Văn Lan & Đỗ Dzũng/Người Việt
WESTMINSTER, California (NV) – Dù cuộc chiến Việt Nam chấm dứt gần 50 năm, chuyện lá Cờ Vàng vẫn luôn là một đề tài tế nhị trong cộng đồng Việt Nam tại Hoa Kỳ, nhất là tại Westminster, một thành phố trung tâm của Little Saigon, nơi có cộng đồng người Việt lớn nhất hải ngoại.
Và chuyện này xảy ra trong cuộc họp Hội Đồng Thành Phố (HĐTP) Westminster hôm Thứ Tư, 13 Tháng Mười Hai, qua vụ Nghị Viên Amy Phan West đề nghị thông qua Bản Tuyên Bố (Proclamation) liên quan đến Cờ Vàng.
Sau cuộc họp, có nhiều phản ứng và tranh luận, bênh và chống, kịch liệt giữa một số dân cử và nhân sĩ trong cộng đồng.
Điểm tranh luận chính là: Lá cờ vàng ba sọc đỏ nên là lá cờ chính thức của Việt Nam hoặc là lá cờ di sản của cộng đồng Việt Nam tại Hoa Kỳ.
Mục 3.3 cho thấy, Nghị Viên Amy Phan West (Địa Hạt 1) yêu cầu đưa vào chương trình nghị sự trong cuộc họp HĐTP hôm 8 Tháng Mười Một để xem xét và chấp thuận một bản tuyên bố. Phó Thị Trưởng Nam Quan Nguyễn (Địa Hạt 4) đồng ý yêu cầu này.
Theo nghị trình họp, sau khi xem xét Bản Tuyên Bố, nhân viên thành phố đề nghị thị trưởng và HĐTP chấp thuận những gì trình bày trong đó.
Nội dung Bản Tuyên Bố
Xét rằng, Hoa Kỳ chính thức thừa nhận lá cờ đại diện nhân dân Việt Nam ngày 4 Tháng Hai, 1950; và
Xét rằng, lá cờ được mô tả có ba sọc đỏ trên nền vàng; và
Xét rằng, hơn 58,000 nam nữ binh sĩ Mỹ hy sinh mạng sống họ cho lá cờ và cho quốc gia Việt Nam, đại diện cho Hoa Kỳ; và
Xét rằng, hơn 4 triệu người Mỹ tham gia cuộc xung đột kéo dài 20 năm; và
Xét rằng, những nam nữ binh sĩ chiến đấu trong cuộc chiến này được vinh danh và tưởng nhớ như là cựu chiến binh Việt Nam; và
Xét rằng, gần 250,000 binh sĩ Việt Nam hy sinh mạng sống của họ cho tự do tại Việt Nam; và
Xét rằng, Huy Chương Chiến Dịch Bội Tinh (Vietnam Service Medal) do Tổng Thống Lyndon B. Johnson lập ra có hàng chữ “Chúng Ta Sẽ Không Bao Giờ Quên;” và
Xét rằng, cư dân Mỹ gốc Việt tại thành phố và khắp Hoa Kỳ bày tỏ mạnh mẽ sự ao ước kéo dài bấy lâu nay để lá cờ được coi là lá cờ chính thức của Việt Nam.
Bây giờ, vì vậy, tôi, Chí Charlie Nguyễn, thị trưởng thành phố Westminster, thay mặt Phó Thị Trưởng NamQuan Nguyễn, và các nghị viên Amy Phan West, Carlos Manzo, và Kimberly Hồ, tuyên bố, ngày 8 Tháng Mười Một, 2023 là NGÀY TÁI XÁC NHẬN LÁ CỜ VIỆT NAM và khuyến khích cư dân vinh danh một cách tự hào lá cờ, được mô tả có ba sọc đỏ trên nền vàng, như là lá cờ chính thức của Việt Nam.
HĐTP thảo luận sôi nổi
Bắt đầu vào Mục 3.3, sau khi Nghị Viên Amy Phan West giới thiệu sơ về Bản Tuyên Bố, Thị Trưởng Chí Charlie Nguyễn yêu cầu Phó Thị Trưởng NamQuan Nguyễn có ý kiến vì ông là người ủng hộ đưa Mục 3.3 vào nghị trình họp.
Vị phó thị trưởng nói: “Lý do tôi ủng hộ đưa Bản Tuyên Bố vào nghị trình vì tôi thấy nó rất quan trọng đối với cộng đồng Việt Nam ở đây. Tôi muốn ủng hộ bà, nhưng vấn đề là khi tôi đọc kỹ Bản Tuyên Bố, có một điều làm tôi quan tâm. Đó là có một đoạn nói rằng chúng ta sẽ công nhận lá cờ vàng ba sọc đỏ như là lá cờ chính thức của Việt Nam, là một điều không đúng.”
“Tôi tin rằng, lá cờ mà chúng ta công nhận là lá cờ di sản của người Việt ở đây,” ông NamQuan nói thêm. “Vì thế, tôi muốn đề nghị có một thay đổi trong đoạn đó. Đó là chúng ta thay đổi đoạn đó thành lá cờ di sản của người Việt ở đây. Vì thế, nếu bà…”
Nghị Viên Carlos Manzo phát biểu: “Theo tôi được biết, Dân Biểu Michelle Steel và Dân Biểu Lou Correa có đưa ra một nghị quyết về đề tài này. Ước gì chúng ta có thể đợi cho đến khi họ thông qua nghị quyết này, rồi chúng ta làm phần của chúng ta.”
“Nếu chúng ta làm như vậy thì chẳng khác nào chúng ta đi trước họ. Cách đây không lâu, khi cùng đại sứ Mỹ tại Việt Nam đến thăm thành phố chúng ta, họ có đề cập chuyện này. Tôi nghĩ, nếu làm như vậy là chúng ta không tôn trọng họ. Không nên giẫm vào chân họ,” ông Manzo nói tiếp. “Nếu và chỉ khi nào Bản Tuyên Bố này phản ảnh chính xác những gì có trong nghị quyết của hai vị dân biểu liên bang. Và tôi nghĩ điều đó đúng là những gì vị phó thị trưởng vừa nói. Chúng ta không thể chọn một lá cờ quốc gia khác cho họ. Chúng ta cần công nhận đây là lá cờ di sản cho người Mỹ gốc Việt ở Mỹ. Đó là điều đúng duy nhất.”
Sau đó, Nghị Viên Amy Phan West yêu cầu thị trưởng cho phép một người đàn ông có tên họ là Lưu đứng lên để trả lời thêm về Bản Tuyên Bố, vì ông này có nhiều thông tin hơn và rất quan trọng vì ông đang làm việc với Dân Biểu Michelle Steel.
Thị Trưởng Chí Charlie Nguyễn nói: “Ok.”
Tuy nhiên, Nghị Viên Manzo thắc mắc: “Tôi không biết cái này có hợp lệ không vì đây là vấn đề đang được các thành viên HĐTP thảo luận.”
Nghị Viên Amy Phan West đáp: “Ông ấy đang giúp bà Michelle Steel trong vấn đề này.”
Thị trưởng nói: “Tôi nghĩ, tôi hiểu là ông ấy đại diện bà Michelle Steel, nhưng bây giờ chúng ta đang thảo luận mục này, và tôi nghĩ chúng ta chỉ thảo luận giữa chúng ta với nhau thôi. Nếu cần, chúng ta sẽ hỏi ông ấy. Bây giờ tôi muốn chúng tiếp tục thảo luận.”
Kế đến, Thị Trưởng Chí Charlie Nguyễn nói với Nghị Viên Amy Phan West: “Tôi muốn trở lại với bà, để xem bà có phản hồi gì với phát biểu của phó thị trưởng không.”
Bà Amy đáp: “Thưa phó thị trưởng, để tôi đọc lại Bản Tuyên Bố cho rõ ràng.”
Nghị Viên Amy Phan West đọc lại toàn bộ Bản Tuyên Bố.
Sau đó, nữ nghị viên phát biểu: “Điều duy nhất ở đây là: Đây là lá cờ duy nhất được Quốc Hội và chính phủ Mỹ công nhận, đó là lá cờ vàng ba sọc đỏ. Đây là lá cờ duy nhất được công nhận kể từ thời Tổng Thống Lyndon B. Johnson. Chúng ta có thể tìm cái này ở Quốc Hội. Vì thế, chúng tôi rút nội dung này từ đó ra và để vào Bản Tuyên Bố. Và đó là điều chúng tôi đang làm.”
“Có ai phản ứng lại phát biểu này không?” vị thị trưởng hỏi. “Nghị Viên Amy Phan West, bà có muốn đề nghị gì không?”
Nghị Viên Amy Phan West đáp: “Tôi đề nghị bỏ phiếu chuẩn thuận Bản Tuyên Bố, không thay đổi nội dung.”
Ông Chí hỏi: “Có ai ủng hộ không?”
Phó Thị Trưởng NamQuan Nguyễn nói: “Thưa Nghị Viên Amy Phan West, với sự tôn trọng, tôi nghĩ, khi chính quyền Việt Nam ở quê nhà đến Hoa Kỳ để tham dự một hội nghị, họ treo, cho dù chúng ta thích hay không, lá cờ vàng với ngôi sao vàng…”
Thị Trưởng Chí Charlie Nguyễn nhắc nhỏ: “Đỏ, đỏ…” (ý nói cờ đỏ sao vàng)
Vị phó thị trưởng đáp: “Đúng vậy.”
Và ông tiếp: “Tại cuộc họp ở Liên Hiệp Quốc, vì thế, nó (lá cờ đỏ) đã được công nhận kể từ khi Sài Gòn thất thủ. Cho dù chúng ta chấp nhận hay không, đó là lá cờ của chính phủ Việt Nam tại quê nhà, bà biết đó, trừ khi, có một cái gì đó thay đổi.”
“Vì thế, tôi nghĩ, nếu chúng ta, thành phố Westminster, chuẩn thuận Bản Tuyên Bố với câu đó, tôi không cảm thấy thoải mái tí nào, bởi vì nó không phải là lá cờ chính thức của Việt Nam,” Phó Thị Trưởng NamQuan Nguyễn nói thêm. “Đối với tôi, nó là lá cờ di sản của người Mỹ gốc Việt ở đây.”
Ông thêm: “Và một lần nữa, với sự tôn trọng, nếu bà lấy đoạn đó ra, tôi sẽ vui lòng ủng hộ đề nghị của bà.”
Bà Amy Phan West đáp: “Vâng, tôi hiểu ông thấy đó là di sản nhiều hơn, nhưng nếu ông nghĩ về nó, đây là lá cờ, ý tôi muốn nói là chúng tôi lấy nội dung từ tài liệu của chính quyền nói ngắn gọn rằng ‘được công nhận là lá cờ chính thức của Việt Nam.’ Chỉ vậy thôi.”
Ông thị trưởng hỏi: “Có ai đồng ý với đề nghị này không?”
Bà Amy thêm: “Vào Tháng Hai, quý vị biết đó, từ hồi đó, căn bản là chúng tôi không nói hiện tại, chúng tôi nói vào ngày 4 Tháng Hai, 1950.”
Ông Chí Charlie Nguyễn nói: “Vậy thì chúng ta không nói về lá cờ di sản, mà tôi biết, từng có một nghị quyết cách đây 20 năm, thành phố Westminster chấp nhận, đó là Nghị Quyết 3750, công nhận cờ vàng ba sọc đỏ là lá cờ đại diện người Việt Nam trong cộng đồng Việt Nam ở thành phố Westminster. Nghị quyết này đã được thông qua.”
Rồi ông thị trưởng quay qua Nghị Viên Amy Phan West và nói: “Vào lúc này, bà yêu cầu tái xác nhận cho lá cờ ở Việt Nam, và có vẻ như là, cho dù được sự ủng hộ của phó thị trưởng, nhưng ông yêu cầu có sự điều chỉnh. Và bà không muốn điều chỉnh đề nghị của bà. Bà muốn được chấp thuận không thay đổi nội dung. Tôi không muốn bày tỏ sự không tôn trọng, nhưng tôi muốn hỏi có ai ủng hộ đề nghị này không?”
Bà Amy nói: “Ông biết không, tôi muốn đề cập rằng văn phòng của bà Michelle Steel cũng đang hoãn sự công nhận lá cờ là di sản. Bà không công nhận chuyện này, bà không đề cập đây là di sản.”
Ông Manzo nói: “Cái đó (di sản) có trong nghị quyết mà.”
Bà Amy đáp: “Nhưng mà họ đang làm việc để thay đổi nội dung giống như bản gốc hồi năm 1950.”
“Nếu vậy thì chúng ta nên chờ cho đến khi họ thay đổi,” ông thị trưởng nói. “Tới lúc này, tôi nghĩ chúng ta đã thảo luận đủ rồi. Tôi để cho tất cả có cơ hội nói về đề tài này. Bây giờ tôi muốn hỏi có ai muốn nói thêm gì không.”
Rồi ông thị trưởng đề nghị bỏ phiếu.
Tuy nhiên, Phó Thị Trưởng NamQuan Nguyễn đề nghị: “Tôi nghĩ, Dân Biểu Michelle Steel đang làm việc về vụ này, chúng ta chưa biết nội dung ra sao, vậy tại sao chúng ta không chờ thêm thời gian nữa?”
Nghị Viên Amy Phan West tiếp: “Đó là lý do tại sao tôi nói chúng ta nên nghe thêm ông Lưu nói.”
Thị Trưởng Chí Charlie Nguyễn nói: “Tôi nghĩ chúng ta không cần làm như vậy. Cho đến lúc này, tôi không thấy ai ủng hộ đề nghị của bà.”
Sau đó, Nghị Viên Carlos Manzo đề nghị tạm ngưng bỏ phiếu cho Bản Tuyên Bố cho tới khi có kết quả của hai vị dân biểu liên bang rồi HĐTP mang vấn đề ra thảo luận trở lại.
Tuy nhiên, không ai ủng hộ đề nghị của ông Manzo.
Kế đến, ông thị trưởng đề nghị không hành động gì vào thời điểm đó (take no action at this time) đối với Mục 3.3, và được ông Manzo ủng hộ.
Kết quả bỏ phiếu: 4-1, trong đó Nghị Viên Amy Phan West bỏ phiếu trắng.
Phản ứng của một số hội đoàn và nhân sĩ cộng đồng
Một ngày sau, Thứ Năm, 14 Tháng Mười Hai, ông Phát Bùi, chủ tịch Cộng Đồng Người Việt Quốc Gia Nam California, gởi ra một thông báo cho các tổ chức, hội đoàn, cơ quan truyền thông trong cộng đồng, nêu rõ: “Trong thâm tâm người Việt quốc gia chân chính, CHỈ DUY NHẤT LÁ CỜ VÀNG LÀ LÁ CỜ ĐẠI DIỆN CHO VIỆT NAM.”
“Cộng Đồng Người Việt Quốc Gia quyết liệt phản đối quyết định trên của Hội Đồng Thành Phố Westminster và yêu cầu Hội Đồng Thành Phố Westminster triệu tập một phiên họp khẩn cấp để biểu quyết và chấp thuận Tuyên Ngôn THÀNH PHỐ WESTMINSTER CÔNG NHẬN CỜ VÀNG LÀ CỜ ĐẠI DIỆN CHO VIỆT NAM,” ông viết tiếp.
Và ông kêu gọi: “Chúng tôi kêu gọi các cộng đồng, các tổ chức khắp nơi, cũng như các vị dân cử người Mỹ gốc Việt, cùng ký vào tâm thư của chúng tôi, hay đưa ra tâm thư riêng để kêu gọi việc này.”
Ông chủ tịch cộng đồng cũng gởi thư cho Thị Trưởng Chí Charlie Nguyễn và HĐTP Westminster, yêu cầu các vị dân cử này lên tiếng giải thích và xin lỗi người Việt khắp nơi trong thời hạn năm ngày, chấm dứt vào ngày 20 Tháng Mười Hai.
Hôm Chủ Nhật, 17 Tháng Mười Hai, Liên Ủy Ban Chống Cộng Sản và Tay Sai tổ chức một cuộc họp báo trước cửa nhà hàng Phở 2 Tô, trong khu tượng Đức Thánh Trần trên đường Bolsa, Westminster, với sự yểm trợ của Liên Hội Cựu Chiến Sĩ Nam California, Trung Tâm Tây Nam-Tập Thể Chiến Sĩ VNCH Hải Ngoại, và Cộng Đồng Người Việt Quốc Gia Nam California, liên quan đến đề tài này.
Cuộc họp báo có khoảng 30 người tham dự.
Sau nghi thức khai mạc và tuyên bố lý do của ông Phan Kỳ Nhơn, chủ tịch Liên Ủy Ban Chống Cộng Sản và Tay Sai, ông Phát Bùi tóm tắt sự việc và cho biết: “Suốt từ đó đến nay, chính phủ Hoa Kỳ chưa đưa ra một tuyên ngôn, một nghị quyết nào để thay đổi nghị quyết đó. Bà Amy Phan West cho tôi biết rằng bà rất xúc động khi thấy việc đó, và muốn thành phố Westminster đưa ra một tuyên ngôn công nhận lá cờ vàng ba sọc đỏ là lá cờ đại diện cho Việt Nam.”
Ông Bùi Trọng Nghĩa, cựu đại úy Cục Tâm Lý Chiến, Chiến Tranh Chính Trị QLVNCH, nói: “Lá cờ đỏ không có giá trị tiêu biểu cho nước Việt Nam, vì nó là lá cờ của bọn ăn cướp, cướp nhà cướp của, đánh tư sản mại bản, vơ vét sạch, cả miền Bắc bị cũng bị cướp trong Cải Cách Ruộng Đất.”
Ông Thạnh Lâm, cư dân Westminster, nêu ý kiến: “Chúng ta phải có hành động nào cụ thể đối với NamQuan Nguyễn.”
Ông Trần Trung Dũng, đại diện đảng Việt Tân, nói: “Cờ đỏ sao vàng của Việt Nam là sao chép của cờ Liên Xô và Trung Cộng, không phải lá cờ của dân tộc Việt Nam. Cá nhân tôi và đảng chúng tôi không chấp nhận lá cờ đỏ sao vàng. Tôi đề nghị cử tri Westminster suy nghĩ, hành động, và xét lại những người trong HĐTP.”
Ông Lê Quang Dật, huynh trưởng Phật Tử Miền Quảng Đức, đề nghị: “Nên có biểu tình rộng lớn để phổ biến tin tức này cho cộng đồng, phải tái lập lại vụ Trần Trường.”
Ông Phan Kỳ Nhơn kết luận: “Đối với NamQuan, chúng ta sẽ có cuộc biểu tình vào ngày 6 Tháng Giêng, 2024, là ngày chào cờ đầu năm. Và đối với các nghị viên khác của HĐTP Westminster, chúng ta sẽ có một thư ngay sau phiên họp này, yêu cầu họ tái xét lại đề nghị của Nghị Viên Amy Phan West. Đây là bước đầu nhẹ nhàng để coi ông thị trưởng Westminster xử sự như thế nào đối với Nghị Quyết ngày 4 Tháng Hai, 1950. Để rồi chúng ta sẽ có thái độ.”
Nhật báo Người Việt có gọi điện thoại đến cho ông NamQuan Nguyễn, để lại lời nhắn, nhưng chưa được hồi âm.