Ra đời từ trí tưởng tượng của một họa sĩ vào những năm 2000, động vật lưỡng cư này được dùng như là ngọn cờ đấu tranh cho nhiều mục đích chính trị, theo tường thuật của trang web Polygon.
3.9.2919
Từ lâu, bị phe cực hữu Mỹ chuyển hướng, Chú ếch Pepe [Pepe the Frog] từ nay tượng trưng cho một trong những biểu tượng của người biểu tình ở Hồng Kông.
© LILLIAN SUWANRUMPHA / AFP
Đó là câu chuyện về một chú ếch thoát ra khỏi một sai lầm lớn. Câu chuyện xuất phát từ một tập truyện tranh. Chú ếch Pepe, nhân vật với dáng vóc một thiếu niên của tập truyện hí hoạ Boy’s Club, được Matt Furie sáng tác vào năm 2006, đã từng rời khỏi lĩnh vực văn hóa để hiện thân thành một biểu tượng chính trị, trong khoảng một thập kỷ. Cho đến khi trở thành một biểu tượng phản kháng Bắc Kinh trong việc huy động người Hồng Kông vào những tháng gần đây, theo lời giải thích của trang mạng trò chơi Polygon.
Một biểu tượng của phe cực hữu Mỹ
Thế mà, Chú ếch Pepe đã xuất phát rất tệ. Ngay từ năm 2008, tranh minh họa đó dời lên mạng Internet, đặc biệt trên trang web 4chan, một diễn đàn nặc danh bằng tiếng Anh. Tranh vẽ trở thành một biểu tượng văn hoá lây lan qua việc bắt chước nhau [meme] và một biểu tượng phân biệt chủng tộc của những kẻ “vì một phái hữu khác” (alt-right), xuất phát từ phe cực hữu Mỹ, mà đỉnh cao là cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016. Ngay năm sau, người sáng tác ra Pepe đáp trả lại: vào tháng 5 năm 2017, bằng vài nét vẽ bút chì, ông quyết định khai tử thành quả sáng tạo của mình một cách nghệ thuật.
Nhưng Chú ếch Pepe còn lâu mới từ bỏ cõi đời và tái sinh lại, đặc biệt, ở Hồng Kông. Năm 2019, khi hàng trăm ngàn người biểu tình diễu hành qua các đường phố của Hồng Kông chống lại sự chi phối ngày càng tăng của Bắc Kinh trên cựu thuộc địa của Anh, người ta thấy Chú ếch Pepe xuất hiện trên các bức tường của siêu đô thị, hoặc trên các giao diện thư tín trực tuyến nơi phong trào được tổ chức. Tờ New York Times cho rằng người biểu tình “biết ít” đến quá khứ quái ác của Chú ếch Pepe, có thể là do chú nổi tiếng trong thế giới trò chơi video mà người Hồng Kông bất khuất đã chấp nhận.
Trên thực tế, loài lưỡng cư này đã thay đổi: từ nay nó phô diễn chiếc mũ màu vàng, được người biểu tình mến chuộng. Người ta thậm chí còn nhìn thấy nó, vào hôm Chủ nhật, ngày 25 tháng 8, ở ngay chính trung tâm của Trung Quốc, tại một trong những giải trò chơi video quan trọng nhất trên thế giới. Vào ngày hôm đó, tại Thượng Hải, đang diễn ra vòng chung kết cuộc thi International Dota 2 và nhà bình luận người Croatia Dominik Stipic, hay còn gọi là “Lacoste”, đã chọn một vật cài áo có hình Chú ếch Pepe. “Việc chọn chiếc cài áo đó là một cử chỉ cấp tiến, cho dù cử chỉ đó có cân nhắc hay không”, trang mạng Polygon đã viết như vậy. Điều này cũng gợi lại số phận của một nhân vật dễ mến khác, đã trở nên nổi tiếng về mặt chính trị: Winnie the Pooh [Chú gấu Pooh]. Kể từ năm 2013, Chú gấu Pooh thường được so sánh với Tập Cận Bình, Chủ tịch Trung Quốc, điều đã khiến cho bộ phim bom tấn của Disney Jean-Christophe and Winnie [Jean-Christophe và Winnie ] bị cấm chiếu tại các rạp chiếu phim trong nước khi nó ra mắt vào năm 2018.
Huỳnh Thiện Quốc Việt dịch
Nguồn: Pepe the Frog, la grenouille très politique qui défie Pékin, LePoint, 30/08/2019.
Phân Tích Kinh Tế