phan Lợi và Đặng Đình Bách đã bị bắt tạm giam cách đây hơn 5 tháng. Công an Hà Nội công bố vụ bắt giam này hôm 2 tháng 7 với cáo buộc “trốn thuế”.

***

Ngày 14 tháng 7, Nhóm Tư vấn của EU (được thành lập trong khuôn khổ của Hiệp định Thương mại Tự do EVFTA) đã gửi một lá thư đến ông Valdis Dombrovskis – Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu phụ trách thương mại, và ông Denis Redonnet – Phó Tổng Vụ trưởng Tổng Vụ Thương mại.

 

Nội dung lá thư trình bày về trường hợp hai nhà hoạt động xã hội dân sự Mai Phan Lợi và Đặng Đình Bách bị công an bắt giam sau khi nộp đơn xin làm thành viên Nhóm Tư vấn của Việt Nam (được thành lập theo Chương 13 Hiệp định Thương mại Tự do EVFTA).

Lá thư cũng cho biết, cả hai ông Mai Phan Lợi và Đặng Đình Bách đều là thành viên trong Ban Điều hành Mạng lưới VNGO-EVFTA, bao gồm 7 tổ chức xã hội dân sự thành lập ngày 16 tháng 11 năm 2020, nhằm phổ biến và thông tin về Hiệp định EVFTA, sự cấu thành xã hội dân sự ở Việt Nam, và 7 tổ chức này đã nộp đơn xin tham gia Nhóm Tư vấn của Việt Nam (VN-DAG), nhưng không nhận được sự trả lời, nay thì 2 thành viên bị bắt giam.

Lá thư do bà Chủ tịch Nhóm Tư vấn của EU ký tên cũng nêu ra những hoạt động của hai thành viên này:

– Ông Mai Phan Lợi, 50 tuổi, chuyên gia báo chí và truyền thông xã hội. Trước khi sáng lập Hội đồng Khoa học Trung tâm Truyền thông giáo dục Cộng đồng (MEC), ông điều hành “Góc nhìn báo chí – công dân”, nhóm công khai có hơn 120 ngàn thành viên và Nhóm “Diễn Đàn Nhà báo trẻ” có 33 ngàn thành viên, đa số là nhà báo và sinh viên báo chí. Ông từng giữ chức Trưởng phòng Đại diện báo Pháp Luật Tp Hồ Chí Minh tại Hà Nội. Năm 2016 ông bị Bộ Thông tin và Truyền thông thu hồi thẻ báo chí vì “xúc phạm nghiêm trọng danh dự Quân đội Nhân dân Việt Nam” qua vụ thăm dò lý do máy bay CASA 212 của hải quân Việt Nam mất tích, đăng tải trên Facebook và Diễn Đàn Nhà báo trẻ gây tranh cãi. Ông Lợi cũng nằm trong số các nhà hoạt động xã hội dân sự được mời gặp Tổng Tống Hoa Kỳ Obama trong chuyến công du Việt Nam năm 2016. Mai Phan Lợi cũng có bút danh Bút Lông, thực tế đã bị bắt giam không nguyên cớ từ hôm 24 tháng 6, và chỉ được công an công an xác nhận hôm 2 tháng 7 vừa qua.

Việt Nam vi phạm Hiệp định EVFTA

Nhóm Tư vấn của Việt Nam và của EU được thành lập theo Chương Thương mại và Phát triển Bền vững (TSD), Chương 13 của Hiệp định EVFTA.

Nhiệm vụ của Nhóm Tư vấn (DAG) là giám sát và đưa ra khuyến nghị về việc thực hiện chương TSD này, tức là về các lĩnh vực môi trường, quyền người lao động, quyền đất đai v.v… Đặc biệt mỗi DAG có quyền chủ động đưa ra các khuyến nghị của riêng mình, như được nêu cụ thể trong Điều 13.15.4.

Các thành viên của Nhóm Tư vấn phải là “các tổ chức đại diện độc lập”, tức là các tổ chức xã hội dân sự (Điều 13.15.4).

1. Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam,

2. Viện Công nhân và Công đoàn, trực thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam,

3. Trung tâm Phát triển Nông thôn Bền vững (SRD)

Rõ ràng 1. và 2. là tổ chức của Nhà nước, không phải là tổ chức xã hội dân sự độc lập theo quy định của Điều 13.15.4. Đây là một sự vi phạm trắng trợn Hiệp định EVFTA.

Trong khi đó 7 tổ chức xã hội dân sự trong mạng lưới VNGO-EVFTA đã nộp đơn xin tham gia Nhóm Tư vấn của Việt Nam (VN-DAG), nhưng sau đó 2 thành viên bị bắt giam và duy nhất chỉ có Trung tâm Phát triển Nông thôn Bền vững (SRD) được gia nhập VN-DAG.

Nhà báo Mai Phan Lợi và luật gia Đặng Đình Bách không phải là trường hợp đầu tiên, trước khi Hiệp định EVFTA được Nghị viện EU thông qua, nhà cầm quyền Việt Nam đã bắt giam nhà báo độc lập Phạm Chí Dũng và kết án tới 15 năm tù hồi tháng 1/2021 chỉ vì lên tiếng kêu gọi Liên minh châu Âu (EU) đặt điều kiện nhân quyền đối với Việt Nam trước khi ký kết EVFTA./.

Cựu nhà báo Mai Phan Lợi và đồng phạm bị cáo buộc trốn thuế gần 2 tỷ đồng

VKSND TP Hà Nội vừa hoàn tất cáo trạng truy tố ông Mai Phan Lợi (SN 1971, Chủ tịch Hội đồng khoa học Trung tâm truyền thông giáo dục cộng đồng – MEC).

Cùng bị truy tố tội Trốn thuế với ông Lợi còn có bị can Bạch Hùng Dương (SN 1975, Giám đốc Trung tâm truyền thông giáo dục cộng đồng – MEC).

Trước đó, vào ngày 27/5/2021, Công an Hà Nội nhận được tin báo của Cục thuế Hà Nội đề nghị điều tra vi phạm pháp luật thuế xảy ra tại Trung tâm MEC.

Kết quả điều tra cho thấy, Trung tâm truyền thông giáo dục cộng đồng (MEC) thành lập từ năm 2012 theo quyết định của Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam.

Ông Mai Phan Lợi

Doanh thu của Trung tâm là các khoản tiền tài trợ hoặc nhận được từ các tổ chức trong và ngoài nước thanh toán hợp đồng thực hiện công việc theo thỏa thuận.

Từ năm 2012 đến tháng 3/2021, MEC đã phát sinh doanh thu nhận tổng số tiền gần 20 tỷ đồng. Mỗi lần Trung tâm nhận được tiền tài trợ của các tổ chức, ông Lợi đều chỉ đạo Giám đốc MEC là Bạch Hùng Dương và cấp dưới không thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn chứng từ theo quy định pháp luật, không lập báo cáo tài chính, không nộp tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp…

Cáo trạng xác định, ông Mai Phan Lợi với tư cách là cổ đông, Chủ tịch Hội đồng sáng lập, Chủ tịch Hội đồng khoa học Trung tâm MEC nhưng thực tế là người điều hành mọi hoạt động của Trung tâm MEC.

Từ năm 2012 đến tháng 3/2021, ông Lợi đã chỉ đạo nhân viên viên của Trung tâm MEC nhận gần 20 tỷ đồng để thực hiện các công việc theo thỏa thuận cho các tổ chức trong nước và nước ngoài nhưng không nộp báo cáo tài chính, không nộp tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp, không nộp tờ khai thuế giá trị gia tăng cho cơ quan quản lý thuế theo quy định, không có sổ kế toán theo quy định.

Số tiền thuế trốn là gần 2 tỷ đồng tương ứng số tiền Trung tâm MEC đã nhận là gần 20 tỷ đồng.

Cáo trạng xác định bị can Mai Phan Lợi phải chịu trách nhiệm với vai trò là chủ mưu, cầm đầu đối với số tiền gần 2 tỷ đồng là tiền thuế trốn của Trung tâm MEC từ năm 2012 đến nay.

Trong vụ án này, ông Bạch Hùng Dương được ông Mai Phan Lợi thuê làm Giám đốc, người đại diện theo pháp luật của Trung tâm MEC trong thời gian từ năm 2014 cho đến nay.

VKS cho rằng, ông Dương là cử nhân chuyên ngành Luật kinh tế, phải nhận thức được đối với số tiền mà Trung tâm MEC nhận từ các tổ chức trong và ngoài nước phải kê khai nộp thuế theo quy định.

Bị can phải chịu trách nhiệm với vai trò Giám đốc, đại diện theo pháp luật Trung tâm MEC từ tháng 1/2014 cho đến nay.

Căn cứ Bảng tính số thuế giá trị gia tăng trốn theo tháng do Giám định viên Cục thuế Hà Nội lập xác định, ông Dương phải chịu trách nhiệm đối với số tiền thuế giá trị gia tăng trốn của Trung tâm MEC từ tháng 1/2014 đến nay là hơn 878 triệu đồng.

VKS kiến nghị Bộ Khoa học và Công nghệ, Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam thu hồi giấy chứng nhận thành lập và giấy phép hoạt động của Trung tâm MEC.

VietnamNet