Hãng ô tô VinFast của tỉ phú Phạm Nhật Vượng loan báo trên trang web của hãng hôm 24/3 rằng họ bắt đầu bán ô tô điện thông minh đầu tiên của Việt Nam với tên mẫu xe là VF e34.
Thông tin từ hãng cho hay VF e34 ứng dụng trí tuệ nhân tạo và cho phép điều khiển bằng giọng nói tiếng Việt, không phân biệt vùng miền.
VinFast cho biết từ thời điểm hiện nay cho đến hết tháng 6, mẫu xe này có mức giá ưu đãi là 590 triệu đồng vì người mua chỉ trả tiền cho chiếc xe không tính bộ pin, tiết kiệm được 100 triệu đồng.
Theo cơ chế mua bán này, bộ pin mặc dù vẫn gắn trên xe nhưng khách hàng sẽ không mua, thay vào đó, họ trả tiền thuê pin hàng tháng với mức phí 1 triệu 450 nghìn đồng.
Hãng xe thuộc tập đoàn Vingroup đưa ra ước tính rằng chi phí thuê pin hàng tháng bằng chi phí đổ xăng, nếu so với xe hơi truyền thống. Vẫn theo VinFast, VF e34 sẽ bắt đầu xuất hiện trên các con đường Việt Nam vào tháng 11/2021. Xe được bảo hành 10 năm.
Xe điện là mảnh đất còn mới, có ít bộ phận cơ khí hơn, lắp ráp dễ hơn, dễ đào tạo công nhân hơn, lập trình dễ hơn. VinFast bắt đầu cạnh tranh từ đầu với các nhà sản xuất khác nên có nhiều cơ hội hơn.Chuyên gia Trương Quý Hoàng Phương
Chỉ chưa đầy một ngày mở bán, có gần 4.000 người đặt mua mẫu xe mới của VinFast, một kỷ lục ở Việt Nam, theo tường thuật của nhiều báo trong nước như Tiền Phong, Thanh Niên, Người Lao Động.
Chuyên gia Trương Quý Hoàng Phương thuộc tập đoàn BMW ở Đức nhận xét với VOA rằng việc VinFast đi vào sản xuất ô tô điện là cách đi nhanh nhất để đuổi kịp sự phát triển của ngành công nghiệp ô tô trên thế giới.
Hiện là chuyên gia nghiên cứu-phát triển công nghệ mới tại BMW, ông Phương phân tích rằng các hãng xe hơi truyền thống đã có lịch sử, uy tín, danh tiếng từ hàng chục cho đến hơn 100 năm, cạnh tranh với họ cực kỳ khó. Nhưng ô tô điện là một lĩnh vực mới, một thị trường mới, mở ra cho tất cả các hãng dù lâu đời hay non trẻ.
Ông Phương nói thêm về những cơ hội, thuận lợi dành cho VinFast:
“Xe điện là mảnh đất còn mới, có ít bộ phận cơ khí hơn, lắp ráp dễ hơn, dễ đào tạo công nhân hơn, lập trình dễ hơn. VinFast bắt đầu cạnh tranh từ đầu với các nhà sản xuất khác nên có nhiều cơ hội hơn”.
Chuyên gia gốc Việt đang làm cho BMW đưa ra dự đoán với VOA rằng thị trường chính mà VinFast thực sự nhắm đến không phải là tại Việt Nam:
… họ muốn đi vào thị trường Hoa Kỳ và sau đó là châu Âu. Tuy nhiên, để đi vào những thị trường đó, ở thị trường nước sở tại, họ phải có một số thử nghiệm trước đã. Như vậy, ở Việt Nam, VinFast muốn quảng bá, muốn dùng người dân để làm những thử nghiệm cho sản phẩm mới của họ mà không phải trả tiền.Chuyên gia Trương Quý Hoàng Phương
“Như họ tuyên bố, họ muốn đi vào thị trường Hoa Kỳ và sau đó là châu Âu. Tuy nhiên, để đi vào những thị trường đó, ở thị trường nước sở tại, họ phải có một số thử nghiệm trước đã. Như vậy, ở Việt Nam, VinFast muốn quảng bá, muốn dùng người dân để làm những thử nghiệm cho sản phẩm mới của họ mà không phải trả tiền. Bất cứ sản phẩm mới nào, ngoài việc thử nghiệm trong điều kiện thí nghiệm, còn phải thử nghiệm trong điều kiện thực tế của người tiêu dùng. VinFast đang muốn sử dụng người dân trong nước để thực hiện những cuộc thử nghiệm này”.
Xem xét các thông số về VF e34 do VinFast công bố, từ kinh nghiệm chuyên môn, ông Phương so sánh với một mẫu xe tương đương của Pháp là Renault Zoe ZE40 để chỉ ra điểm mạnh, điểm yếu của mẫu ô tô điện đầu tiên sắp được hãng xe Việt tung ra.
Chuyên gia của BMW chỉ ra với VOA rằng cả hai xe đều dùng pin có dung lượng gần bằng nhau là 41 và 42kWh, nhưng Zoe của Pháp có động cơ yếu hơn (chỉ 85kW) và tiết diện cản gió ít hơn (thấp hơn xe của VinFast) song chỉ có tầm chạy tối đa là 317 km cho một lần sạc.
Vì vậy, VF e34 của Việt Nam với động cơ mạnh hơn đến 25% (110kW) và cao hơn 5 cm mà VinFast nói có thể chạy được 300 km, đó là một điều bất khả thi, chuyên gia Trương Quý Hoàng Phương đưa ra tính toán.
Với chuyên môn của mình, ông Phương cho rằng trong điều kiện thử nghiệm lý tưởng, VF e34 với bình điện 42kWh chỉ có thể chạy tối đa 240-250km mà thôi. Còn trong điều kiện thực tế phải trừ đi 10-20% nữa.
“Đây là vấn đề với xe điện của VinFast vì chuẩn hiện tại trên thị trường là xe phải chạy được từ 350 km trở lên. Vấn đề kỹ thuật của VF e34 là bình điện khá nhỏ và xe chạy quãng đường không nhiều”, ông Phương nói.
Một lưu ý khác về chiếc xe này đối với các chủ xe trong tương lai, theo chuyên gia của BMW, là hạ tầng để sạc pin.
Hồi tháng 2, VinFast loan báo họ dự kiến sẽ triển khai hơn 2.000 trạm sạc với hơn 40.000 cổng sạc cho xe máy điện và ô tô điện trong năm nay.
Các trạm này sẽ đặt tại các bãi đỗ xe của các địa điểm ở trung tâm tỉnh, thành phố như các chung cư, tòa nhà văn phòng, trung tâm thương mại, siêu thị, bến xe, bãi đỗ xe công cộng, các trường lớn, các khách sạn.
Tuy nhiên, với thực trạng các trạm sạc nhanh hiện chưa có, trong khi để sạc tại nhà bằng ổ điện 230 Volt thông thường, chủ xe phải cần đến 25 giờ mới đầy pin 42kWh là quá lâu, chuyên gia Trương Quý Hoàng Phương cảnh báo.
Để rút ngắn thời gian sạc, ông Phương phân tích rằng chủ xe bắt buộc phải lắp thêm hộp tăng cường độ dòng điện từ 10 lên 16 Ampere để sạc đầy sau 15 giờ, vẫn là quá lâu; hoặc phải lắp đường dây điện 3 pha 32A để sạc đầy trong 2 tiếng, nhưng sẽ không dễ để các hộ dân lắp điện 3 pha ở Việt Nam.
“Chi phí lắp hộp sạc và mua dây điện là bao nhiêu, người định mua xe cũng nên tìm hiểu trước khi quyết định”, chuyên gia của BMW đưa ra lời khuyên, và đặt câu hỏi:
“Hãng nói rằng bây giờ đặt thì tháng 11 có xe rồi, tôi không hiểu là những người đặt xe sẽ làm gì với cái xe đó nếu mỗi ngày họ phải sạc tới 25 tiếng ở nhà để mà đi mà không có cái sạc nào khác?”
… về thực chất, VinFast bán trả góp có tính lãi bộ pin này cho người mua, vì giá gốc bộ pin này VinFast mua vào ước tính khoảng 7.000 đô la mà thôi.Ông Trương Quý Hoàng Phương
Vẫn chuyên gia của BMW phân tích thêm rằng việc VinFast tách giá trị pin ra và tính phí thuê pin thực ra là một đòn tâm lý để câu khách, còn thực tế là khách hàng sẽ mua trả góp bộ pin.
“VinFast định giá thuê bao pin là 1,45 triệu đồng. Nếu nhân 1,45 triệu này với 120 tháng, tức 10 năm dùng pin, ta ra con số 174 triệu đồng cho đến khi phải thay pin. Nghĩa là về thực chất, VinFast bán trả góp có tính lãi bộ pin này cho người mua, vì giá gốc bộ pin này VinFast mua vào ước tính khoảng 7.000 đô la mà thôi”, chuyên gia Trương Quý Hoàng Phương nói với VOA.
Việc thuê pin trên danh nghĩa này có thể dẫn đến các bất cập nếu chủ xe bán xe cho người khác khi chưa hết thời hạn 10 năm, ông Phương nói.
“Ngoài giao dịch mua bán phần xác xe giữa chủ xe cũ và chủ xe mới, hai bên còn phải chuyển nhượng hợp đồng thuê pin và chỉ có thể làm thông qua VinFast. Bên cạnh đó, người mua chiếc xe đã qua sử dụng sẽ băn khoăn vì pin không còn mới, sạc sẽ không còn 100% dung lượng như ban đầu”, ông Phương nêu ra những mối quan ngại.
Một vấn đề khác đáng chú ý hơn, theo chuyên gia của BMW, đó là nếu chủ xe gây ra lỗi làm hỏng xe dẫn đến pin bị hư hại phải thay thế, chi phí thay pin trong trường hợp này là như thế nào, nhưng chưa có thông tin từ VinFast.
Ông Phương cho biết mô hình cho thuê pin từng thực hiện ở châu Âu nhưng đã bị bãi bỏ do có những bất cập.
Nhìn về tương lai, chuyên gia nghiên cứu-phát triển của BMW cho rằng trong khi VinFast chọn con đường phát triển ô tô điện là hướng đi thích hợp với nhiều cơ hội để theo kịp ngành ô tô thế giới, song cũng có không ít thách thức.
Ông Trương Quý Hoàng Phương liệt kê ra các khó khăn bao gồm: số hãng xe mới nhảy vào lĩnh vực xe điện mỗi ngày một nhiều, đặc biệt là các hãng ở Trung Quốc; mẫu mã xe phải hợp thị hiếu, nếu không nguy cơ bị đào thải rất cao; giá thành phải ngày càng hạ, dung lượng pin lớn hơn, áp dụng nhiều kỹ thuật mới, nhất là tự động hóa hay tự lái, là những điều rất cần để vươn ra thị trường nước ngoài.
“Phải vượt qua được những khó khăn kể trên may ra mới có hy vọng cạnh tranh thành công”, chuyên gia của BMW nói với VOA./.