– Đây là một minh chứng để thể hiện rằng các doanh nghiệp Việt Nam rất sẵn sàng đón các du khách quốc tế trở lại Việt Nam trong bối cảnh mới, và cái gian hàng Việt Nam lớn nhất từ trước đến nay cũng thể hiện cái vị thế vị trí, vai trò ngành du lịch….
Đó là lời của ông Nguyễn Trùng Khánh, tổng cục trưởng tổng cục du lịch Việt Nam tại hội chợ du lịch triển lãm quốc tế hồi tháng 3 năm nay tại Berlin, CHLB Đức.
Thế nhưng những người thực hiện gian hàng này đến nay đang lâm vào cảnh vỡ nợ, có người đi đòi tiền vật vã không được, đổ bệnh phải nằm viện như ông Tân.
Quỹ phát triển du lịch Việt Nam theo kết quả đấu thầu, có ký với liên danh Hoàng Thiên và Synot dựng gian hàng triển lãm này, theo hợp đồng thì không cần ứng trước. Các bên đều khẳng định lần này làm vì màu cờ sắc áo, vì phát triển nền du lịch Việt Nam.
Synot, Hoàng Thiên mang chuông đi đánh xứ người, tất không thể không trông cậy vào những người đồng hương ở xứ người giúp đỡ. Ông Tân là người đảm nhiệm hỗ trợ những phần việc ở Berlin , chẳng hạn như nhân lực lắp ráp, mua một số thiết bị công cụ phục vụ gian hàng.
Sau khi triển lãm xong, đến phần dọn dẹp, tháo dỡ.
Tưởng thế đã xong, chỉ việc xoa tay nhận tiền công. Ai ngờ khi đòi Synot, người ta mặt méo xệch nói.
– Chưa được bên kia thanh toán tiền.
Giá trị của gian hàng này là 5 tỷ đồng, sản xuất ở Việt Nam và đưa sang triển lãm Berlin lắp ráp. Nhưng có một sự cố là khi lắp ráp thì ban quản lý triển lãm không đồng ý với thiết kế treo, vì họ cho rằng mang lại nguy hiểm, không an toàn.
Những ai làm thi công quảng cáo hội chợ đều biết việc phát sinh là điều thường xảy ra, có những nơi như khách sạn, hội trường sang trọng người ta không cho khoan hay đóng đinh lên tường hay mặt sàn. Việc ứng biến xử lý sao cho đạt được mục đích, những người thi công đã chịu những chi phí phát sinh để gian hàng được hoàn tất cho kịp ngày khai mạc hội chợ. Các bên đã làm nghiệm thu và đưa vào sử dụng, đạt được hiệu quả như ông Nguyễn Trùng Khánh tự hào phát biểu.
Tôi và người bạn vào viện thăm ông Tân, nghe ông mếu máo việc không lấy được tiền, giờ mắc nợ với nhiều người, họ đòi ông tối ngày. Tôi bảo:
– Ai bảo ông làm với Việt Nam, màu cờ với chả sắc áo. Chúng nó mà tử tế như thế thì đã may cho đất nước. Cái bọn quan chức Việt Nam chuyên có trò mang cái tự hào đất nước ra để làm miếng mồi dụ Việt Kiều bỏ công sức ra cho chúng hoàn thành nhiệm vụ của chúng. Rồi các ông tưởng như thế là mình được nhà nước biết đến, được quen biết quan chức. Xong việc là chúng nó phủi tay như không quen các ông luôn, ngồi đầy mà mơ. Thôi ông xem có gì bán đi mà trả cho người ta, còn cái tiền kia đừng có hy vọng nữa.
Thăm ông thì nói vậy, nhưng về tôi băn khoăn. Nếu quỹ phát triển du lịch Việt Nam không trả tiền thi công gian hàng, thì tiền đó đi đâu, vào tay ai? Vì thi công có hợp đồng kinh tế, muốn chia nhau phải có quyết toán, có người nhận tiền thì mới chia nhau được.
Tôi quyết định tìm hiểu, mới phát hiện ra rằng tiền chưa thanh toán cho gian hàng là thật. Không phải người ta đã thanh toán hợp đồng rồi mà ông Tân không được nhận.
Lý do chưa thanh toán là nội bộ của bộ tổng cục du lịch thuộc bộ Văn Hoá đang tố cáo nhau.
Người ta tố cáo nhau về thông thầu, về giá cả không xong. Họ quay sang tố cáo nhau về việc thiết kề treo lỗi tại ai, việc chốt trừ tiền với mức giá như thế đã ok chưa. Thanh tra, kiểm tra và cả phòng chống tham nhũng vào làm việc..rút cục là vẫn chưa đâu vào đâu.
Đại khái là vẫn thói quen muôn thuở của người Việt Nam khi làm ăn với nhau, lúc đầu là vì cái chung, vì nọ vì kia. Đến khi xong thì đến phần thanh toán là trở mặt, là chả có anh em tình cảm gì, mà thằng nào nắm chuôi thì thằng đó phán sao thì phán. Nhưng ở đây phần lớn là do nội bộ đấu đá, muốn hất nhau đi cho nên những người thi công gian hàng chết oan, đúng kiểu trâu bò đánh nhau, ruồi muỗi chết.
Bài học cho những người như ông Tân, những người nghĩ rằng làm với cơ quan nhà nước Việt Nam là tin tưởng. Là có những điều phát sinh, chỉ câu nói của quan chức là cứ vậy mà làm. Ông không biết rằng có đủ thứ phức tạp đón đợi ông khi lấy tiền công. Dù không phải quan chức âm mưu quỵt tiền công ông, thì cũng do chúng đấu đá muốn hại nhau khiến ông thành bị hại.
Ở vụ này, vì ông tổng cục trưởng đã cất lời khen gian hàng triển lãm, tức thành tích vinh quang sẽ do quỹ hỗ trợ phát triển du lịch do Lê Ngọc Tuấn làm giám đốc hưởng. Các đối thủ của Tuấn khó chịu và tìm cách moi ra sai phạm của Tuấn thông qua con cờ là kế toán trưởng Mai Anh.
Tình hình nội bộ quan chức bộ văn hoá Việt Nam đang chém giết nhau như vậy, việc nhận tiền công của ông Tân vô cùng mờ mịt.
Đây là bài học cho những ai tin tưởng làm ăn với cơ quan, tổ chức nhà nước Việt Nam.
Nằm trên gường bệnh, tin nhắn đòi nợ liên tiếp báo đến. Ông Tân mở clip ông tổng cục trưởng du lịch phát biểu hoành tráng khen ngợi gian hàng Việt Nam to nhất, hoành tráng nhất, thể hiện tính oai hùng này nọ làm niềm an ủi cho việc đến giờ chưa lấy được tiền công.
Vì quan hệ cá nhân, ông thực hiện thi công theo thoả thuận miệng với Synot (đơn vị ký hợp đồng thi công với quỹ phát triển du lịch).
Synot thì đang chờ phá sản.
Không biết cuộc đấu đá nội bộ của tổng cục du lịch phần thắng sẽ nghiêng về ai. Nhưng những người dân và những doanh nghiệp thích dính dáng đến tổng cục du lịch đang ôm nỗi uất hận và hấp hối theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.
Bùi Thanh Hiếu
