Mục lục
Tự hào và bán khai
23-12-2022
Từ điển định nghĩa rằng, “Tự hào là lấy làm hãnh diện về cái tốt đẹp mà MÌNH CÓ”.
Nhưng, người Việt không thế. Họ rất dễ tự hào, tự hào mọi lúc, mọi nơi, mọi chuyện. Và dù thế nào thì vẫn là nnhững thứ không phải của họ, do họ.
Họ tự hào về gia đình, trường lớp, tự hào về làng xã, về tỉnh huyện, về đất nước, dân tộc; tự hào về một người Mỹ gốc Việt có thành tích ở xứ người, tự hào về một du học sinh đoạt giải, tự hào… Tóm lại, họ tự hào về bất cứ mọi điều, miễn là nó có chút dây mơ rễ má mà nhiều khi phải tưởng tượng thật lâu mới thấy có một chút liên quan mờ nhạt gần như vô tăm tích với bản thân họ.
Vì sao vậy? Có lẽ đó là một thứ “bệnh tổ tông” của một cộng đồng không có con người cá nhân. Chỉ có cộng đồng, đám đông, bầy đàn, tập thể. Họ coi thiên hạ là mình, lấy của thiên hạ làm của mình, đồng nhất mình với quần thể. Họ không thể đứng một mình, và vì thế phải luôn chuồi vào đám đông, biến mất trong đám đông để chung đụng, xí phần, và cảm thấy được an toàn.
Luôn như thế, họ vô bản sắc, không có độc lập và hoàn toàn không biết gì tới ý niệm tự do. Họ không những mất hút trong đám đông mà còn xung đột với đám đông ấy. Vì sao, vì họ không quan niệm được giá trị tự thân. Một đằng họ tìm kiếm giá trị từ đám đông, một đằng khác cũng chỉ đám đông mới ban cho họ giá trị. Họ không thể hình dung nổi có điều gì có thể có giá trị nếu không được cái đám đông ấy thừa nhận. Và thế là họ vừa nỗ lực trồi lên, vừa luôn muốn ẩn nấp; vừa giành cướp của đám đông mà vừa thèm khát sự công nhận của đám đông. Nó luôn ở trong một thế lưỡng nan, vừa tự ti, vừa ngạo nghễ; vừa đi sau vừa muốn xông lên phất cờ chiến thắng…
Cho đến nay, con người cá nhân cơ bản vẫn vắng bóng trên xứ sở này. Mà không có cá nhân nghĩa là không có sáng tạo, không có tự tôn phẩm giá, và không có luôn cả xã hội – cái xã hội hiểu như một sự cộng đồng trách nhiệm mà ở đó mỗi người vừa độc lập vừa san sẻ các giá trị.
Đó là bức tranh tinh thần nòi giống. Một hợp quần như bao hợp quần khác trong thế giới tự nhiên. Nó thê thảm hơn những gì chúng ta có thể nghĩ. Nếu định nghĩa “văn minh là sự giải phóng con người ra khỏi con người”, thì nhìn từ cái cảm thức tự hào kia, văn minh vẫn là một cái gì hoàn toàn xa lạ ở đây, nếu không nói là bán khai, hoang dã.
LGT: Lại cũng về sự tự hào
Khi ‘tự hào’ trở thành ‘tự tử chính trị’
Trân Văn
22-12-2022
Vào dịp Kỷ niệm Ngày thành lập QĐND VN và Ngày Hội Quốc phòng toàn dân năm 2009, công chúng đã từng sôi sùng sục khi Sở Văn hóa Thể thao Du lịch (Sở VHTTDL) TP.HCM duyệt và cho bày mẫu pano giới thiệu một đoàn quân… Trung Quốc ở khắp nơi…
Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội (ĐH KDCN HN) vừa thừa nhận: Vụ in pano có hình cờ Trung Quốc là một sai phạm rất nghiêm trọng về trách nhiệm an ninh chính trị. Tuy tấm pano “Chào mừng 78 năm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (QĐND VN), 33 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân, 50 năm chiến thắng Hà Nội Điện Biên Phủ trên không” do Khoa Giáo dục quốc phòng An ninh (GDQP AN) của ĐH KDCN HN khiến dư luận sôi sùng sục, ĐH KDCN HN phải đình chỉ công tác một Phó Chủ nhiệm Khoa GDQP AN, một nhân viên Phòng Quản trị vì “tự ý làm pano khi không được sự đồng ý của Ban Giám hiệu và Chủ nhiệm khoa, hình thức của pano có hình ảnh không phù hợp” (1) nhưng xét cho đến cùng đó chỉ là… tai nạn. Một tai nạn liên quan đến… “tự hào”. Đây không phải là lần đầu tiên hoạt động tuyên truyền nhằm xiển dương sự… “tự hào” trở thành một hành động giống như… “tự tử” về “an ninh chính trị”.
***
Vào dịp Kỷ niệm Ngày thành lập QĐND VN và Ngày Hội Quốc phòng toàn dân năm 2009, công chúng đã từng sôi sùng sục khi Sở Văn hóa Thể thao Du lịch (Sở VHTTDL) TP.HCM duyệt và cho bày mẫu pano giới thiệu một đoàn quân… Trung Quốc ở khắp nơi, kể cả những nơi như trụ sở UBND quận, Quận ủy… Trước khi bàn tiếp, mời quý vị độc giả xem lại cuộc trao đổi giữa ông Nguyễn Thành Rum, lúc đó là Giám đốc Sở VHTTDL TP.HCM với RFA…
RFA: Thưa ông, chúng tôi được biết, vừa rồi tại TP.HCM có một số pano được dựng nhân dịp kỷ niệm Ngày thành lập QĐND VN và hình ảnh trên những pano này lại là lính Trung Quốc. Ông có thể giải thích với thính giả của Đài RFA lý do tại sao lại xảy ra chuyện đó?
Ông Nguyễn Thành Rum: Tôi không biết là anh khẳng định như thế nào về chuyện đó?
RFA: Tôi có được xem một số hình ảnh trên Internet và những hình ảnh này ghi lại cảnh pano được đặt trước một số cơ quan công quyền, thành thử chúng tôi muốn hỏi thăm chuyện đó hư, thực ra sao?
Ông Nguyễn Thành Rum: Cái đó… nói chung là thế này… trong đó anh có thấy lá cờ không?
RFA: Dạ có! Có thấy quốc kỳ Việt Nam…
Ông Nguyễn Thành Rum: Ừ… Ừ… Anh có thấy những ngôi sao trên mũ của bộ đội không?
RFA: Hình không được rõ lắm.
Ông Nguyễn Thành Rum: Thế thì cơ sở nào anh cho là… cái đó là… của Trung Quốc?
RFA: Một số blogger có chụp lại ảnh một số trang web của Trung Quốc, trong đó có ảnh gốc…
Ông Nguyễn Thành Rum: Cho nên cái đó đó, có nghĩa là thế này nè… À… đối với một số nhân viên của tôi đó. À… Anh em nó có sơ suất cái chuyện đó nhưng mà nó đã, nó đã chỉnh sửa lại cái hình đó chứ không phải là nó lấy nguyên xi. Bị vì… anh… anh đã thấy lá cờ Việt Nam mà đúng không?
RFA: Dạ…
Ông Nguyễn Thành Rum: Ừ… nhưng mà có điều là mình sử dụng cái hình ảnh của người khác là sai về nguyên tắc bản quyền.
RFA: Dạ…
Ông Nguyễn Thành Rum: À… Cho nên cái đó là… là… sau khi anh em nó làm thì chúng tôi đã cho thu hồi cái đó.
RFA: Dạ…
Ông Nguyễn Thành Rum: Và… chúng tôi có kiểm điểm anh em vì sao sử dụng như thế (?). Bị vì một đó là mình sử dụng, mình phải tính toán đến cái tác quyền, tính toán đến cái sự thương lượng trao đổi với người ta về nhiều mặt. Mình sử dụng, mình phải tính toán đến cái tác quyền, tính toán đến cái sự thương lượng trao đổi với người ta về nhiều mặt.
RFA: Dạ…
Ông Nguyễn Thành Rum: Cái đó là cái sơ suất của nhân viên tôi, của chúng tôi.
RFA: Nhưng thưa ông tại sao…
Ông Nguyễn Thành Rum: Cám ơn…
RFA: Thưa ông tại sao lại không dùng ảnh quân đội nhân dân Việt Nam mà dùng ảnh quân giải phóng nhân dân Trung Hoa…
Đến đây dù không có tiếng gác máy nhưng chúng tôi không thấy ông Nguyễn Thành Rum trả lời nữa. Sau khi lập lại câu hỏi nhiều lần mà không được hồi đáp, chúng tôi đành gác điện thoại (2)….
Có thể vì xử lý viên chức phụ trách khoa, viên chức quản trị của một trường đại học… dễ hơn xử lý một Thành ủy viên, một sở đảm trách công tác tuyên truyền về tự hào nên 13 năm trước, chuyện dùng… đoàn quân Trung Quốc trong xiển dương sự “tự hào” về QĐND VN chỉ ngừng lại ở việc… “kiểm điểm anh em” do… “sai về nguyên tắc bản quyền” rồi thôi! Sau này, ông Nguyễn Thành Rum bị tống giam, bị phạt tù (bốn năm) là do “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” khi toa rập với một số viên chức lãnh đạo TP.HCM bán rẻ công thự, công thổ gây thiệt hại cho công quỹ 189 tỉ (3).
***
Có nhiều bằng chứng cho thấy, tại Việt Nam, xiển dương “truyền thống” để “tự hào” không phải là tự hào thật sự. Xiển dương “truyền thống” và sự “tự hào” đã và vẫn đang được dùng như công cụ để giúp củng cố tư thế lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối của đảng CSVN. Nếu sự “tự hào” về quốc kỳ là có thật, ông Rum không vào tù. Tương tự, nếu thật sự tôn trọng “truyền thống vẻ vang”, thật sự “tự hào” thì làm gì có chuyện hàng lô, hàng lốc tướng tá của QĐND VN dư… “truyền thống” và thừa “tự hào” xắn công thổ ra bán sỉ và lẻ rồi cũng dắt díu nhau vào tù!
Bởi xiển dương “truyền thống” và sự “tự hào” là “bài”, cứ đến hẹn lại phải bày ra nên mới có chuyện hồn nhiên sao chép hình ảnh cờ Trung Quốc, quân đội Trung Quốc,… cho… xong! Bởi “truyền thống” và sự “tự hào” không thực chất nên thỉnh thoảng, xiển dương “truyền thống” và sự “tự hào” mới gặp tại nạn mà tính chất chẳng khác gì… “tự tử” về chính trị. Chẳng riêng tai nạn mới xảy ra ở ĐH KDCN HN hay đã xảy ra ở TP.HCM cách nay 13 năm mà Sở VHTTDL TP.HCM là thủ phạm, có rất nhiều ví dụ để minh họa cho chuyện này. Xin dẫn thêm một ví dụ khác, năm nay, để “Chào mừng ngày thành lập QĐND Việt Nam 22/12/1944 – 22/12/2022”, khi phát hành kỳ 12D2, mới xổ ngày 19/12/2022, Công ty Xổ số kiến thiết TPHCM chọn hình ảnh một nhóm… “Công an nhân dân” đang diễu hành để minh họa cho các tấm vé số của kỳ xổ số “chào mừng” vừa đề cập (4). “Chào mừng” kiểu đó có khác gì thóa mạ “truyền thống” và vạch mặt… “tự hào”. Bởi công chúng không thèm bận tâm nên các hệ thống cùng làm thinh về kiểu “chào mừng” kỳ quái ấy. Vậy thôi!
Chú thích