Đoàn Bảo Châu

16-8-2024

Phiên toà hôm qua đã xử blogger Nguyễn Chí Tuyến 5 năm tù giam. Tôi có trao đổi với một trong 4 luật sư bào chữa trong vụ án và nhận thấy rằng, quyền tự do ngôn luận ở Việt Nam gần như bằng không. Kết tội và tống vào tù một con người, nếu không có lý do chính đáng thì là một hành động vô nhân đạo, vô pháp, khiến vợ chồng, cha con chia lìa, kinh tế lụi bại, tương lai những đứa trẻ bị ảnh hưởng. Tôi phản đối bản án này.

Ông Tuyến bị cáo buộc vi phạm Khoản 1, Điều 117 Bộ luật Hình sự Việt Nam với tội danh “Tàng trữ thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam”.

Trong số 5 video clip được sử dụng làm chứng cứ, có hai clip bị cho là có nội dung liên quan đến Điều 117. Tuy nhiên, theo luật sư thì sự đánh giá này thiếu căn cứ, vì nội dung của các clip chỉ tác động đến một bộ phận người xem, không đủ sức ảnh hưởng đến sự ổn định và phát triển của nhà nước.

Clip thứ nhất Nguyễn Chí Tuyến làm về Nguyễn Thị Phương Thảo, người đã tài trợ 115 triệu bảng Anh cho một trường đại học ở Oxford. Clip này có đề cập tới việc con em của những người có chức vụ quyền hạn, được bố trí công tác với sự ưu đãi đặc biệt. Chứng cứ rất yếu ớt, chẳng lẽ lời nhận xét cũng có thể làm bằng chứng buộc tội?

Clip thứ hai về công cuộc chống tham nhũng, với sự tham gia của 6 người. Một trong số 6 người lên sóng, họ đã nhấn mạnh, cần phải có cơ chế đa đảng để bảo đảm công tác chống tham nhũng được tốt. Khi nhận được bình luận đồng ý với ý kiến này, ông Nguyễn Chí Tuyến đã đồng ý và phân tích tại sao đây là một nhận định đúng đắn. Đây có lẽ chính là điểm mấu chốt của vụ án.

Theo luật sư thì bản án dành cho ông Nguyễn Chí Tuyến rất sơ sài. Bản chất của tội danh này là bảo vệ sự ổn định của nhà nước, nhưng trong trường hợp của Nguyễn Chí Tuyến, các bằng chứng đưa ra chỉ cho thấy ảnh hưởng ở mức rất nhỏ, không đủ để đe dọa nhà nước.

Ông Nguyễn Chí Tuyến có hai con (sinh năm 2003 và 2007) và mẹ già. Đặc biệt, trong phiên toà này, lần đầu tiên thân nhân bị cáo được phép tham dự. Vợ ông Nguyễn Chí Tuyến được tham gia mặc dù không phải là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan. Đây là một tiến bộ dù nhỏ nhưng cũng nên được công luận ghi nhận.

LỜI NÓI SAU CÙNG CỦA ÔNG NGUYỄN CHÍ TUYẾN

Vào lúc 13g ngày 15/08/2024, ông Nguyễn Chí Tuyến nói lời sau cùng tại phiên tòa sơ thẩm do TAND thành phố Hà Nội xét xử về tội danh bị cáo buộc theo điều 117 Bộ luật Hình sự “Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu vật phẩm nhằm chống Nhà nước CHXHCN Việt Nam” như sau:

“Kính thưa Hội đồng xét xử, đại diện VKS, các luật sư cùng toàn thể những người có mặt tại phiên tòa ngày hôm nay.

Đã là một con người, sinh ra, lớn lên, ai cũng đều có cảm nhận, có nhu cầu giao tiếp, chia sẻ thông tin về thực tế xã hội. Đối với những đoạn video dẫn tới việc tôi bị truy tố như thế này, chỉ là điều mà tôi thực hiện theo Điều 25 Hiến pháp, các quyền khác tại Công ước quốc tế về Dân sự – Chính trị, đó là quyền tự do tư tưởng, biểu đạt, là quyền tự do ngôn luận. Mạng YouTube chỉ là phương tiện truyền tải những quan điểm của cá nhân tôi.

Về nội dung vụ án, tôi không đồng ý với cáo buộc “Phát tán, tuyên truyền thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân”.

Bởi vì những thông tin mà tôi thảo luận, trò chuyện đều xuất phát từ thực tế và có nguồn từ các thông tin chính thức, không phải do tôi tự tạo ra để quy kết là bịa đặt.

Về quan điểm đất nước cần đa Đảng, hoặc cần có Đảng đối lập, không thể quy kết đó là luận điệu chiến tranh tâm lý. Trong lịch sử của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là CHXHCN Việt Nam, từ ngày 2/9/1945 Đảng Cộng sản đã từng song hành cùng với những đảng khác, đó là thời kỳ đa đảng và đó cũng là thời kỳ có nhiều thành tựu cho đất nước. Vì thế, việc đa đảng chỉ làm đất nước tốt hơn, đảng Cộng sản cũng phát triển tốt hơn, không ảnh hưởng đến sự tồn vong của chế độ.

Hơn nữa, quan điểm cần đa đảng hay có đảng đối lập thì không đi ngược lại Điều 4 của Hiến pháp. Điều 4 của Hiến pháp chỉ ghi rằng đảng Cộng sản là lực lượng lãnh đạo, chứ không nói rằng đảng Cộng sản là lực lượng duy nhất.

Ý kiến của tôi được phát biểu với mục đích đóng góp vào công cuộc chống tham nhũng, không ảnh hưởng đến quyền lãnh đạo của đảng Cộng sản và không làm ảnh hưởng đến lợi ích của đất nước.

Đại diện Viện kiểm sát giữ nguyên quan điểm quy kết: Thông qua hành vi của tôi để xác định tôi có mục đích chống Nhà nước. Tôi xin nhắc lại, đó là suy nghĩ áp đặt và suy diễn. Các nội dung trong Kết luận giám định của Sở TTTT Hà Nội nói tôi có mục đích chống Nhà nước, tôi không đồng ý với kết luận này. Họ không chỉ ra được căn cứ và phương pháp giám định nên không thuyết phục tôi.

Tôi thấy rằng, đất nước Việt Nam đang ngày càng hội nhập cả về kinh tế, chính trị, xã hội với thế giới, đang là thành viên của các tổ chức nhân quyền chính thức. Các cấp lãnh đạo luôn nói “dân biết, dân bàn…”, thế nhưng tại phiên tòa này, tôi lại bị cáo buộc có hành vi chống Nhà nước, làm ảnh hưởng đến sự tồn vong của đất nước, và đề nghị mức án từ 5 đến 6 năm tù là mức quá nặng nề.

Điều này có đúng hay không. Điều này có đáng hay không? Tôi sẵn sàng chịu trách nhiệm việc tôi làm, nhưng tôi khẳng định mình không có ý đồ chống phá gì. Tôi làm vì hai chữ “tự do” cho quyền chính đáng: Quyền tự do ngôn luận, quyền tự do biểu đạt.

Cảm ơn HĐXX, VKS, luật sư và mọi người đã lắng nghe lời nói sau cùng của tôi.

Tôi cảm ơn người vợ của tôi đã song hành, ở bên cạnh tôi ngay trong phiên tòa ngày hôm nay.

Tôi cảm ơn các người bạn, các tổ chức trong nước và quốc tế đã quan tâm đến những việc tôi đã làm trong suốt thời gian qua”.