“Chỉ có các biện pháp trừng phạt có mục tiêu và hậu quả cụ thể đối với quan hệ chính trị và thương mại mới cho Hà Nội biết rằng EU nghiêm túc về nhân quyền.”
Claudio Francavilla (Phó Giám đốc Vận động Liên minh Châu Âu tại HRW)
Salma Ben Mariem
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) kêu gọi EU trong một báo cáo công bố hôm thứ Tư xem xét lại cuộc đối thoại với Việt Nam về những quan ngại về nhân quyền và kêu gọi EU thực hiện “các biện pháp hiệu quả hơn để giải quyết sự đàn áp ngày càng gia tăng của chính phủ Việt Nam,” trước thềm Đối thoại nhân quyền ở Việt Nam dự kiến diễn ra vào ngày 4 tháng 7
Đây không phải là lần đầu tiên HRW kêu gọi sự hỗ trợ của châu Âu để bảo vệ nhân quyền ở Việt Nam. Tổ chức này đã đưa ra lời kêu gọi trước đó tới Liên minh Châu Âu với 27 thành viên vào năm 2022 về các tiêu chuẩn nhân quyền có thể đo lường được ở Việt Nam.
Trước báo cáo hôm thứ Tư, HRW đã đệ trình một báo cáo lên EU hồi tháng 5, trong đó liệt kê các cáo buộc vi phạm nhân quyền của chính quyền Việt Nam. Các vi phạm nhân quyền bao gồm vi phạm quyền tự do ngôn luận, tự do lập hội và tự do tôn giáo và tín ngưỡng. Báo cáo cũng liệt kê một loạt biện pháp mà chính phủ Việt Nam nên tuân theo để phù hợp với các nghĩa vụ của mình theo luật pháp quốc tế.
Trong báo cáo, HRW chỉ ra rằng EU và Việt Nam đã tham gia đối thoại về nhân quyền từ năm 1995, sau khi ký kết thỏa thuận hợp tác EU-Việt Nam, một thỏa thuận song phương trong đó Việt Nam lần đầu tiên công nhận một điều khoản ràng buộc về nhân quyền. trong một hiệp ước với một tổ chức nước ngoài. Hơn nữa, hợp tác song phương giữa hai thực thể phát triển với việc phê chuẩn Hiệp định Đối tác và Hợp tác EU (PCA) vào năm 2012 và Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam (EVFTA) vào năm 2020. Hiệp định này nhằm mục đích thúc đẩy hợp tác thương mại và đầu tư hơn nữa và để cải thiện điều kiện nhân quyền ở quốc gia châu Á này.
Tuy nhiên, báo cáo cho rằng chính phủ Việt Nam đã gia tăng đàn áp đối với các nhà hoạt động và nhà báo trong những năm qua, vi phạm các cam kết nhân quyền và không đạt được tiến bộ đáng kể nào trong các vấn đề mà EU nêu ra.
Báo cáo cũng nêu bật những hành vi mà chính quyền Việt Nam thực hiện trong những năm gần đây, như bắt giữ các nhà báo viết bài trên mạng Internet chỉ trích chính phủ, và bắt giữ các nhà hoạt động môi trường. Các biện pháp hạn chế khác có liên quan đến EVFTA khi các nhà hoạt động Việt Nam lần đầu tiên bị ngăn cản tham gia Nhóm Tư vấn Nội địa EU của hiệp ước trước khi bị bắt.
Theo HRW, những diễn biến này trái với cam kết của Việt Nam trong các hiệp định chính trị và thương mại song phương với EU. Báo cáo cũng nói thêm rằng Hiệp định Đối tác và Hợp tác EU (PCA) có một điều khoản “bao gồm mối liên hệ về thể chế và pháp lý với Thỏa thuận hợp tác và đối tác EU-Việt Nam, cho phép hành động thích hợp trong trường hợp vi phạm nhân quyền nghiêm trọng”.
Trên cơ sở này và trước việc Việt Nam không tuân thủ các cam kết về nhân quyền, HRW khẳng định EU và các thể chế của EU cần can thiệp một cách hiệu quả để “ép” chính phủ Việt Nam chấm dứt các hành vi vi phạm nhân quyền. Tổ chức phi chính phủ này kêu gọi EU áp đặt “các biện pháp trừng phạt có mục tiêu đối với những người chịu trách nhiệm về hành vi vi phạm nhân quyền có hệ thống ở trong nước, bao gồm cả giới lãnh đạo Việt Nam”.
Phó Giám đốc Vận động Liên minh Châu Âu tại HRW Claudio Francavilla lặp lại đề xuất của tổ chức phi chính phủ này và nói thêm rằng “chỉ có các biện pháp trừng phạt có mục tiêu và hậu quả cụ thể đối với quan hệ chính trị và thương mại mới cho Hà Nội biết rằng EU nghiêm túc về nhân quyền”.
Salma Ben Mariem
VNTB (08.07.2024)