Mục lục
Mỹ : Chính quyền Trump đóng cửa các đài phát thanh quốc tế, hàng nghìn nhà báo, nhân viên bị sa thải
Sau khi cắt giảm một số cơ quan liên bang, tấn công vào cả giới nghiên cứu, giáo dục, môi trường, chính quyền của tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 15/03/2025 nhắm vào các phương tiện truyền thông vốn được xem là biểu tượng của nền dân chủ Mỹ ở nước ngoài. Giới bảo vệ tự do ngôn luận xem đây là món quà của Trump dành cho các chế độc tài là kẻ thù của nước Mỹ.
RFI
Hình tư liệu minh họa: Trụ sở của đài phát thanh Tiếng Nói Hoa Kỳ – VOA tại Washington. Ảnh chụp ngày 15/06/2020. AP – Andrew Harnik
Thùy Dương
Từ New York, thông tín viên Carrie Nooten cho biết thêm thông tin:
« Tất cả các đài phát thanh truyền tải các thông tin « tự do » ra nước ngoài đều không được chính quyền của tổng thống Donald Trump xem là hữu ích. Một lần nữa, chính quyền Trump lại sử dụng phương pháp thô bạo, đột ngột sa thải, đơn giản là chỉ qua một lá thư điện tử, 1.300 người vốn dĩ là nhân viên làm việc toàn thời gian cho Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (Voice of America – VOA).
Bản thân giám đốc đài phát thanh cũng bị yêu cầu phải ra đi. Các nhân viên còn lại vẫn làm theo hợp đồng cho đến tháng 6, trụ sở của đài ở Washington đã bị đóng cửa. Trên thực tế điều đó kéo theo sự sụp đổ của đài phát thanh này, vốn là tiếng nói của nước Mỹ trên toàn thế giới từ năm 1942, phát sóng tin tức bằng 49 ngôn ngữ và có 360 triệu người nghe mỗi tuần.
Kịch bản tương tự cũng đã xảy ra với Đài Châu Âu Tự do, hoạt động từ 75 năm qua, và Đài Á châu Tự do hoạt động từ 29 năm nay. Các ủy ban bảo vệ nhà báo rất bất ngờ về « món quà » mà Donald Trump trao tặng cho các chế độ độc tài ở Nga, Trung Quốc hoặc Iran – những người thù ghét các đài phát thanh này, bởi đó là những kênh báo chí truyền thông độc lập chống đối các chế độ độc tài.
Và cuối cùng, họ lo ngại về số phận của những nhân viên đang làm việc ở các nước độc tài. Những nhân viên này có nguy cơ bị trục xuất ngay sau khi hợp đồng lao động của họ bị thu hồi ».
Theo AFP, hàng ngàn nhà báo, nhân viên của các đài phát thanh quốc tế của Mỹ, như Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA), Đài Châu Âu Tự do (RFE), Đài Á châu Tự do (RFA), đã bị cho thôi việc, bị cấm đến văn phòng, bị yêu cầu trả lại thiết bị, phương tiện làm việc, điện thoại phục vụ công việc và thậm chí cả thẻ nhà báo. Nhà Trắng lý giải đây là biện pháp để bảo đảm tiền thuế của người dân sẽ không được dùng để chi trả cho các hoạt động « tuyên truyền cực đoan ».
VOA và RFA: Đẫm máu Dốc sương mù
Krishna Trần
17-3-2025
Dốc sương mù (Foggy Bottom) là một khu vực ở trung tâm thủ đô Hoa Kỳ, Washington D.C. Đây cũng là nơi tọa lạc của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, cùng các cơ quan truyền thông do chính phủ Mỹ tài trợ, có liên quan đến Bộ Ngoại giao như VOA (Đài tiếng nói Hoa Kỳ) và RFA (Đài Á châu tự do).
Sáng thứ bảy 15-3-2025, Đài NPR (National Public Radio), dẫn lời ông Grant Turner, một cựu viên chức của Cơ quan Truyền thông Toàn cầu Hoa Kỳ (USAGM: US Agency of Global Media), nói rằng ngày thứ bảy đó là Ngày Thứ Bảy Đẫm Máu (Bloody Saturday), khi cả ngàn nhân viên của VOA và Đài Phát thanh Cuba Martí, bị buộc “nghỉ việc chờ đó” (admin leave), mà thực chất là khúc dạo đầu của một đợt sa thải, có thể dẫn đến kết liễu sự tồn tại của VOA và người em của nó là RFA.
Hơn bốn năm trước, vào cuối nhiệm kỳ đầu của Donald Trump, đã có một Cuộc Thảm Sát Đêm Thứ Tư (The Wednesday Night Massacre), lời tựa cho một tường trình trên CNN về việc sa thải, hoặc ép nghỉ việc, đối với những người đứng đầu VOA và RFA ở thời điểm đó.
Michael Pack, một nhà làm phim bảo thủ, bạn thân với Steve Bannon, được đưa về nắm chức vụ đứng đầu USAGM, ngay lập tức, Pack thực hiện cuộc “thảm sát”. Bannon là lý thuyết gia của phong trào MAGA. Xui xẻo cho ông Pack, vài tháng sau Joseph Biden thắng cử và Pack bị sa thải chỉ 2 giờ sau khi Tổng thống Biden tuyên thệ nhậm chức ngày 20 tháng 1 năm 2021.
Pack, cùng với Bannon đều dính líu tới những vụ bê bối về tiền bạc, trong đó Bannon phải chịu một án tù ngắn hạn.
VOA và RFA được cứu đúng lúc vào năm đó, nhưng hơn bốn năm sau thì có lẽ là “không thể cứu vãn được nữa”.
Đó là lời trong thông cáo báo chí của USAGM vào Ngày Thứ Bảy Đẫm Máu, rằng “This Agency is not Salvageable”! Tạm dịch là “Cơ quan này không thể cứu vãn được nữa”.
Thông cáo này cáo buộc rằng cơ quan quản lý của VOA và RFA đã tiêu tốn hàng trăm triệu đô la để thuê mướn một văn phòng xa xỉ, rồi trả một món huê hồng hậu hỉnh cho cò nhà đất. Tuy nhiên, cáo buộc này được NPR chứng minh là không có cơ sở, trên thực tế là việc thuê mướn nhà cửa được thực hiện đúng đắn và tiết kiệm.
Nhưng cáo buộc động trời nhất là USAGM, và theo đó là VOA và RFA, đã để cho bọn gián điệp và khủng bố xâm nhập (?!) Cũng như tất cả các cáo buộc của những người hiện nay đang nắm quyền hành pháp tại chính phủ liên bang, không có một bằng chứng nào được đưa ra.
Điều cáo buộc vô bằng này thật ra không lạ. Kể từ năm 2020, khi Donald Trump bị thất cử, ông ta và các đồng minh, kéo theo đó là các cử tri MAGA (Make America Great Again), liên tục nói rằng, phe Dân chủ của ông Biden đã gian lận bầu cử. Đến năm 2024, khi ông Trump thắng cử, không thấy ai nói gì đến chuyện gian lận bầu cử cả.
Trong thời buổi thông tin tràn ngập mạng xã hội, khi mà người ta có thể tin bất cứ tin vịt nào bậy bạ nhất, thì những người muốn chơi theo luật, rõ ràng là thất thế, vì không to mồm bằng những kẻ lan truyền tin vịt.
Một trong những nhân vật liên tục cáo buộc gian lận bầu cử năm 2020 là Kari Lake. Bà này liên tục thất bại khi hai lần ra tranh cử thượng nghị sĩ và thống đốc tại tiểu bang Arizona. Năm 2024, bà ta lại thất bại nữa và cũng la lên là gian lận, trong khi đó Donald Trump thắng trong cùng kỳ bầu cử thì lại không nói gì, tức là không gian lận?! Vậy thì, chỉ có gian lận xảy ra khi bị thua trong cuộc bầu cử?
Khi Kari Lake được đề cử làm tổng giám đốc VOA cách đây độ hơn một tháng, tôi cảm nhận một điều bất an và gọi ngay cho một đồng nghiệp làm việc tại VOA. Người này lạc quan, trấn an tôi là, để có thể dẹp bỏ VOA thì cần rất nhiều thủ tục pháp lý phức tạp, nên chắc là sẽ không có việc gì xảy ra.
Nhưng người ta có chơi theo luật đâu, và thế là có “Ngày Thứ Bảy Đẫm Máu”!
Ảnh chụp thông cáo báo chí của bà Kari Lake đăng trên Tweeter.
***
RFA được thành lập năm 1996 để chống lại sự tuyên truyền bóp méo thông tin của các quốc gia độc tài như Trung Quốc (bao gồm Tây Tạng và Tân Cương), Bắc Hàn, Miến Điện, Cambodia, Lào, Việt Nam. Còn VOA thành lập năm 1942 để chống lại sự tuyên truyền của Đức quốc xã.
Tổng cộng hai đài này tiếp cận hàng trăm triệu người trên thế giới, một loại sức mạnh mềm của Hoa Kỳ, truyền tải những giá trị Mỹ. Thế nhưng, những người cầm quyền ở Mỹ hiện nay như Donald Trump, Elon Musk, Kari Lake… không cho rằng điều đó là cần thiết.
Vậy, chẳng lẽ giá trị Mỹ lại là những cáo buộc về gian lận bầu cử, về gián điệp khủng bố xâm nhập… không có bằng cớ?
Một cựu nhân viên RFA hiện đang làm việc cho một cơ quan truyền thanh vùng D.C. nói với tôi rằng, có thể là VOA không hoàn toàn biến mất mà sẽ thu lại rất nhỏ. Tôi nghĩ rằng người đồng nghiệp này có lý, vì những người đứng đầu nhánh hành pháp hiện nay cũng cần loa tuyên truyền.
Mà họ sẽ tuyên truyền theo kiểu gì? Kiểu tố cáo gian lận bầu cử vô bằng? Tôi không nghĩ một nhà báo đúng nghĩa nào của VOA có thể cam tâm cầm cái loa ấy.
Về tin VOA và RFA đóng cửa, truyền thông của đảng cộng sản Việt Nam phản ứng một cách chừng mực về tin liên quan đến VOA và RFA, nhưng đảng cộng sản Trung Quốc thì mừng vui ra mặt. Báo Shanghai Daily (Thượng Hải Nhật Báo) hoan hô tin “tốt tuyệt vời”, đồng vời không quên xỉ vả RFA là cơ quan truyền thông chống Trung Quốc quỷ quyệt nhất.
Một điều khá trớ trêu là tôi biết một số nhân vật, có vị trí hẳn hoi tại RFA và VOA, lại là tín đồ của phong trào MAGA. Bây giờ không biết họ nghĩ gì.
Một cựu nhân viên RFA cho biết, nếu RFA đóng cửa, thì ông sẽ bị mất số tiền bảo hiểm y tế do RFA đóng góp, mỗi năm trị giá $4500, số tiền không hề nhỏ với một người về hưu. Người đồng nghiệp vong niên này chống MAGA từ khi nó ra đời. Còn các cựu nhân viên MAGA của VOA và RFA nghĩ gì về con số $4500 đó?
Tựa đề tôi viết cho bài này là “Đẫm Máu Dốc Sương Mù”, là để phụ họa với ông Grant Turner, “Ngày Thứ Bảy Đẫm Máu”, hay với CNN năm xưa, “Cuộc Thảm Sát Tối Thứ Tư”, cho giật gân kiểu cải lương “Máu Nhuộm Bến Thượng Hải” (tên một bài hát), cho vui thôi. Trong tâm tôi vẫn còn những hình ảnh Dốc Sương Mù vào những ngày cuối đông đầu xuân, yên ắng buổi sáng sớm, đó đây những nụ hoa lặng lẽ từ từ nở trong sương.
Tôi hoàn tất bài viết này trong một buổi sáng California se lạnh, giữa hai cơn bão muộn của mùa đông Cali. Chợt nhớ hôm nay là ngày thứ 54 của những nhà hành pháp đương nhiệm ở D.C. Vào năm 1933, ngày thứ 53 dưới sự cầm quyền của Hitler ở Đức, nền dân chủ bị chế độ Quốc xã kết liễu. Nhưng rồi Quốc xã cũng tiêu vong.
Rồi thì cái gì cũng sẽ qua, như màn sương sớm ở Dốc Sương Mù khi nắng lên mà thôi. Donald Trump hay Kari Lake, hay Elon Musk, liệu có thể sánh với màn sương muôn thuở ở Foggy Bottom?
Đóng cửa VOA và RFA, cú sốc với giới đấu tranh dân chủ
16 tháng 3, 2025
Saigon Nhỏ
Thụy My: “Món quà to lớn cho kẻ thù nước Mỹ”
Chính quyền tổng thống Donald Trump ngày thứ Bảy 15 Tháng Ba đã cho các nhà báo của đài Tiếng nói Hoa Kỳ và các đài phát thanh khác do Hoa Kỳ tài trợ nghỉ việc, đột ngột cho ngưng hoạt động các phương tiện truyền thông từ lâu vẫn là chủ chốt để chống lại các cuộc tấn công thông tin của Nga và Trung Quốc.
Hàng trăm nhà báo và các nhân viên khác của đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA), Châu Á Tự do (RFA), Châu Âu Tự do (RFE) và các đài khác đã nhận được email vào cuối tuần, thông báo cấm họ vào văn phòng, và phải giao nộp thẻ nhà báo, điện thoại được cấp cũng như các thiết bị khác.
Trump, vốn đã làm rỗng ruột cơ quan viện trợ Mỹ và bộ Giáo dục, hôm thứ Sáu công bố một sắc lệnh xếp Cơ quan Truyền thông Toàn cầu Hoa Kỳ (USAGM) vào danh sách « các thành phần của một bộ máy liên bang quan liêu mà tổng thống đánh giá là không cần thiết ».
Bà Kari Lake, người ủng hộ Trump nhiệt thành và từng là người dẫn chương trình tin tức ở Arizona, được bổ nhiệm làm người đứng đầu cơ quan này sau khi thất bại ở Thượng viện, trong một email gởi cho các cơ quan truyền thông dưới quyền, viết rằng không còn được liên bang ưu tiên tài trợ.
Một trợ lý báo chí của Nhà Trắng, Harrison Fields, với giọng điệu kém chính thống hơn, đã viết trên mạng X chữ « goodbye » bằng 20 thứ tiếng, một cách mỉa mai phạm vi đưa tin đa ngôn ngữ của VOA. Đài Tiếng nói Hoa Kỳ phát sóng tại nhiều nước, với số lượt nghe hàng tuần là 350 triệu, theo con số của USAGM.
Giám đốc Radio Free Europe/Radio Liberty, đã phát sóng sang khối xô-viết trong thời kỳ chiến tranh lạnh, coi việc hủy tài trợ là « món quà to lớn cho những kẻ thù của nước Mỹ ».
Ông Stephen Capus trong một thông cáo viết : « Các giáo sĩ Iran, các nhà lãnh đạo cộng sản Trung Quốc và các nhà độc tài ở Matxcơva, Minsk chỉ có thể vui mừng trước việc ngưng tài trợ cho RFE/RL sau 75 năm hiện diện ».
Radio Free Asia (RFA) được thành lập năm 1996, có nhiệm vụ cung cấp các phóng sự không kiểm duyệt tại các nước mà báo chí không được tự do, nhất là Trung Quốc, Bắc Triều Tiên và Việt Nam.
Các đài trên đây được bảo đảm độc lập về đường hướng biên tập dù nhận tài trợ của Hoa Kỳ. Chính sách này gây giận dữ cho một số người thân cận của ông Trump, từ lâu vẫn chống lại truyền thông và trong nhiệm kỳ đầu đã đề nghị các kênh do chính phủ tài trợ nên quảng bá các chính sách của ông.
Lê Minh Nguyên: Bầu cử cho ra hậu quả (election has consequences)
VOA là cơ quan ngôn luận lâu đời và uy tín của THẾ GIỚI, mang trong sáng và sự thật đến các nẻo đường của quả địa cầu. Hôm nay CSVN cũng như CSTQ… vui mừng vì sự tắt tiếng của nó.
RFA là nơi mà người dân trong nước biết được những sự thật ngay địa phương mình cư ngụ, không bị bưng bít và tuyên truyền bởi một hệ thống nói láo có tổ chức của CSVN.
The National Endowment for Democracy (NED) có ngân sách hằng năm khoảng 240 triệu đôla để giúp cho dân chủ được nẩy mầm ở những quốc gia còn độc tài cũng bị ông Trump đóng băng. NED là do một đạo luật của Quốc Hội thời ông Reagan, tước quyền hỗ trợ dân chủ của CIA để đưa qua NED, tổng thống không thể dùng sắc lệnh để thay đổi hay ngưng thi hành luật và NED đang kiện. (https://n.pr/4btXThj)
Hôm nay là ngày buồn gấp đôi: buồn cho phong trào dân chủ VN và buồn cho những người bạn mà tôi kính quý đã tận tụy làm việc ở VOA và RFA. Các bạn là những người tạo tình huống (enablers) để những người yêu giá trị tự do dân chủ trong nước (actors) có được niềm tin và môi trường thuận lợi để hoạt động. Chúng tôi không quên các bạn.
Chính quyền mới quả đầu của Mỹ có lộ đồ – Project 2025 – và họ cứ theo đó mà làm, không thương xót một ai. Họ thành công hay không thì chưa biết vì còn tùy thuộc vào sự đề kháng của dân Mỹ – qua biểu tình và kiện tụng.
Nhưng nếu họ thành công thì nước Mỹ sẽ có một chế độ mới, độc tài quả đầu (một thiểu số trọc phú nắm quyền thao túng tài sản quốc gia giống như Nga), giáo quyền lấn sâu vào thế quyền (độc đoán Cơ Đốc Giáo) và có đặc tính siêu quốc gia (kết hợp với trọc phú các nước khác ở Nga, Hungary… cũng như các nước giàu mà họ đang nổ lực can thiệp vào bầu cử để thay đổi như Anh, Đức, Romania…).
Họ có thể bị làn sóng phản kháng ở khắp nơi cho ra rìa (irrelevant) nếu họ tạo ra những nỗi thống khổ quá mức chịu đựng của người dân.
Trên trường quốc tế, rõ ràng là Âu Châu, qua cuộc họp 30 nước ở Pháp vừa qua mà Mỹ không được mời, cương quyết bảo vệ Ukraine, mà cũng chính là bảo vệ họ. Nếu Mỹ hoàn toàn chìu chuộng Nga hy sinh Ukraine thì Mỹ có thể bị gạt ra ngoài lề, Plan B sẽ được áp dụng, Ukraine tuy mất đi quân viện của Mỹ nhưng vẫn còn Âu Châu và khả năng tự lực. (https://bit.ly/4iTJJbE)
Với Putin và team của ông ta thì bảo vệ chế độ quả đầu là quyền lợi cốt lõi. Để thực hiện điều này ông ta liên kết chặt chẽ với các chế độ độc tài khác như Trung Quốc, Iran, Bắc Hàn, Miến Điện, Venezuela… và chỉ lợi dụng ông Trump để trục lợi tối đa. Với Putin thì Trump chỉ là “Con thuyền đầu bãi đứng chơi vơi”.