Vào sáng ngày 14/3/1988, Trung cộng đã điều ba tàu khu trục có trang bị hoả lực đại bác cỡ lớn tấn công các đảo Gạc Ma, Cô Lin và Len Đao do Việt Nam nắm giữ ở Trường Sa
Người biểu tình phản đối Trung cộng ở Hà Nội hôm 21/8/2011 (STRINGER Vietnam/Reuters)
Một loạt báo thuộc truyền thông Nhà nước Việt Nam vào ngày 14/3 đã đăng các bài viết nhân kỷ niệm 37 năm Trung cộng chiếm đá Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa từ Việt Nam, tuy nhiên một số bài báo đã không nêu đích danh Trung cộng là nước tấn công, điển hình là báo Nhân Dân, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Việt Nam. Những nhà báo và hoạt động xã hội trong nước cho rằng Chính phủ Việt Nam vẫn còn sợ hãi Trung cộng.
Vào sáng ngày 14/3/1988, Trung cộng đã điều ba tàu khu trục có trang bị hoả lực đại bác cỡ lớn tấn công các đảo Gạc Ma, Cô Lin và Len Đao do Việt Nam nắm giữ ở Trường Sa. Cuộc chiến được cho là không cân xứng khi Việt Nam chỉ có ba tàu vận tải không có vũ trang và vũ trang kém đã khiến 64 binh sĩ Việt Nam tử trận. Trung cộng cuối cùng chiếm được đảo Gạc Ma từ phía Việt Nam.
Những báo lớn trong nước đăng bài kỷ niệm 37 năm cuộc chiến này có báo Nhân Dân của Đảng Cộng sản Việt Nam, Tuổi Trẻ, Thanh Niên, VnExpress, Đài tiếng nói Việt Nam (VOV). Đáng chú ý là các bài trong báo Nhân Dân, và VOV không một lần nhắc tới tên Trung cộng là nước mở cuộc tấn công về phía Việt Nam.
Báo Nhân Dân có bài viết với tựa “Tượng đài bất tử giữa sóng nước Trường Sa” phỏng vấn những người lính đã trực tiếp chiến đấu ở Gạc Ma. Bài báo trích lời ông Đoàn Hữu Thấn kể lại những gì đã diễn ra hôm đó và chỉ nói đạn pháo đối phương thay vì chỉ đích danh Trung cộng. Đoạn trích từ báo Nhân Dân viết:
“Ông Thấn cho biết: Sáng 14/3/1988, mặc cho đạn pháo của đối phương bắn trực tiếp xối xả về phía tàu của ta, Thuyền trưởng Vũ Phi Trừ vẫn bình tĩnh chỉ huy, động viên cán bộ, chiến sĩ trên tàu vừa chiến đấu tự vệ, vừa cấp cứu thương binh và cứu chữa tàu”.
Nhà báo Nam Việt nêu nhận xét với RFA: “Kỷ niệm 37 năm thảm sát Gạc Ma, nhưng trên báo Quân đội nhân dan cũng như hầu hết hệ thống truyền thông chính của Nhà nước không có một bài tưởng niệm nào thức chất, dám gọi thẳng tên Trung cộng, cho thấy năm nay ban Tuyên giáo đã hoàn toàn không bật đèn xanh cho việc tố cáo tội ác, mà vốn đã có lúc đã được sử dụng như một đòn bảy ngoại giao khi mối quan hệ giữa hai nước căng thẳng.”
Ông Lê Anh Hùng, người từng tham gia các lễ tưởng niệm các cuộc chiến giữa Việt Nam với Trung cộng do người dân tự tổ chức ở Hà Nội trước đây nói với RFA:
“Họ sợ hãi bóng ma Trung cộng đến nỗi họ không dám nhắc đến hai chữ Trung cộng. Họ không dám đề cập đến kẻ xâm lược đã sát hại dã man 64 chiến sĩ Việt Nam và hiện nay chiếm đóng một phần biển đảo của chúng ta.”
Ông Hùng là người từng tham gia biểu tình chống Trung cộng và các chương trình tưởng niệm hải chiến Hoàng Sa ngày 19/1, cuộc chiến Biên giới 17/2 và Gạc Ma 14/3 trong một số năm cho đến năm 2018, trước khi ông bị bắt và bị kết án năm năm tù với cáo buộc tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ.
Ông Hùng cũng cho biết, trong những lần tham gia các lễ tưởng niệm các cuộc chiến giữa Việt Nam và Trung cộng trước đây, ông từng bị an ninh canh gác không cho ra khỏi nhà để tham gia các buổi lễ này.
Một số người dân khác ở Hà Nội và TP HCM cũng từng cho RFA biết họ cũng bị an ninh gọi điện đe doạ, ngăn cản không cho tham gia các hoạt động tưởng niệm cuộc hải chiến Gạc Ma mà nhiều người Việt hay gọi là thảm sát Gạc Ma.
Hiện cả Việt Nam và Trung cộng đều đòi chủ quyền toàn bộ quần đảo Trường Sa ở Biển Đông. Theo thống kê của Sáng kiến minh bạch hàng hải của Mỹ, Trung cộng hiện đang chiếm giữ bảy thực thể ở Trường Sa, Việt Nam nắm giữ 21 thực thể thuộc quần đảo này.
Trung cộng đã cải tạo, xây đảo nhân tạo ở Trường Sa với ba đảo lớn được quân sự hoá gồm Đá Chữ Thập, Su Bi, và Vành Khăn.
RFA (14.03.2025)