Mục lục
Việt Nam đề nghị đổi Trịnh Xuân Thanh để được nhận lại Nguyễn Thị Thanh Nhàn
Tác giả: Marina Mai
Lê Quang Ngọ và Lê Quí Trọng, biên dịch
Tiếng Dân
28-10-2024
Tóm tắt: Sau vụ bắt cóc người tại công viên Tiergarten đưa về Việt Nam: Bây giờ có lẽ chính quyền Việt Nam muốn có thêm một nạn nhân khác
Việt Nam dường như đang đề xuất một thỏa thuận với Chính phủ Liên bang Đức: Sẽ thả Trịnh Xuân Thanh, là người bị bắt cóc hồi năm 2017 – với điều kiện đầy tranh cãi.
Hôm thứ Hai [ngày 21-10-2024]* một phái đoàn của Bộ Công an Việt Nam đến thăm Bộ Nội vụ Liên bang tại Berlin. Có những dấu hiệu cho thấy, khách đến thăm có thể có ý định trả tự do cho Trịnh Xuân Thanh, người bị bắt cóc từ Đức về Việt Nam hồi năm 2017 – và cho phép Thanh xuất ngoại tới Đức.
Ở Đức, Cục Liên bang về Di cư và Tị nạn đã cấp cho Thanh quyền tị nạn sau khi ông bị mật vụ Việt Nam bắt cóc. Vợ và ba trong số năm người con của Thanh đang sống ở đây. Nhưng Hà Nội không muốn để Trịnh Xuân Thanh ra đi (ND: Rời khỏi Việt Nam) mà không có gì đổi chác.
Trịnh Xuân Thanh là một quan chức kinh tế Việt Nam đào tẩu và trốn sang Đức hồi năm 2016. Một năm sau, mật vụ Việt Nam bắt cóc Thanh trong một đặc vụ giống như phim hành động, để đưa trở về Hà Nội, nơi người đàn ông 58 tuổi này vẫn bị giam giữ cho đến nay.
Tòa án Nhân dân Hà Nội tuyên phạt Thanh hai án chung thân về tội tham nhũng và quản lý yếu kém. Thanh phủ nhận mọi cáo buộc. Luật sư người Đức của Trịnh Xuân Thanh, Petra Schlagenhauf, coi việc bắt cóc và tuyên phạt đó được thực hiện vì động cơ chính trị. Kể từ khi xảy ra vụ bắt cóc xảy ra, Đức đã yêu cầu trả tự do cho người đàn ông này.
Nhà báo Lê Trung Khoa, sống ở Berlin, được một nguồn tin từ Hà Nội cho biết, rằng chính phủ Liên bang đã được đề nghị một thỏa thuận: Việt Nam sẽ trả tự do cho Trịnh Xuân Thanh và đưa ông sang Đức, để đổi lại, Berlin đồng ý để doanh nhân Nguyễn Thị Thanh Nhàn, là người đã bỏ trốn sang Đức, bị dẫn độ về Việt Nam.
Bị kết án vắng mặt
[Bà Nhàn] một phụ nữ 55 tuổi, là người [môi giới] cung cấp các thiết bị quân sự và công nghệ y tế từ các nước phương Tây cho Việt Nam đến năm 2022, bị kết án 30 năm tù vắng mặt vì tham nhũng và gian lận trong quá trình đấu thầu. Người phụ nữ này trốn ra nước ngoài cùng bảy đồng phạm hồi năm 2022. Bà Nhàn đã sống ở Đức được một năm rưỡi và đang được cơ quan an ninh bảo vệ khỏi nguy cơ bị bắt cóc.
Cục Tư pháp Liên bang đã từ chối yêu cầu dẫn độ bà Nhàn về Việt Nam. Kể từ vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh năm 2017, TAZ được biết thông tin từ giới chính quyền, việc dẫn độ [bà Nhàn] về Việt Nam về cơ bản đã bị bác bỏ.
Người ta nghi ngờ, liệu yêu cầu dẫn độ có thực sự liên quan đến tội ác kinh tế mà người phụ nữ này bị cáo buộc hay không. Bà ta là người tình lâu năm của Thủ tướng Việt Nam và họ có với nhau một cô con gái đã trưởng thành. Thủ tướng là đối thủ chính trị của Tổng bí thư đảng CSVN Tô Lâm và Bộ trưởng Công an Lương Tam Quang. Vì họ chưa tìm thấy kẽ hở nào để tấn công cá nhân Thủ tướng, nên được cho là họ tìm những biện pháp nhắm đến người tình [cũ] của ông ta. Ít nhất, đó là những gì được mô tả trong một bức thư nặc danh bị rò rỉ cho TAZ hồi năm 2023 từ Hà Nội.
Câu hỏi đặt ra là, liệu Đức có chấp nhận thỏa thuận này hay không. Một mặt không phải Bộ Nội vụ Liên bang quyết định, liệu một người có bị dẫn độ sang nước khác hay không, mà là Tòa án và cục Tư pháp Liên bang. Mặt khác, Việt Nam chưa có nền tư pháp độc lập.
Cả Bộ Nội vụ Liên bang lẫn Bộ Ngoại giao đều không bình luận về câu hỏi này theo yêu cầu. Người phát ngôn Bộ Nội vụ chỉ xác nhận với TAZ rằng, cuộc trò chuyện kéo dài một giờ giữa đại diện Bộ Nội vụ Việt Nam và Thứ trưởng Nội vụ Hans-Georg Engelke sẽ diễn ra vào thứ Hai*. Trước đó là mong muốn của Việt Nam về chuyến thăm của Bộ trưởng Công an Lương Tam Quang. Hiện còn “chưa rõ” liệu Bộ trưởng Việt Nam có đích thân đến và ai sẽ cùng đi tháp tùng. Bộ Nội vụ Liên bang không cung cấp bất kỳ thông tin nào về nội dung cuộc trò chuyện mà Việt Nam yêu cầu.
Hà Nội muốn cử một sĩ quan cảnh sát
Một nguồn tin thân cận với Đại sứ quán Việt Nam tại Berlin nói với TAZ rằng, Hà Nội cũng muốn tận dụng chuyến thăm này để bổ nhiệm một sĩ quan cảnh sát liên lạc (Bí thư Thứ nhất) vào đại sứ quán một lần nữa. Điều này tồn tại cho đến khi Trịnh Xuân Thanh bị bắt cóc. Ông này đã được bổ nhiệm vào thập niên 1990 để giúp cảnh sát Đức chống tội phạm thuốc lá ở Việt Nam.
Tuy nhiên, qua nhiều năm, viên chức này tỏ ra không phải là một phần của giải pháp mà là một phần của vấn đề. Nhiều năm trước, TAZ được biết từ Văn phòng Cảnh sát Hình sự Thủ đô Berlin rằng, họ muốn loại bỏ người đàn ông này và hầu như không giao cho ông ta nhiệm vụ nào khác ngoài việc phân biệt hộ chiếu Việt Nam thật và giả.
Tuy vậy, trong cộng đồng người Việt, ông ta có thể tạo ấn tượng rằng, ông ta hợp tác tốt với cảnh sát địa phương, do đó một số khiếu nại hình sự đều đến tay ông ta thay vì đến các nhà chức trách Đức và một dạng hệ thống tư pháp song song đã xuất hiện. Theo bằng chứng của Tòa phúc thẩm Berlin, viên sĩ quan cảnh sát liên lạc này đã đóng vai trò trung tâm trong vụ bắt cóc Trịnh Xuân Thanh. Ví dụ như ông ta đã giúp đưa nạn nhân bị bắt cóc ra khỏi Berlin.
Chú thích: Người dịch cho là cuộc nói chuyện xảy ra ngày 21.10 nhưng có lẽ sẽ xảy ra hôm nay 28.10. Lý do: Cuộc họp chỉ được nói xảy ra ngày thứ hai nhưng tác giả dùng thì hiện tại, không phải quá khứ. Phía dưới lại dùng thì tương lai tức là chưa, chỉ sẽ xảy ra.
Xem thêm:
Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang đi thăm và làm việc tại Đức nhằm đưa bà Nhàn trở về nước
Bộ trưởng Lương Tam Quang làm việc tại Bộ Nội vụ Đức: Chưa thể dẫn độ được bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn
Chiều thứ Hai 28/10 tại Berlin, Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang dẫn đầu phái đoàn cao cấp đến thăm và làm việc tại Bộ Nội vụ Liên bang Đức.
Đáng lẽ như theo thông lệ ngoại giao, Bộ trưởng Lương Tam Quang phải được người đồng cấp tiếp đón: Bộ trưởng Bộ Nội vụ Liên bang Đức, bà Nancy Faeser; nhưng bà Bộ trưởng lại giao cho ông Thứ trưởng Bộ Nội vụ Liên bang Đức Hans-Georg Engelke đứng ra tiếp đón và hội đàm.
Cuộc tiếp đón và hội đàm diễn ra trong khoảng 1 tiếng đồng hồ. “Trọng tâm là các vấn đề hợp tác song phương và quốc tế, đặc biệt là các vấn đề an ninh và đấu tranh chống tội phạm, như chống ma túy và buôn bán người”, nữ phát ngôn viên Bộ Nội vụ Đức nói với Thoibao.de một cách rất khái quát. Bà cho biết thêm: “Tình hình nhân quyền ở Việt Nam cũng đã được thảo luận”.
Về những câu hỏi khác, trong đó có câu hỏi liên quan đến Trịnh Xuân Thanh và Nguyễn Thị Thanh Nhàn, nữ phát ngôn viên Bộ Nội vụ Đức đã từ chối trả lời, bà nói: “Xin hãy thông cảm rằng chúng tôi không thể kể ra chi tiết hơn về nội dung của cuộc nói chuyện kín, riêng giữa hai Bên.”
Sau đó Thoibao.de đã liên lạc với Bộ Ngoại giao Liên bang Đức. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao tại Berlin cho Thoibao.de biết: “Chính phủ Liên bang Đức đã nói rõ với Chính phủ Việt Nam rằng vụ bắt cóc [Trịnh Xuân Thanh] năm 2017 là hoàn toàn không thể chấp nhận được, nó không tôn trọng luật pháp Đức và trong mọi trường hợp không được phép xảy ra lần nữa. Bộ Ngoại giao Đức và Đại sứ quán Đức tại Việt Nam tiếp tục trao đổi thường xuyên với Chính phủ Việt Nam về vấn đề này.”
Tuy nhiên, người phát ngôn đã không trả lời câu hỏi của Thoibao.de về việc liệu các nhà ngoại giao Đức sẽ vào nhà tù thăm Trịnh Xuân Thanh hay không.
Thoibao.de đặt câu hỏi này là bởi vì một tù nhân Việt Nam chỉ có thể rời khỏi nước để sang nước Đức, sau khi đã có chuyến thăm như vậy và trong thời gian đó sẽ làm giấy tờ xuất cảnh.
Theo thông tin từ báo chí tại Việt Nam, trong các cuộc hội đàm, hai Bên nhất trí phối hợp đấu tranh chuyên án, điều tra, xác minh, truy bắt số đối tượng truy nã liên quan đến công dân hai nước. Và hai Bên cũng nhất trí thúc đẩy ký kết Hiệp định tương trợ tư pháp hình sự, Hiệp định dẫn độ tội phạm và Hiệp định Chuyển giao người bị kết án phạt tù.
Như vậy, có thể nói, cho đến chừng nào hai nước chưa ký kết các hiệp định trên, thì chưa có thể dẫn độ bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn từ Đức về Việt Nam.
Ngoài ra, trước đó cùng ngày 28/10 tại Berlin, Bộ trưởng Lương Tam Quang cũng đã đến thăm Cơ quan Tình báo Liên bang Đức (BND) và có cuộc hội đàm với Giám đốc BND Bruno Kahl, nhằm tiếp tục tăng cường hợp tác trên nhiều lĩnh vực mà hai Bên cùng quan tâm.
Trong khuôn khổ của chuyến thăm Đức, Chủ nhật ngày 27/10 tại Berlin, Bộ trưởng Lương Tam Quang và Đoàn cũng đã gặp gỡ đại diện Liên Hiệp hội người Việt tại CHLB Đức, trong đó Chủ tịch là ông Nguyễn Văn Hiền, chủ chợ Đồng Xuân Berlin.
Hiếu Bá Linh