Trần Thu Hà
9.12.2021
14 năm trước, nghe tin siêu âm “lại con gái”, cảm giác đầu tiên của mình là buồn và lo. Nói ra điều này rất xấu hổ với Sim, cô gái tuyệt vời của mẹ. Nhưng thú thật với con là lúc đó mẹ đã như vậy. Theo thống kê ở VN, tỷ lệ trầm cảm ở các bà mẹ sinh con gái cao gấp 2 lần các mẹ sinh con trai.
Xung quanh mình, nội, ngoại, chồng, hàng xóm… ai ai cũng thích con trai. Và mình lo con gái mình sẽ khổ ở VN.
Tuần trước chàng trai Công Hoàng gốc Huế nói sẽ ly dị nếu vợ không sinh con trai, cậu ta đã bị ăn gạch đá, 1 phần vì dại dột nói oang oang điều đó trên sân khấu truyền hình. Chứ thật ra thì, LS Nguyễn Thị Hồng Vân cũng nói: “không hiếm trường hợp chồng ly hôn vì vợ không sinh được con trai”.
Bạn bè mình đang cùng lên tiếng về chuyện đồng phục ở trường THPT Bùi Thị Xuân. Nữ sinh phải mặc từ áo dài, áo trắng + váy + áo trắng + quần tây, chưa kể còn có đồng phục thể dục, còn nam sinh chỉ mặc vỏn vẹn từ đầu tuần đến cuối tuần bộ áo trắng + quần tây. Giá mỗi chiếc áo dài tự may rẻ nhất là 800k. Giá hai bộ đồng phục là từ 770-800k. Như vậy, gia đình các em nữ sinh vẫn phải TỐN GẤP 3 tiền đồng phục cho con mình. Chỉ bởi các em sinh ra là con gái.
Xu bình luận: “Con ghét khi những bất tiện này chỉ áp dụng với giới tính nữ, còn nam thì coi như không cần thiết. Ban giám hiệu nói “vì muốn cho các bạn nữ có cơ hội tha hồ làm điệu”. Nói “cơ hội được làm” mà thực ra là yêu cầu bắt buộc, nếu sai sẽ bị phạt ngay. Nó là gánh nặng trong hình hài “phần thưởng”. Nữ sinh bị “gài” vào lỗi mặc sai đồng phục gấp 3 lần rủi ro so với nam sinh”.
Sau những ngày lên tiếng kiên trì, dũng cảm và toàn diện của HS Bùi Thị Xuân thì quy định đã có chút thay đổi, ko ép lịch mặc váy và quần nữa. Nhưng về số bộ và số tiền thì nữ vẫn đang thiệt hơn nam 3 lần.
Mình đã viết rất nhiều bài viết về bình đẳng giới, nhưng buồn là tới tận bây giờ, năm 2021, nhiều nhà trường vẫn nặng định kiến giới.
Thường xuyên nghe thầy cô nhắc các bạn nữ: “Là con gái thì phải thùy mị chứ, sao lại chạy nhảy vậy?”, “Là con gái mà lười học quá”, “Con gái mà để lớp dơ thế này”, “Con gái thì nhịn chút đi”…
Từ nhỏ, Xu đã hay về nhà hỏi mẹ: “Ủa vậy con trai thì được lười học sao?
Con trai thì ko cần dọn lớp sạch sẽ sao? Con trai ko cần chạy nhảy đúng chỗ sao?”
Xu cũng từng lên tiếng về đồng phục. Trường Xu đồng phục nữ sinh là chân váy bút chì, khá bó, nhìn thì cũng đẹp, nhưng khó khăn khi đi lại, chạy nhảy, thậm chí ngồi xe máy, đi xe đạp, đi lên đi xuống cầu thang đều khó. Hi vọng đợt này với cảm hứng từ BTX thì nhóm của Xu sẽ kiên trì thêm chút nữa.
Theo PGS-TS Nguyễn Phương Mai: “Đồng phục học sinh bắt nguồn từ thế kỷ 16 tại Anh, trong những ngôi trường nuôi dạy trẻ mồ côi và gia đình nghèo khó. Những đứa trẻ bất hạnh này được những người dân hảo tâm tặng cho những chiếc áo khoác màu xanh để các em giữ ấm. Lâu dần, những chiếc áo màu xanh trở thành đặc trưng của ngôi trường (bluecoat schools).
Mãi sau này, đồng phục lấy thêm cảm hứng từ quân đội và trở nên phổ biến vì các tác dụng sau:
– Tạo ra môi trường bình đẳng
– Tạo sự đoàn kết
– Giữ kỷ luật
Nếu ta nhìn vào ba tác dụng trên, đồng phục chỉ là một công cụ, và các nghiên cứu giáo dục đã chỉ ra đó không hẳn là công cụ tối ưu nhất.
Đó chính là lý do rất nhiều trường ở châu Âu đã và sẽ bỏ đồng phục. Lý do lớn nhất là sự lo ngại các em nhỏ bị tước đi tự do tinh thần. Trong một xã hội có tư tưởng cấp tiến, đồng phục bị nhìn một cách hoài nghi vì nó cản trở tự do và ý chí cá nhân”.
Đó là đồng phục của họ còn an toàn nhé. Họ mà phải mặc áo dài chắc là khóc thét. Mình chưa từng gặp 1 loại đồng phục nữ nào trên thế giới bất tiện bằng áo dài: cổ cao, tay dài, phần trên bó sát, phần dưới lượt thượt. Vải áo dài thường không thấm hút mồ hôi. Mùa hè thì nóng bức, mùa hanh khô thì bị dính vào da, mùa đông thì quá lạnh. Nếu bị ướt mưa thì nó trở nên trong vắt, thấy hết trơn hết trọi cả da thịt và đồ lót.
Chưa kể tuổi dậy thì với chu kỳ kinh nguyệt chưa ổn định, chưa kể nỗi khổ của những bạn gái dáng ko chuẩn như người mẫu, chưa kể là sàn WC của trường thì thường xuyên bẩn và ướt.
Áo dài ảnh hưởng tới TÍNH MẠNG nữ sinh bởi nó vướng víu, khuất tầm nhìn dễ vấp té, tà áo quấn vào bánh xe có thể ngã chết người. Trong 1 bài viết về áo dài năm ngoái, mình nhận được rất nhiều comment và inbox kể về việc bị té ngã khi mặc áo dài đi học. Trường học phải là nơi đặt yếu tố thuận tiện và an toàn và công bằng của học sinh lên hàng đầu, tại sao các thầy cô giáo vô cảm vậy?
14 năm trước, khi biết có con gái, mình buồn và xót vì những bất công con mình có thể sẽ phải chịu.
Còn bây giờ, mình tự hào vì có 2 con gái, và mình đấu tranh bền bỉ chống lại những bất công mà con mình phải chịu.
Bài này mình viết dài, bởi nó ko chỉ cho Nữ sinh. Khi mà khi BGH bớt những định kiến giới thì nam sinh cũng được hưởng lợi rất nhiều từ công bằng đó.
Việc này ko chỉ cho đồng phục của BTX, mà đồng phục cuả con mình ở 1 trường khác cũng cần được lắng nghe.
Việc này ko chỉ cho HS của BTX, mà cách kiên trì lên tiếng, cách phối hợp toàn diện với những người có ảnh hưởng, là ví dụ trực quan tuyệt vời để HS trường khác cũng lên tiếng về những việc của mình.