Qua đêm mức thuế quan của Hoa Kỳ đối với Mexico và Canada mà Donald Trump đe dọa đã có hiệu lực và hàng nhập khẩu cũng sẽ trở nên đắt đỏ hơn đối với Trung Quốc. Bắc Kinh và Thủ tướng Canada Trudeau công bố các biện pháp đối phó của họ.
04.03.2025
Cầu Ambassador (phía sau): Giao hàng từ Canada Ảnh: Rebecca Cook / REUTERS
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump từ lâu đã đe dọa áp thuế đối với Canada, Trung Quốc và Mexico. Việc này có hiệu lực từ thứ Ba hôm nay. Điều này đã gây ra sự hỗn loạn trên thị trường thế giới và dẫn đến các biện pháp trả đũa tốn kém từ các đối tác thương mại.
Ngay sau nửa đêm, hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico đã bị đánh thuế 25 phần trăm, trong khi các sản phẩm năng lượng của Canada phải chịu mức thuế 10 phần trăm. Ngoài ra, mức thuế 10 phần trăm mà Trump áp dụng đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc vào tháng 2 sẽ tăng gấp đôi lên 20 phần trăm.
Để đáp trả, Thủ tướng Canada Justin Trudeau tuyên bố nước ông sẽ áp thuế đối với hàng hóa trị giá hơn 100 tỷ đô la của Mỹ trong vòng 21 ngày.
Lạm phát cao hơn đối với công dân Hoa Kỳ
Bộ Thương mại Trung Quốc tại Bắc Kinh tuyên bố sẽ áp dụng mức thuế bổ sung 15 phần trăm đối với thịt gà, lúa mì, ngô và sợi bông từ Hoa Kỳ bắt đầu từ ngày 10 tháng 3. Các sản phẩm nông nghiệp khác, bao gồm đậu nành, thịt lợn và thịt bò, sẽ phải chịu mức thuế bổ sung là mười phần trăm. Bắc Kinh cũng tuyên bố sẽ thêm nhiều công ty Hoa Kỳ vào danh sách các thực thể không đáng tin cậy, đe dọa sẽ hạn chế hoặc cấm hoàn toàn việc kinh doanh tại Trung Quốc.
Do đó, Trung Quốc và Hoa Kỳ đang ở giai đoạn đầu của một cuộc chiến thương mại mới giống như năm 2018, khi Trump cũng gây ra xung đột bằng cách áp thuế trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, và xung đột này ngày càng leo thang. Thuế quan cao hơn của Hoa Kỳ gây sức ép lên nền kinh tế xuất khẩu của Trung Quốc vì chúng khiến hàng hóa Trung Quốc đắt hơn và do đó kém cạnh tranh hơn trên thị trường Hoa Kỳ.
Các biện pháp của Tổng thống Hoa Kỳ cũng đang làm gia tăng lo ngại trong nước về lạm phát cao hơn và một cuộc chiến tranh thương mại tàn khốc. Trump đã hứa với người dân Mỹ rằng thuế nhập khẩu là con đường dễ nhất dẫn đến sự thịnh vượng của quốc gia. Ông bỏ qua những cảnh báo của nhiều nhà kinh tế vì tin rằng thuế quan có thể giải quyết được vấn đề của đất nước. “Đó là một vũ khí rất mạnh mà các chính trị gia không sử dụng vì họ không trung thực, ngu ngốc hoặc nhận hối lộ”, Trump phát biểu tại Nhà Trắng hôm thứ Hai. “Và bây giờ chúng tôi đang sử dụng chúng.”
Thuế quan đối với Canada và Mexico ban đầu dự kiến có hiệu lực vào tháng 2, nhưng Trump đã đồng ý hoãn lại trong 30 ngày để tiếp tục đàm phán với hai đối tác thương mại lớn nhất của Hoa Kỳ. Lý do được nêu ra cho việc áp dụng thuế quan là để chống buôn bán ma túy và nhập cư bất hợp pháp. Cả hai nước đều cho biết họ đã đạt được tiến bộ trong những lĩnh vực này. Tuy nhiên, Trump cũng tuyên bố rằng thuế quan chỉ có thể giảm nếu thặng dư thương mại của các nước bị ảnh hưởng được cân bằng.
Bill Blair, Bộ trưởng Quốc phòng Canada: “Cuộc đối thoại sẽ tiếp tục, nhưng chúng tôi đã sẵn sàng phản ứng” Ảnh: Andreas Stroh / IMAGO
Có khả năng mức thuế quan này sẽ không kéo dài nếu nền kinh tế Hoa Kỳ bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, nhiều khả năng sẽ áp dụng thêm thuế đối với các sản phẩm từ Liên minh châu Âu và Ấn Độ, như chip máy tính, xe hơi và dược phẩm. Nhìn chung, tổng thống Mỹ đang gây hoang mang cho nền kinh tế toàn cầu bằng chính sách này vì mọi người đều tự hỏi ông sẽ làm gì tiếp theo. Michael House, đồng chủ tịch phụ trách hoạt động thương mại quốc tế tại công ty luật Perkins Coie, cho biết: “Thật hỗn loạn, đặc biệt là khi so sánh với cách áp dụng thuế quan trong chính quyền đầu tiên (Trump)”.
Các nhà lập pháp đảng Dân chủ đã chỉ trích thuế quan, nhưng một số thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa cũng đã lên tiếng báo động. Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Susan Collins của Maine cho biết bà “rất lo ngại” về thuế quan vì tiểu bang của bà gần Canada. Collins cho biết: “Nền kinh tế Maine và Canada có mối liên hệ chặt chẽ với nhau”, đồng thời giải thích rằng phần lớn tôm hùm và quả việt quất của tiểu bang này được chế biến tại Canada và sau đó được vận chuyển trở lại Hoa Kỳ.
Canada áp dụng mức thuế 25 phần trăm
Ngay cả sau khi Trump tuyên bố vào thứ Hai rằng mức thuế quan sẽ có hiệu lực, các quan chức Canada vẫn tiếp tục liên lạc với các đối tác Mỹ. “Cuộc đối thoại sẽ tiếp tục, nhưng chúng tôi đã chuẩn bị sẵn sàng ứng phó”, Bộ trưởng Quốc phòng Canada Bill Blair phát biểu tại Ottawa khi tham dự cuộc họp nội các đặc biệt về quan hệ Hoa Kỳ – Canada. “Các cuộc thảo luận vẫn đang diễn ra.”
Ngay sau bài phát biểu của Blair, Trudeau tuyên bố Canada sẽ áp thuế 25 phần trăm đối với hàng hóa trị giá 107 tỷ đô la của Mỹ, ban đầu là áp thuế ngay đối với 21 tỷ đô la hàng hóa và sau đó là số hàng còn lại trong ba tuần.
»Thuế quan của chúng tôi sẽ được áp dụng cho đến khi các biện pháp thương mại của Hoa Kỳ được rút lại. Trudeau cho biết: “Nếu thuế quan của Hoa Kỳ không được dỡ bỏ, chúng tôi đang tích cực thảo luận với các tỉnh và vùng lãnh thổ để thực hiện nhiều biện pháp phi thuế quan”.
Damon Pike, người đứng đầu bộ phận dịch vụ thương mại và hải quan kỹ thuật tại công ty tư vấn và thuế BDO, cảnh báo rằng cách các quốc gia khác phản ứng với thuế quan bằng thuế nhập khẩu của riêng họ có thể làm gia tăng căng thẳng. “Canada đã hoàn thành danh sách của mình rồi”, Pike nói. »EU đã hoàn thiện danh sách của mình. Nó sẽ dựa trên nguyên tắc: Hãy đối xử với người khác như cách bạn muốn họ đối xử với mình.”
Chính quyền Trump tin rằng lạm phát sẽ không tệ như các nhà kinh tế nói. Thuế quan là lý do khiến các công ty nước ngoài mở nhà máy tại Hoa Kỳ. Hôm thứ Hai, Trump tuyên bố rằng nhà sản xuất chip máy tính Taiwan Semiconductor Manufacturing Company sẽ đầu tư 100 tỷ đô la vào sản xuất ở Mỹ.
Phụ thuộc vào Trung Quốc
Nhưng có thể mất một số thời gian để di dời các nhà máy trên khắp thế giới và đào tạo công nhân những kỹ năng cần thiết. Greg Ahearn, Tổng giám đốc điều hành Hiệp hội đồ chơi, cho biết mức thuế đối với hàng hóa Trung Quốc đang “làm tê liệt” ngành công nghiệp đồ chơi, vì gần 80 phần trăm đồ chơi được bán ở Hoa Kỳ được sản xuất tại Trung Quốc.
“Quá trình sản xuất và gia công rất tinh vi”, ông nói. Ahearn cho biết: “Những món đồ chơi này đòi hỏi rất nhiều công đoạn thủ công mà nhiều người không hiểu”, đồng thời đưa ra các ví dụ như vẽ mặt, tết tóc và cắt, may thú nhồi bông. “Tất cả những công việc này đều rất đòi hỏi kỹ năng cao và được truyền qua nhiều thế hệ ở Trung Quốc.” Các nhà máy ở Hoa Kỳ không thể phát triển những kỹ năng như vậy chỉ sau một đêm.