Nguồn: “What are the allegations against Hunter Biden?”, The Economist, 14/12/2022
Biên dịch: Phạm Quốc Hào
Nghiên Cứu Quốc Tế
Đảng Cộng hòa nhắm đến con trai Tổng thống Joe Biden
Vào tháng 10 năm 2020, chưa đầy một tháng trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, tờ New York Post đã giới thiệu cho thế giới về nội dung bên trong một chiếc MacBook Pro. Chiếc máy tính xách tay này thuộc về con trai của Joe Biden, Hunter Biden. Tờ báo cáo buộc rằng một email trên ổ cứng của chiếc máy tính cho thấy vào năm 2015, Hunter đã giới thiệu giám đốc của một công ty năng lượng Ukraine với ông Biden, khi đó là phó tổng thống. Tờ báo này cho rằng các thương vụ kinh doanh của Hunter đã làm ảnh hưởng tiêu cực đến chính sách của Mỹ.
Các phương tiện truyền thông cánh hữu đã khai thác triệt để câu chuyện này. Tuy nhiên, báo chí chính thống, do không thể xác nhận liệu chiếc ổ cứng có đến từ máy tính xách tay của Hunter hay không, đã đưa tin ít hơn. Các nhà báo lo rằng các email có thể là tin giả của Nga. Ngoài ra, cũng có một mức độ thiên vị chính trị nhất định. Twitter và Facebook đã nhanh chóng hạn chế lan truyền câu chuyện này trên các nền tảng của họ và đưa ra những lời giải thích ít thuyết phục. Điều này khiến cho các nhóm cánh hữu phẫn nộ, đồng thời dẫn đến sự lan truyền những giả thuyết vô căn cứ cho rằng đã có sự thông đồng giữa nhà Biden và giới truyền thông.
Hiện tại Hunter tiếp tục trở thành trung tâm của truyền thông. Đảng Cộng hòa, những người đã giành được đa số sít sao tại Hạ viện trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11/2022, đã tuyên bố sẽ điều tra các giao dịch kinh doanh nước ngoài của ông. Ngoài ra, các nhà điều tra liên bang, vốn đã điều tra hồ sơ thuế của Hunter kể từ năm 2018, nói rằng họ có đủ bằng chứng để buộc tội. Vậy đâu là những cáo buộc đáng tin cậy chống lại Hunter? Và chúng có thể đặt ra trở ngại như thế nào cho chính quyền Biden?
Từ năm 2014 đến 2019, Hunter là thành viên hội đồng quản trị được trả lương của Burisma, một công ty khí đốt tự nhiên của Ukraine. Chủ sở hữu của công ty đã bị điều tra về tội tham nhũng bởi công tố viên trưởng của nước này, nhưng người này sau đó bị sa thải. Ông Biden, khi đó là phó tổng thống, đã giám sát những nỗ lực của Mỹ nhằm giúp Ukraine chống tham nhũng, và đã kêu gọi cách chức vị công tố viên vì ông ta làm việc không hiệu quả. Không có bằng chứng nào cho thấy lập trường của ông Biden có liên quan đến cuộc điều tra Burisma.
Những cáo buộc rằng ông Biden đã can thiệp vào các vấn đề của Ukraine để giúp con trai ông lần đầu tiên xuất hiện vào năm 2018, và gián tiếp dẫn đến cuộc luận tội đầu tiên đối với Donald Trump. Vào năm 2019, ông Trump đã ra lệnh cắt viện trợ quân sự cho Ukraine như một cách để thúc ép tổng thống nước này, Volodymyr Zelensky, điều tra Burisma. Ông Trump dường như hy vọng tìm ra thông tin có thể làm tổn hại ông Biden, khi đó là ứng cử viên tổng thống tiềm năng của đảng Dân chủ. Hạ viện luận tội ông Trump lạm quyền để tăng cơ hội tái đắc cử, nhưng Thượng viện tha bổng ông.
Các giao dịch kinh doanh của Hunter ở Ukraine đã bị Thượng viện điều tra vào năm 2020. Nhưng các nhà lập pháp không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy anh ta đã gây ảnh hưởng tiêu cực đến chính sách của Mỹ thông qua cha mình. Câu chuyện của tờ New York Post có mục đích cung cấp bằng chứng mới. Nó gợi ý rằng vào năm 2015 Hunter đã sắp xếp một cuộc gặp giữa ông Biden và một cố vấn của Burisma. Các trợ lý của tổng thống và luật sư của Hunter phủ nhận cáo buộc trên. Không có ghi chép nào về cuộc gặp trong lịch làm việc của ông Biden.
Cuộc điều tra của Đảng Cộng hòa tại Quốc hội có thể sẽ tập trung vào một loạt các giao dịch kinh doanh khác. Từ năm 2017 đến 2018, CEFC, một tập đoàn dầu khí của Trung Quốc, đã trả cho Hunter và chú của anh ta, James Biden, gần 5 triệu đô la. Một trong những công việc của Hunter là đàm phán một dự án khí tự nhiên hóa lỏng ở Mỹ (dự án này cuối cùng không được triển khai). Email từ máy tính xách tay của Hunter được đọc bởi một số người gợi ý rằng anh ta lúc đó đang lên kế hoạch cho một dự án kinh doanh riêng giữa một số cộng sự, bao gồm cả James Biden và CEFC. Một email từ công ty này nói rằng 10% cổ phần sẽ thuộc về “ông lớn”. James Comer, một nghị sĩ Đảng Cộng hòa, người có thể sẽ là Chủ tịch Ủy ban Giám sát của Hạ viện, tuyên bố rằng “Joe Biden chính là ‘ông lớn’”. Ông Comer nói với tờ The Economist rằng ông tin Hunter đã “vô hiệu hóa” tổng thống. Đại diện của Joe Biden phủ nhận mọi cáo buộc liên quan đến sự việc.
Đây là một cáo buộc lớn nhắm vào Hunter. Ông Comer dự kiến sẽ sớm triệu tập các phiên điều trần và “chuẩn bị” trát đòi hầu tòa con trai tổng thống, và có thể cả các công ty nước ngoài mà Hunter đã làm việc cùng. Đội ngũ pháp lý của Hunter được cho là đang xem xét kiện hai người mà ông Comer có thể gọi làm nhân chứng tội phỉ báng: một cộng sự cũ của Hunter trong thương vụ CEFC và một thợ sửa máy tính xách tay. Cho đến nay, không có bằng chứng nào cho thấy Joe Biden biết về công việc của Hunter với CEFC, đồng thời sự kiện này cũng không trùng với thời gian ông làm phó tổng thống hay ứng cử viên tổng thống. Hunter có thể đã khai thác các mối quan hệ gia đình của mình để có được những thương vụ làm ăn, nhưng không có bằng chứng chắc chắn nào cho thấy khách hàng của anh ta đã ảnh hưởng đến chính sách của Mỹ.
Các cuộc điều tra liên bang riêng biệt về các vấn đề của Hunter có phạm vi hạn chế hơn và dường như không liên quan đến ông Biden. Vào tháng 10, tờ Washington Post đưa tin rằng các nhà điều tra liên bang sẵn sàng buộc tội Hunter tội trốn thuế và tội không khai báo sử dụng ma túy khi mua súng (anh ta đã phải vật lộn với tình trạng nghiện từ lâu). Quyết định về việc có truy tố anh ta hay không nằm ở công tố viên trưởng của Delaware. Hunter đã thanh toán hóa đơn thuế còn nợ của mình (và phủ nhận hành vi sai trái), điều này có thể giúp anh ta được bồi thẩm đoàn đồng cảm hơn. Ngoài ra, nói dối về việc sử dụng ma túy khi kiểm tra lý lịch mua súng hiếm khi bị truy tố.
Người Mỹ dường như muốn Hunter bị điều tra. Vào tháng 10, 52% cử tri cho rằng cần phải tiến hành một cuộc điều tra bởi quốc hội (mặc dù một cuộc thăm dò khác cho thấy rất ít người coi đó là “ưu tiên hàng đầu”). Tuy nhiên hai phần ba người dân bác bỏ ý tưởng luận tội ông Biden, và ông Comer đã thừa nhận rằng một bản luận tội tại Thượng viện không phải là một mục tiêu thực tế. Tuy nhiên, cuộc điều tra của Đảng Cộng hòa có thể đạt được một chiến thắng nhỏ hơn: khiến tổng thống bối rối và khiến một số cử tri đặt dấu hỏi hỏi về tính chính trực của ông—bất kể bằng chứng là gì.