01.03.2025
VNC chuyển ngữ
Mọi chuyện bắt đầu khá êm đẹp vào ngày hôm qua tại Phòng Bầu dục. Tại sao cuối cùng lại leo thang như vậy? Nhà khoa học chính trị Thomas Jäger cho biết Trump cần được như vậy để giành được sự ủng hộ của người dân Mỹ. Bởi vì phần lớn mọi người đều muốn tiếp tục giúp đỡ Ukraine. Đó là lý do tại sao Tổng thống Volodymyr Zelenskyy cần phải chịu đầu hàng.
J.D. Vance hôm qua tại Phòng Bầu dục (Ảnh: IMAGO/ZUMA Press Wire)
ntv.de: Thưa ông Jäger, phải mất khá nhiều thời gian hôm qua cho đến khi Phó Tổng thống Hoa Kỳ J.D. Vance tung cú đấm đầu tiên. Trông có vẻ như vậy. Nếu Zelensky giữ được bình tĩnh, liệu ông có thể ngăn cản được sự leo thang không?
Thomas Jäger: Theo quan điểm của tôi, cuộc trò chuyện diễn ra theo đúng kịch bản, như thể nó đã được lên kế hoạch chính xác như vậy. Hãy nhìn vào hình thức bất thường này: báo chí đã có mặt trong suốt cuộc trò chuyện. Máy quay hoạt động liên tục. Thông thường, buổi chụp ảnh trong chuyến thăm này kéo dài khoảng hai hoặc ba phút, trong thời gian đó, bạn sẽ bắt tay và trao đổi những lời xã giao. Nhưng sau đó báo chí rời khỏi phòng và các cuộc đàm phán bắt đầu diễn ra sau cánh cửa đóng kín. Hôm qua: hoàn toàn khác.
ntv.de: Tại sao?
Bởi vì theo tôi đây là một hành động ngoại giao công chúng. Đối tượng mục tiêu của toàn bộ chương trình này là công chúng Mỹ. Họ nên tin rằng Ukraine không xứng đáng nhận được sự hỗ trợ của Hoa Kỳ.
Thomas Jäger là Giáo sư Chính trị Quốc tế tại Đại học Köln.
ntv.de: Nhưng cuộc trò chuyện dài hơn nhiều so với năm phút mà đã lan truyền khắp thế giới. Lúc đầu, Donald Trump khá ôn hòa. Mọi chuyện không thể tiếp tục như thế được sao?
Thomas Jäger: Đánh giá của tôi: Tình hình sẽ không được tiếp tục như thế. Sự việc được cho là sẽ nên kết thúc bằng một cuộc cãi lộn, và điều kiện ban đầu cho điều đó là nó không được xảy ra ngay lập tức bằng một cuộc cãi lộn. Tổng thống Trump và Phó Tổng thống Vance, theo cảm nhận của tôi, muốn ban đầu như vậy để chứng minh rằng họ có sự đồng lòng với nhau. Sau đó J.D. Vance bóp cò, Trump nhảy vào, và rồi thì mọi chuyện leo thang. Họ có thể muốn cho mọi người thấy sau cùng: Chúng tôi đã cố gắng rất nhiều, tất cả mọi người đã thấy điều đó. Nhưng Zelensky lại vô ơn.
Việc Trump để cuộc trò chuyện kéo dài như vậy thuyết phục tôi rằng đó là một hành động ngoại giao công chúng. Cuối cùng, Trump thậm chí còn chỉ ra rằng ông để mọi chuyện kéo dài để mọi người đều thấy rằng Zelenskyj không muốn hòa bình.
ntv.de: Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu Zelenskyj chuyển sang chế độ Thiền – bịt tai và không phản ứng gì?
Thomas Jäger: Zelensky có hai lựa chọn. Hoặc là ông ấy ngồi yên, tiếp thu tất cả và lắng nghe về việc Putin vĩ đại như thế nào. Hoặc ông ấy nói: Không, Putin không tuyệt vời, người ta không thể nói chuyện được với ông ấy và chắc chắn không thể tin tưởng ông ta. Ông ấy đã chọn phương án thứ hai. Hiện nay đang có cuộc tranh luận về việc liệu phương án một có hiệu quả hơn không. Theo quan điểm của tôi, việc ông ấy cư xử thế nào không quan trọng. Kết quả cũng nên như vậy cho dù ông ta chọ phương án khác. Đó là lý do tại sao Vance bóp cò súng.
ntv.de: Sự leo thang có chủ đích theo kịch bản? Ông nói đúng, một số hoàn cảnh bên ngoài cho thấy điều này. Nhưng điều gì khiến ông tự tin là nó được hoạch định như vậy?
Thomas Jäger: Sự leo thang này dựa trên vấn đề, đó là điểm quan trọng, chứ không phải dựa trên tình hình ngày hôm qua. Chính phủ Hoa Kỳ đã theo lập trường của Nga, từ trước đó rồi. Dưới thời Trump, nước này theo đuổi những lợi ích hoàn toàn khác so với Ukraine. Nội dung trao đổi được ghi nhận ngày hôm qua chỉ thể hiện sự khác biệt sâu sắc về lợi ích này. Nó không xảy ra ở Phòng Bầu dục ngày hôm qua. Zelensky chỉ có một cơ hội duy nhất để tránh sự leo thang này: Ông ấy phải nói: Tôi muốn nói chuyện với Putin và đáp ứng mọi điều kiện của ông ấy.
ntv.de: Vậy đầu hàng à? Ý ông là thế phải không?
Thomas Jäger: Chính xác. Vấn đề là Zelensky phải đầu hàng và giao Ukraine. Trump đã theo lập trường của Nga từ rất sớm. Trong khoảnh khắc ông chấp nhận trong một cuộc trò chuyện qua điện thoại hai tuần trước rằng Ukraine sẽ phải nhượng lại lãnh thổ mà không cần đàm phán, rằng nước này không thể tiếp tục con đường gia nhập NATO và rằng Hoa Kỳ sẽ không cung cấp bất kỳ đảm bảo an ninh nào. Trump đã đáp ứng nhiều đòi hỏi của Tổng thống Nga Vladimir Putin. Nhưng sau đó, khi các cuộc đàm phán giữa hai bên bắt đầu, ông phải nhận ra rằng Putin không hề nhường ông một tí nào. Ngược lại, Điện Kremlin đã gia tăng đòi hỏi của mình.
ntv.de: Ông ấy còn đòi thêm gì nữa?
Thomas Jäger: Vấn đề không còn là đóng băng chiến sự ở tiền tuyến nữa mà quân đội Ukraine phải rút khỏi các vùng lãnh thổ đã sáp nhập.
ntv.de: Cả những vùng mà Nga chưa chinh phục được?
Thomas Jäger: Chính xác. Ngoài ra, chỉ cho những quốc gia không phải là thành viên của NATO mới có thể được cung cấp bảo đảm an ninh. Ví dụ như đảo Síp. Tất cả những đòi hỏi này cuối cùng sẽ dẫn tới sự đầu hàng của Ukraine.
ntv.de: Mọi chuyện này đã được thảo luận tại cuộc họp ở Riyadh mười ngày trước chưa?
Thomas Jäger: Trước đó nữa. Riêng ở Riyadh, vấn đề không chỉ là việc Ukraine sẽ trở thành một quốc gia trung lập và không được EU và Hoa Kỳ bảo vệ. Phái đoàn Nga cũng đòi hỏi quân đội NATO từ các nước khác rút khỏi toàn bộ Đông Âu.
ntv.de: Đây lại là những yêu cầu từ mùa đông năm 2021, phải không?
Thomas Jäger: Ba tháng trước khi chiến tranh nổ ra, vào tháng 12 năm 2021, Điện Kremlin đã gửi các văn bản đòi hỏi NATO: NATO rút quân khỏi Đông Âu, rút toàn bộ quân đội, phá dỡ toàn bộ cơ sở hạ tầng. Cuối cùng, Hoa Kỳ nên rút quân hoàn toàn khỏi châu Âu. Người Nga đã trình bày điều này với NATO với khẩu hiệu: Ký vào đây thì sẽ không có chiến tranh.
ntv.de: Bằng cách này, Nga có thể khôi phục lại phạm vi ảnh hưởng của mình ở châu Âu.
Thomas Jäger: Chính xác, đó là sự thống trị toàn châu Âu. Cuối cùng, đó chính là mục tiêu mà Putin theo đuổi trong cuộc chiến tranh ở Ukraine. Tuy nhiên, cho đến nay ông vẫn chưa thể đạt được điều này về mặt quân sự và hiện đang cố gắng đạt được điều đó thông qua sự đồng ý chấp nhận các đòi hỏi của ông từ tổng thống Mỹ. Vì vậy, Putin đã liên tục đưa ra nhiều đòi hỏi hơn nữa trong những ngày gần đây, và chỉ đến lúc đó Trump mới nhận ra rằng ông không có ảnh hưởng gì tới Putin. Trump phản ứng: Hiện tại, ông đang cố gắng gây sức ép với Zelenskyj để buộc ông này chấp nhận đầu hàng. Người Ukraine dĩ nhiên đã không làm điều đó ngày hôm qua.
ntv.de: Nhưng Tổng thống Hoa Kỳ được lợi gì khi đưa tất cả những điều này ra trước công chúng?
Thomas Jäger: Trump biết rằng hiện tại ông có một đối thủ chính – có thể suy diễn như vậy – những người mà ông chưa thể thuyết phục được để theo quan điểm của mình. Đây chính là người dân Mỹ. Theo các cuộc khảo sát, ba phần tư ủng hộ việc tiếp tục giúp đỡ Ukraine. Ngược lại, Putin lại có hình ảnh rất tệ. Trump nên làm thế nào để công chúng hiểu rõ rằng Hoa Kỳ hiện đang đứng về phía Nga? Mặc dù phần lớn mọi người phản đối? Tất cả những gì ông có thể làm là hạ bệ đồng minh của mình – giờ gần như là đồng minh cũ – để ông có thể nói với công chúng: Zelensky không muốn như vậy. Ông ta không muốn hòa bình. Đó cũng là câu chủ chốt trong các cuộc phỏng vấn sau đó. Zelenskyj không muốn hòa bình. Nhưng “hòa bình” này, trong những điều kiện này và không có sự đảm bảo an ninh, sẽ có nghĩa là đầu hàng.
ntv.de: Và bây giờ thì sao? Sau cuộc chia rẽ công khai ngày hôm qua, ông có nghĩ là Hoa Kỳ sẽ nhanh chóng và đáng kể cắt giảm viện trợ như hệ thống vệ tinh Starlink và trinh sát vệ tinh của Elon Musk không?
Thomas Jäger: Vâng, điều đó đáng lo ngại. Điều này có xảy ra hay không sẽ phụ thuộc vào việc ai vẫn có thể có ảnh hưởng đến những quá trình này. Sự đổ vỡ này đã gây ra nhiều hình thức giao tiếp từ mọi hướng. Phần nhiều chúng ta không được biết tới. Chúng ta sẽ phải đợi vài ngày để đánh giá hậu quả đối với Ukraine. Tuy nhiên, điều đã biết là chính phủ Hoa Kỳ đã cho ngưng một số dịch vụ nhất định, đặc biệt là nhằm mục đích thu thập thông tin tình báo.
Frauke Niemeyer và Lea Verstl đã nói chuyện với Thomas Jäger