Nhiều người vẫn còn chưa hiểu Mỹ lấy bằng chứng đâu để trừng phạt Huawei mạnh tay đến vậy. Xin tiết lộ rằng hành động ăn cắp này đã diễn ra hàng chục năm qua bằng nhiều cách khác nhau và đã bị Mỹ nhắc nhở nhiều lần. Dưới đây là những bằng chứng đáng chú ý nhất.Công ty Trung cộng luôn nói rằng mình tôn trọng bản quyền, nhưng từ những năm 2000 họ nhiều lần bị kiện về những hành vi ăn cắp công nghệ.
Một tối mùa hè năm 2004, khu trưng bày ở hội nghị công nghệ Supercomm (Chicago)
đã vắng người. Người đàn ông Trung cộng trung niên đi quanh những quầy hàng, mở
nắp các linh kiện mạng có giá cả triệu USD và chụp ảnh bo mạch bên trong.
Người bảo vệ nhanh chóng tiến đến và thu giữ thẻ nhớ của ông cùng một máy tính
với bảng vẽ mạch và dữ liệu thuộc về AT&T, Fujitsu Network, Nortel Networks
và nhiều công ty khác.
Người này khai tên mình là Zhu Yibin. Thẻ tên của ông ghi chức danh kỹ sư của
công ty “Weihua”, mà sau đó ông thừa nhận thực chất là cách đảo chữ của Huawei
Technologies. Ngày hôm sau, trong tâm trạng hoang mang, ông Zhu khai rằng mình
mới đến Mỹ lần đầu và không biết quy định của hội nghị Supercomm về việc không
được chụp ảnh.
“Ông ta như phiên bản trái ngược của
James Bond. Nhìn bề ngoài thì không giống một người làm điều xấu, nhưng biết
đâu ông ấy lại quá thông minh để tạo ra ngoại hình như vậy”, Peter Heywood,
đồng sáng lập công ty nghiên cứu viễn thông Light Reading kể lại.
Sau 15 năm, Huawei từ vị trí một hãng
khách mời ít tên tuổi đã trở thành công ty công nghệ hùng mạnh nhất Trung cộng,
hãng sản xuất thiết bị viễn thông lớn nhất thế giới. Họ còn là công ty đi đầu
về công nghệ 5G.
Không chỉ làm thiết bị viễn thông, Huawei còn cung cấp dịch vụ đám mây, bán nhiều
smartphone hơn Apple, làm microchip và vận hành những tuyến cáp xuyên đại dương
với 188.000 nhân viên ở 170 quốc gia.
“Chúng tôi thấy thiết bị của họ đáng tin
cậy nhất. Chúng tôi chưa bao giờ gặp thiết bị Huawei bị lỗi. Đó là một thành
tích rất gây ấn tượng”, ông Joseph Franell, Giám đốc công ty viễn thông
Eastern Oregon Telecom của Mỹ nhận định.
Tại Mỹ, chỉ những công ty nhỏ như Eastern Oregon mới sử dụng thiết bị của
Huawei. Theo chia sẻ của ông Franell, Huawei báo giá thiết bị thấp hơn 20-30%
so với đối thủ, và rất quan tâm đến những khách hàng nhỏ. Năm 2018, doanh thu của
Huawei đạt 100 tỷ USD.
Mặc dù có tới 80.000 kỹ sư làm công tác nghiên cứu tính đến năm 2018, chiếm gần
nửa số nhân sự, Huawei đã đối mặt những cáo buộc về đánh cắp công nghệ trong
hàng chục năm qua. Họ nhiều lần bị kiện vì sao chép và ăn cắp công nghệ, nhưng
đều thỏa thuận thành công.
Theo Wall Street Journal, chính văn hóa doanh nghiệp luôn hướng tới tăng trưởng
của Huawei tạo ra ranh giới mập mờ giữa cạnh tranh lành mạnh và bỏ qua đạo đức
để chiến thắng.
Nạn nhân của Huawei có thể là những công
ty lâu đời như Cisco hay T-Mobile, cũng có khi là một nhạc sĩ ít tên tuổi hay
công ty startup chưa có khách hàng.
“Họ dồn toàn lực để đánh cắp công nghệ.
Khi lấy được một bo mạch về, họ sẽ cố giải mã ngược cách hoạt động”, Robert
Read, cựu kỹ sư làm việc tại chi nhánh Huawei Thụy Điển giai đoạn 2002-2003 cho
biết.
Ông Nhậm sáng lập Huawei vào năm 1987, ban đầu là một công ty chuyên kinh doanh
chuyển mạch viễn thông với trụ sở là căn nhà ở Thẩm Quyến, gần Hong Kong. Thập
niên 1990, Huawei bắt đầu nhận được các hợp đồng của Nhà nước để làm mạng ở
vùng quê Trung cộng. Năm 1994, Chủ tịch Trung cộng Giang Trạch Dân đến thăm trụ
sở mới của Huawei khi xi măng còn chưa khô.
Mạng viễn thông lúc đó đang ở thế hệ 2G, và tính năng quan trọng nhất là tin nhắn
SMS. Thiết bị của Huawei lúc đó được coi là phiên bản chất lượng thấp nhưng giá
rẻ hơn các sản phẩm của phương Tây.
Năm 2001, Huawei mở trụ sở tại Texas, Mỹ với tên FutureWei. Đến nay, họ vẫn
dùng cái tên này để đăng ký văn phòng nghiên cứu tại Mỹ. Vài năm sau họ mở văn
phòng ở Thụy Điển, khi đó là nước đi đầu về công nghệ viễn thông tại châu Âu, đối
diện trụ sở của Ericsson. Văn phòng của Huawei mang tên Atelier trong 4 năm.
“Họ không muốn đặt biển tên để cho mọi
người biết đây là tòa nhà của Huawei”, Jan Ekström, tư vấn của Huawei Thụy
Điển giai đoạn 2004-2017 kể lại.
Sau nỗ lực lôi kéo nhân sự từ đối thủ thất bại, Huawei quay sang phân tích thiết
bị của đối thủ. Theo ông Read, những nhà nghiên cứu của Atelier thời gian đó
thường xuyên mở, khám phá các thiết bị viễn thông của công ty khác tại căn
phòng bí mật dưới tầng hầm. Một số thiết bị được gửi về Trung cộng để các kỹ sư
Trung cộng nghiên cứu.Trụ sở Huawei tại Mỹ cũng có một căn phòng bí mật như vậy.
Theo các kỹ sư từng làm việc tại Huawei, căn phòng này được thiết kế hoàn toàn
bảo mật và kỹ sư Mỹ không được vào.
Nhân viên an ninh Mỹ nhận xét cách hoạt
động của Huawei giống như một cơ sở tình báo, với nhiều tầng bảo mật và kênh
liên lạc mã hóa với trụ sở ở Bắc Kinh.
Khi được hỏi về những căn phòng bí mật, Huawei cho biết đây là cách tránh lộ bí
mật công nghệ của họ, chứ không phải nơi khai thác bí mật của hãng khác.
Trong ngành công nghệ, việc trộm cắp bí mật của đối thủ không phải hiếm. Huawei
không phải là công ty duy nhất bị cáo buộc, nhưng điều khiến họ khác biệt là những
hành vi trắng trợn.
Tháng 1/2003, Cisco cáo buộc Huawei sao
chép phần mềm và hướng dẫn sử dụng. Đây là lần đầu tiên Huawei bị kiện về
hành vi ăn cắp công nghệ ở nước ngoài.
Tài liệu kiện của Cisco cho rằng Huawei “sao
chép nguyên văn nhiều đoạn trong hướng dẫn sử dụng của Cisco”. Theo Cisco,
hướng dẫn sử dụng được trang bị kèm với các bộ định tuyến và phần mềm hiển thị
khi vận hành là những thứ dễ bị sao chép.
Huawei sao chép trắng trợn đến mức nhiều lỗi trong phần mềm của Cisco cũng bị
giữ y hệt trên sản phẩm Huawei. Lỗi chính tả ở hướng dẫn sử dụng Cisco cũng được
sao chép lên văn bản của Huawei.
“Huawei khi ấy không dám chuyển lô hàng bộ
định tuyến đó trước khi họ kịp sửa lỗi phần mềm quen thuộc của Cisco”, cựu
quản lý nhân sự của Huawei Chad Reynolds khai trong phiên tòa.
Luật sư của Cisco, ông Mark Chandler thậm chí đã bay đến Thẩm Quyến để gặp trực
tiếp ông Nhậm. Nhà sáng lập Huawei lúc đó nhận xét đây chỉ là “sự trùng hợp ngẫu nhiên”.Sau khi thừa nhận
có “sao chép một phần nhỏ” phần mềm
cho bộ định tuyến, Huawei đi đến thỏa thuận với Cisco vào tháng 7/2004.
Ông Nhậm từng đến văn phòng Atelier nhiều lần trong những năm đầu. Khi đó, chỉ
có 5 kỹ sư Trung cộng tại văn phòng này. Theo ông Robert Read, mỗi khi Ericsson
thông báo cho nhân viên nghỉ việc, ông lại được “đưa một nắm tiền” và được dặn
tới các quán bar gần khu vực để trò chuyện với các kỹ sư vừa nghỉ việc.
Năm 2010, Sony Ericsson
Mobile Communications cho nghỉ việc khoảng 450 kỹ sư tại thành phố Lund. Vài
tháng sau, Huawei mở một văn phòng nghiên cứu mới tại đây.
Thập niên 2000, khi thế giới chuyển từ mạng 2G lên 3G và smartphone ra đời,
Huawei cũng phát triển nhanh chóng. Trong 5 năm từ 2005 đến 2010, thị phần của
hãng này đã tăng 3 lần, đạt 18%. Doanh thu của họ tăng 15 lần, đạt mức 30 tỷ
USD từ năm 2000 đến 2011.
Nhiều công ty Mỹ là đối tác của Huawei.
Qualcomm cung cấp khoảng 1/5 số chip
cho smartphone Huawei. Intel, Microsoft
đều là đối tác lớn. IBM từng tư vấn
cho Huawei từ cuối thập niên 1990 về thị trường phương Tây và cách thức phát
triển.
Theo ông David Hickton, cựu công tố
viên tại tòa án quận Tây Pennsylvania, các
công ty Mỹ đã vì lợi nhuận mà chịu bỏ qua các vấn đề ăn cắp công nghệ của Trung
cộng, mặc dù họ vẫn tìm cách được bảo vệ bằng luật pháp Mỹ.
“Tình trạng này đã kéo dài từ lâu, nhưng
các công ty không muốn gây hấn với Trung cộng”, ông Hickton nhận xét.
Vì lo sợ bị Trung cộng cấm cửa, nhiều công ty nhỏ không muốn rắc rối với
Huawei. Ông Jeff Ferry, một cựu quản lý tại công ty viễn thông Infinera cho biết chính ông từng tập hợp
bằng chứng hàng chục năm cho thấy chính phủ Trung cộng đứng sau, giúp Huawei có
thể trả giá thầu thấp hơn đối thủ tới 30%.
Dù nhận được sự động viên từ chính quyền Mỹ, các lãnh đạo của Infinera cuối
cùng đã không theo đuổi vụ kiện.Năm 2010, sau 2 thập niên đầu tư vào Trung cộng,
Motorola cáo buộc Huawei đánh cắp công
nghệ trạm phát sóng SC300 dành cho vùng ngoại ô.
Theo tài liệu kiện, ông Pan Shaowei, một người họ hàng của ông Nhậm từng làm việc
tại Motorola đã mang tài liệu của SC300 về Trung cộng cho Huawei năm 2003.
Tại tòa, đại diện Huawei cho biết ông Pan tự nguyện kể cho ông Nhậm các thông
tin về quá trình phát triển sản phẩm và dự định nghỉ việc ở Motorola. Phía
Huawei phủ nhận việc ông Pan và đồng sự đã phát triển sản phẩm cho Huawei.
Bằng chứng do tòa công bố cho thấy ông Pan đã gửi cho ông Nhậm tài liệu về
SC300 “mà chú đã hỏi cháu”. Sau này
Huawei ra mắt một sản phẩm tương tự nhưng nhỏ hơn, chỉ nặng bằng một nửa SC300
và cũng dành cho vùng ngoại ô.
Một trong những đồng sự của ông Pan, bà Jin Hanjuan đã bị bắt tại Mỹ năm 2007,
khi mang theo túi chứa tới 1.000 tài liệu của Motorola, bao gồm cả những bí mật
thương mại. Bà Jin bị bắt tại sân bay khi chuẩn bị đáp chuyến bay 1 chiều về Bắc
Kinh. Ông Nhậm đã bị FBI tra hỏi vào tháng 7/2007, nhưng kết quả điều tra không
được công bố. Năm 2012, bà Jin bị kết án 4 năm tù vì đánh cắp bí mật thương mại.
Năm 2011, Bộ Thương mại Trung cộng yêu cầu Motorola bồi thường 1,2 tỷ USD vì vi
phạm luật độc quyền khi bán mảng hạ tầng của Motorola Solutions cho Nokia
Siemens Networks. Tháng 4/2011, Motorola rút đơn kiện Huawei. Một tuần sau, Trung
cộng thông qua thương vụ giữa Motorola Solutions và Nokia Siemens Networks.
Thời điểm đó, Motorola đã bị Huawei bỏ xa. Công ty Trung cộng được tham gia
cung cấp thiết bị cho mạng 4G đầu tiên trên thế giới tại Oslo năm 2009.
“Trung
cộng áp dụng rất nhiều luật để trừng phạt các công ty, như luật chống độc quyền,
chống rửa tiền, làm lộ bí mật quốc gia”, ông Michael Wessel, thành viên Ủy ban Đánh giá An ninh Kinh tế Mỹ –
Trung nhận xét.
Huawei bắt đầu nghiên cứu mạng 5G từ năm 2009. Sau 10 năm, Huawei đang là công
ty đứng đầu về số lượng bằng sáng chế 5G cũng như đóng góp để xây dựng tiêu chuẩn
cho 5G.
Dù vậy, ở công nghệ mà Huawei được cho là đi đầu, họ vẫn đối diện nhiều cáo buộc
trộm cắp. Ông David Barker, Giám đốc công nghệ tại Quintel Technology cho biết Huawei
đã sử dụng một công nghệ do Quintel và chính ông Barker phát triển để tăng tín
hiệu từ trạm phát sóng tới thiết bị.
Quintel cho biết họ đã chia sẻ về công nghệ này cho Huawei vào tháng 9/2009,
sau khi 2 công ty tính đến chuyện hợp tác. Cuối cùng, 2 công ty không thể đi đến
thỏa thuận. Chỉ 1 tháng sau, Huawei đăng ký bản quyền công nghệ với nhiều tài
liệu vẫn còn in tên của Quintel cũng như dòng chữ “chỉ sử dụng theo thỏa thuận
thương mại”.Năm 2015, sau khi phát hiện Huawei sử dụng công nghệ này, Quintel
đã kiện Huawei ra tòa. Vụ kiện kéo dài 3 năm, và 2 công ty đạt được thỏa thuận
vào năm 2018. Giáo sư Emil Björnson thuộc đại học kỹ thuật Linköping, Thụy Điển
nhận xét đây là một công nghệ đột phá, đóng vai trò quan trọng trong mạng 5G.
Tại Brazil, công ty sản xuất thiết bị viễn thông Tekelec từng chỉ ra chiến
thuật của Huawei: đề nghị khách hàng mang sản phẩm Tekelec đổi lấy sản phẩm
Huawei. Tekelec cho rằng đây là cách Huawei sử dụng để phân tích và tìm ra
nguyên lý hoạt động sản phẩm của họ. Tuy nhiên Tekelec đã bị Oracle mua lại năm
2013, trước khi hoàn thành kiện Huawei.
Tháng 2/2019, The Information đăng tải
bài báo nêu chi tiết cách thức Huawei khai thác bí mật từ đối thủ. Một trong những cách làm của Huawei là khuyến
khích nhân viên đánh cắp thông tin đối thủ với mức thưởng hậu hĩnh. Huawei
lập ra một trang web nội bộ, nơi các nhân viên có thể đăng nhập và đăng các
thông tin họ lấy được. Họ còn có một địa chỉ email để nhận thông tin.
Những thông tin này sẽ được một nhóm gọi là “nhóm quản lý thông tin đối thủ”
thu thập. Tùy thuộc vào chất lượng của thông tin, nhân viên sẽ được nhận mức
thưởng cho những gì họ đem về. Huawei còn đảm bảo nhân viên sẽ không bị kỷ luật
khi họ làm vậy.
Huawei luôn quan tâm đến các cựu nhân
viên của công ty đối thủ khi họ vừa nghỉ việc. Họ sẵn sàng đưa ra lời mời hấp
dẫn để chiêu mộ những nhân viên này hoặc tìm cách khai thác thông tin.
Ngoài ra, Huawei cũng thường tìm cách
liên lạc với những nhà cung cấp linh kiện, công nghệ cho công ty đối thủ.
Trước những cuộc họp này, họ thường hứa hẹn về một hợp đồng có giá trị cao,
nhưng trong cuộc họp lại chỉ tìm cách khai thác thông tin về đối thủ.
Năm 2016, đại diện của Huawei tiếp cận
Akhan Semiconductor, một startup có
sản phẩm là tấm kính bảo vệ màn hình
Miraj Diamond Glass có độ cứng gấp 6 lần và chống xước gấp 10 lần so với
Gorilla Glass. Bí mật của Miraj là một lớp rất mỏng kim cương nhân tạo được
tráng lên kính.Tháng 3/2018, Akhan gửi sản phẩm mẫu Miraj cho chi nhánh Huawei
tại San Diego, Mỹ. Theo thỏa thuận giữa 2 bên, Huawei cam kết sẽ gửi trả sản phẩm
mẫu sau 60 ngày và không được tác động gây hư hỏng tới sản phẩm.
“Chúng tôi rất lạc quan. Được 1 trong 3
hãng smartphone lớn nhất quan tâm, dù chỉ mới trên giấy tờ, là một điều rất tốt”,
Adam Khan, người sáng lập Akhan kể lại với Bloomberg.
Huawei trì hoãn trả sản phẩm mẫu tới vài tháng. Trong hộp sản phẩm gửi lại, miếng
kính của Akhan đã bị vỡ làm đôi, và nhiều mảnh kim cương biến mất. Giám đốc vận
hành Carl Shurboff của Akhan tin rằng Huawei đã cắt tấm kính để đo độ dày lớp
kim cương nhân tạo nhằm tìm ra bí quyết của Akhan.
Tháng 12/2018, nhân viên của Huawei liên lạc lại. Cô nói Huawei vẫn muốn hợp
tác với Akhan, và hai bên sẽ gặp nhau tại CES diễn ra vào tháng 1/2019. Lúc này
Shurboff đã báo cáo sự việc với FBI, và FBI quyết định thực hiện một chiến dịch
“bẫy” vị quan chức cấp cao của Huawei được hứa hẹn sẽ xuất hiện.
Cuối cùng thì lãnh đạo cấp cao của Huawei đã không đến Mỹ, thay vào đó chỉ là một
quản lý ở chi nhánh tại Mỹ. FBI đã đột nhập và khám xét chi nhánh của Huawei tại
San Diego, nhưng vụ điều tra này vẫn chưa có kết luận cuối cùng.
Bloomberg nhận định nếu chính phủ Mỹ kết luận Huawei đã cố tình
đánh cắp công nghệ, vụ việc này sẽ cho thấy cánh tay của Huawei dài đến mức
nào, khi họ muốn đánh cắp công nghệ của cả những startup chưa có khách hàng
nào.
Một doanh nhân tên Rui Oliveira kể lại
Huawei đã mời anh đến vào năm 2014 để bàn về phụ kiện camera gắn trực tiếp vào điện thoại. Sau khi được Oliveira
chia sẻ nhiều thông tin về sản phẩm, hai lãnh đạo của Huawei kết luận là họ
chưa thể hợp tác.
“Tôi đã thấy sản phẩm này ở đâu nhỉ? Đây
là một bản sao chép y nguyên những gì tôi từng cho họ xem vài năm trước”,
Rui Oliveira kể lại với Fstoppers.
Sau khi Oliveira kể lại câu chuyện với truyền thông, chính Huawei đã kiện anh
này ra tòa vì cho rằng Oliveira muốn kiếm lời bất chính từ Huawei. Công ty này
khẳng định họ không vi phạm bản quyền công nghệ của Oliveira. Vụ kiện đến giờ vẫn
chưa xét xử xong.
Tương tự Oliveira, Paul Cheever, một
nhạc sĩ tại California cũng gặp rắc rối pháp lý với Huawei khi kiện công ty này
vì sử dụng bản nhạc “A Casual Encounter” do anh sáng tác
làm nhạc chuông trên nhiều mẫu smartphone.
Chỉ khi đọc nhiều bình luận liên quan đến Huawei trên video được tải lên
YouTube, Cheever mới biết nhạc của mình đã bị Huawei sử dụng. Khi bị kiện ra
tòa, Huawei cho biết Cheever chỉ đăng ký bản quyền bài hát vào tháng 8/2018,
sau khi họ đã dùng nhạc của anh.
“Thật là cảm giác kỳ lạ khi nhìn thấy một
công ty lấy nhạc của tôi, cho vào thiết bị mà họ bán cho 100 triệu người dùng
nhưng không hề xin phép”, Cheever chia sẻ.
Tháng 1/2019, tòa án bang Washington kết
luận Huawei đã trộm bí mật thương mại của T-Mobile USA. T-Mobile tố cáo
Huawei đã cho nhân viên chụp ảnh, đo đạc và thậm chí lấy linh kiện của robot kiểm
tra điện thoại Tappy khi 2 bên còn hợp tác.
Đáp lại cáo buộc từ T-Mobile, Huawei cho rằng những nhân viên làm việc này “tự
ý hành động” và ngay lập tức sa thải họ. Không lâu sau đó T-Mobile hủy bỏ hợp đồng
cung cấp thiết bị với hãng viễn thông Trung cộng và đưa đối tác cũ ra tòa.
Vụ kiện khép lại vào năm 2017 khi Huawei bồi thường 4,8 triệu USD cho nhà mạng
Mỹ. Tuy nhiên sau đó nội dung này tiếp tục được điều tra trên phương diện hình
sự.
“Huawei
muốn tạo nên một robot, và thay vì tự phát triển thiết bị của riêng mình, họ
quyết định đánh cắp công nghệ của T-Mobile”, bà Annette Hayes, công tố viên tòa án quận tây Washington nói.
Tháng 10/2018, Yiren “Ronnie” Huang, một cựu nhân viên của Huawei và đồng sáng
lập công ty CNEX Labs cáo buộc Huawei đã trộm công nghệ ổ SSD
của CNEX. CNEX cho rằng chính phó chủ tịch Eric Xu đã ra lệnh cho một nhân viên
giả làm khách hàng của CNEX để đánh cắp bí mật vào năm 2016.
Đến tháng 12/2017, Huawei tố ngược ông Huang và CNEX đã lấy cắp bí mật của họ.
Vụ việc đến giờ vẫn đang trong quá trình xét xử.
Tháng 11/2017, Jesse Hong, kỹ sư phần mềm tại chi nhánh Huawei ở California
khai rằng sếp của anh đã ép anh tạo tên công ty giả nhằm tham dự một hội thảo do
Facebook tổ chức. Buổi hội thảo nói về dự án viễn thông Infra, nhưng Huawei
không được mời tham dự.
Hong cho biết anh không làm theo lệnh, và bị dọa rồi sau đó bị đuổi việc.
Huawei cho biết họ có lý do chính đáng để sa thải anh này.
Ngoài những cáo buộc về đánh cắp công
nghệ, Huawei còn bị coi là “mối nguy hại
an ninh” của Mỹ. Những lo ngại về an ninh là lý do khiến Huawei bị Ủy
ban tình báo Quốc hội Mỹ đưa vào danh sách khuyến cáo năm 2012.
Tháng 5/2019, Huawei bị dồn vào đường cùng khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc
lệnh đặc biệt, giúp cho Bộ Thương mại Mỹ ban hành lệnh cấm mua bán công nghệ đối
với Huawei trừ khi có giấy phép. Hàng loạt công ty ngừng hợp tác với Huawei, có
thể khiến cả mảng viễn thông và di động của Huawei không thể tiếp tục hoạt động.
Ông Trump tiếp tục giải thích hành động này là vì Huawei “là một công ty nguy
hiểm”.
Dù là “mối nguy hại an ninh” hay “kẻ cắp công nghệ” với Mỹ, không thể phủ
nhận Huawei đã trở thành công ty viễn thông lớn nhất thế giới, cũng là công ty
viễn thông chi nhiều nhất cho nghiên cứu và phát triển. Năm 2018, ngân sách chi
cho nghiên cứu của Huawei đứng thứ 5 thế giới, cao hơn nhiều so với Cisco,
Ericsson hay Nokia.
Những động thái của Mỹ nhắm vào Huawei giờ đây không chỉ ảnh hưởng tới công ty
này. Nó có thể khiến quá trình triển khai 5G trên cả thế giới chậm lại, theo nhận
định của Bloomberg. Tìm cách kìm lại công ty viễn thông lớn nhất thế giới chắc
chắn sẽ gây ảnh hưởng tới mạng viễn thông toàn cầu.
Dù là cạnh tranh lành mạnh hay lấy cắp công nghệ từ những đối thủ, giờ đây
Huawei đã đủ lớn mạnh để khiến quốc gia quyền lực nhất thế giới phải lo ngại.
***
Cách Huawei ăn cắp bí mật từ hãng Apple
Mới đây tờ The Information đã đăng tải bài báo nêu chi tiết nhiều vụ việc
mà Huawei đã cố đánh cắp bí mật từ đối thủ bằng cách mức thưởng hậu hĩnh với những
nhân viên của công ty Trung cộng, như khuyến khích nhân viên đánh cắp thông tin
đối thủ để nhận mức thưởng hậu hĩnh này.
Tin đồn về việc Huawei tìm cách đánh cắp bí mật thương mại, công nghệ của các đối
thủ đã xuất hiện từ lâu, nhưng những chiêu trò cụ thể của công ty này mới được
tiết lộ. Tờ The Information mới đây đã đăng tải bài báo nêu chi tiết nhiều vụ
việc mà Huawei đã cố đánh cắp bí mật từ đối thủ.
Theo bài báo trên, một trong những cách làm của Huawei là khuyến khích nhân
viên đánh cắp thông tin đối thủ với mức thưởng hậu hĩnh. Huawei lập ra một
trang web nội bộ, nơi các nhân viên có thể đăng nhập và đăng các thông tin họ lấy
cắp được. Họ còn có một địa chỉ email để nhận thông tin.
Những thông tin này sẽ được một nhóm gọi là “nhóm quản lý thông tin đối thủ”
thu thập. Tùy thuộc vào chất lượng của thông tin, nhân viên sẽ được nhận mức
thưởng cho những gì họ đem về. Huawei còn đảm bảo nhân viên sẽ không bị kỷ luật
khi họ làm vậy.
Ngoài ra, Huawei cũng thường tìm cách liên lạc với những nhà cung cấp linh kiện,
công nghệ cho các công ty đối thủ. Trước những cuộc họp này, họ thường hứa hẹn
về một hợp đồng có giá trị cao, nhưng trong cuộc họp lại chỉ tìm cách khai thác
thông tin về đối thủ.
Theo The Information, vào tháng
11/2018 Huawei tìm cách khai thác thông
tin về cảm biến nhịp tim bên trong thế hệ Apple Watch mới. Họ tìm được đối
tác cung cấp bộ phận này cho Apple, hẹn gặp và hứa hẹn về một bản hợp đồng sản
xuất lớn. Tuy nhiên theo lời của người bên đối tác, kỹ sư của Huawei hôm đó đã
dành tới hơn 1 giờ để hỏi và gợi ý ông nói về các chi tiết công nghệ bên trong
Apple Watch.
“Họ rất cố gắng nhưng tôi không tiết lộ bất
kỳ điều gì”, người này kể lại. Sau đó, ông đã không còn nhận được thông tin
gì từ Huawei.
Bài báo cũng khẳng định thiết kế bản lề của chiếc Huawei MateBook Pro, được ra mắt năm 2018 có nhiều chi tiết sao
chép bản lề của MacBook Pro đời 2016, giúp cho máy mỏng hơn. Huawei đã tiếp cận
một loạt những nhà cung cấp của Apple để sản xuất, nhưng phần lớn các nhà cung
cấp đều nhận ra thiết kế tương tự của Apple và từ chối. Cuối cùng, Huawei vẫn
tìm được một công ty chịu sản xuất cho họ.
Ngoài ra, Huawei còn tìm cách lấy thông tin từ những cựu nhân viên, kỹ sư của
Apple. Một người từng làm cho Apple kể lại quá trình phỏng vấn tại Huawei, ngay
sau khi anh rời Apple. Các câu hỏi phỏng vấn chủ yếu liên quan đến các công nghệ,
sản phẩm của Apple, nhưng người này từ chối cung cấp bất kỳ thông tin nào.
“Rõ ràng là họ muốn tìm hiểu thông tin về
Apple hơn là muốn tuyển dụng tôi”, cựu nhân viên Apple kể lại.
Hiện tại Huawei vẫn chưa đưa ra bất kỳ bình luận nào về bài viết này.
Vào đầu tháng 2/2019, Bloomberg cũng đăng tải một bài viết về chiến dịch điều
tra của FBI đối với nghi ngờ Huawei đã ăn cắp bí mật công nghệ. Theo bài viết,
công ty có tên Akhan Semiconductor sản xuất kính màn hình với độ cứng gấp 10 lần
kính Gorilla được Huawei liên hệ để làm đối tác.
Akhan Semiconductor đã gửi sản phẩm mẫu cho Huawei, nhưng công ty Trung cộng
sau đó trì hoãn trả lại sản phẩm mẫu, và khi trả lại thì mẫu kính đã vỡ nát, bị
thiếu nhiều mảnh. Nghi ngờ bị chơi xấu, Akhan Semiconductor đã liên hệ FBI để
cung cấp thông tin. FBI thậm chí đã khám xét cơ sở của Huawei tại San Diego,
nhưng đến nay vẫn chưa có kết luận cuối cùng cho cuộc điều tra.
***
Huawei đánh cắp bí mật công nghệ?
Thêm một công ty Mỹ cáo buộc Huawei đánh cắp bí mật công nghệ. Huawei bị cáo buộc tiếp cận trái phép công nghệ của start-up Mỹ. Theo Reuters, Huawei làm việc này thông qua một chuyên gia Trung cộng.
Huawei đã vướng vào một vụ tranh chấp phức tạp về bản quyền sở hữu trí tuệ với start-up chuyên cung cấp giải pháp phần mềm và linh kiện lưu trữ có trụ sở tại California, CNEX kể từ năm 2017.
Tuần trước, start-up Mỹ lại tiếp tục đệ trình hàng loạt yêu cầu mới lên Tòa án Liên bang Texas, cáo buộc Giáo sư Bo Mao (Đại học Hạ Môn) cố tình tiết lộ bí mật công nghệ của CNEX, khi yêu cầu một bảng mạch nằm trong một dự án nghiên cứu mật.
Mặc dù, Giáo sư Mao trước đó đã ký kết thỏa thuận “nghiêm ngặt về việc không tiết lộ công nghệ”. Tuy nhiên khi nhận được bảng mạch, Giáo sư Mao đã trao nó cho ban lãnh đạo Đại học Hạ Môn. Sau đó, trường đại học đã âm thầm gửi bảng mạch tới Huawei mà không thông báo cho CNEX.
CNEX cho rằng: “Huawei đã đánh cắp bí mật thương mại của CNEX và chia sẻ với nhân viên làm việc trong bộ phận phát triển ổ đĩa cứng, qua đó vi phạm điều khoản hạn chế chia sẻ thông tin kỹ thuật của CNEX”.
Thực tế, phần lớn sản phẩm của Huawei đã bị cấm cửa tại Mỹ từ năm 2012 do lo ngại về khả năng bảo mật và gián điệp. Ngược lại, phía Huawei phản hồi rằng lo ngại của Washington là hoàn toàn thiếu căn cứ.
Cuối năm ngoái, Giám đốc Tài chính Mạnh Vãn Châu (47 tuổi), con gái nhà sáng lập Nhậm Chính Phi đã bị Canada bắt theo yêu cầu của Mỹ tại sân bay Vancouver. Hiện nay, bà Châu đang được tại ngoại ở nhà riêng trong thời gian chờ dẫn đồ về Mỹ vì gian lận qua đường dây hữu tuyến và vi phạm lệnh cấm vận của Mỹ đối với Iran.
Cùng trong năm 2017, Huawei đã kiện ngược lại CNEX với cáo buộc nhà sáng lập CNEX, Ronnie Huang phát minh sản phẩm dựa trên nghiên cứu của ông trong thời gian làm việc tại một công ty con của Huawei ở Texas. Được biết, ông Huang đã rời đi vào năm 2013 để thành lập CNEX.
Huawei cho rằng vì phát minh của CNEX có liên quan đến công việc của ông Huang tại Huawei nên công ty Trung cộng có quyền đối với các sáng chế theo hợp đồng mà ông Huang đã ký. Phía CNEX phản bác và cho rằng Huawei đang cố tình truy cập sâu hơn vào công nghệ của start-up Mỹ thông qua vụ kiện nói trên.
Nguồn tin của Reuters cho biết Tòa án Liên bang Texas đã bác bỏ lập luận của Huawei về quyền sở hữu bản quyền sáng chế của CNEX. Cụ thể, bồi thẩm đoàn cho rằng hành động của ông Huang không vi phạm luật pháp bang California, cho phép người lao động tự do nghỉ việc và thành lập công ty mới.
Ngoài vụ kiện nói trên, CNEX cũng đang phải đối mặt với cáo buộc khác từ Huawei cho rằng ông Huang đã cố tình lôi kéo các đồng nghiệp cũ nghỉ việc ở Huawei để gia nhập CNEX.