Ngày 2 tháng 6 năm 2022, Ủy Ban Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ đã công bố một bản phúc trình dài 23 trang, nói lên tổng quát thực trạng về đàn áp tự do tôn giáo tại Việt Nam năm 2021, trình bày một số hạn chế quyền tự do tôn giáo tại đây.
Để bổ túc, Hội Đồng Liên Tôn Việt Nam xin trình bày tình hình cụ thể đàn áp tự do tôn giáo tại Việt Nam trong những ngày gần đây.
-
SỰ THỰC VỀ TỰ DO TÔN GIÁO TẠI VIỆT NAM
Đảng Cộng Sản Việt Nam dùng xảo thuật chính trị để cai trị, khiến cho quốc tế đã có cái nhìn sai lạc về thực chất tình hình chính trị và tôn giáo tại Việt Nam.
Nhìn bề ngoài một cách phiến diện, nhà nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam có vẻ là một “nhà nước pháp quyền”, cai trị bằng luật pháp, tôn trọng quyền tự do của công dân trong đó có tự do tôn giáo. Điều 24 Hiến Pháp CSVN có nêu: “Mọi người đều có quyền tự do tôn giáo, tự do tín ngưỡng…” CSVN cũng công bố luật tôn giáo và tín ngưỡng tại Việt Nam.
Tuy nhiên, nhìn sâu vào bản chất, điều 4 hiến pháp, được dùng làm nền tảng cho chế độ cai trị tại Việt Nam ghi: “Đảng Cộng sản Việt Nam… lấy chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội.”
Như vậy, các giáo hội, các sinh hoạt tôn giáo tại Việt Nam (cũng như các sinh hoạt khác của toàn xã hội) đều phải nằm dưới sự lãnh đạo của đảng CSVN.
– Về chính sách: đảng CSVN chủ trương “…thể chế hóa quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác tôn giáo, (Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 03/6/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI), và Chỉ thị số 18-CT/TW ngày 10/01/2018 của Bộ Chính trị (khóa XII), Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.” (Trích: Thực hiện chính sách, pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam hiện nay).
– Các tổ chức thực hiện chính sách “quản lý tôn giáo” gồm có:
Ban Tôn Giáo Chính Phủ: thuộc Bộ Nội Vụ gồm các vụ đặc trách từng tôn giáo. Ban tôn giáo này có ủy ban tại các tỉnh, thành phố.. nhằm kiểm soát chặt chẽ các tôn giáo.
Mặt Trận Tổ Quốc là bộ phận ngoại vi của đảng CSVN, hiện nay lãnh đạo bởi Đỗ Văn Chiến, Bí Thư Trung Ương đảng CSVN), giữ chức Chủ tịch Ủy Ban Chấp Hành Trung Ương. MTTQ là “… cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân; … giám sát, phản biện xã hội; tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, hoạt động đối ngoại nhân dân góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.” (Điều 9, khoản 1 của HP CSVN). Mặt Trận có các Ủy ban tại các tỉnh, thành phố… nhằm thực hiện chính sách của đảng CSVN.
Triệt tiêu tôn giáo: Sau khi nắm chính quyền tại Miền Nam năm 1975, nhà cầm quyền đã triệt tiêu hầu hết các tôn giáo, nhất là Cao Đài, Hòa Hảo, Tin Lành, sau đó đến Phật giáo. Riêng Công Giáo do ảnh hưởng của Tòa Thánh Vatican, nhà cầm quyền đã quốc doanh hóa các giáo hội khác, tịch thu hoặc đóng cửa các thánh thất, nơi thờ phượng, các tu viện, các cơ sở giáo dục, đào tạo tu sĩ, các cơ sở thiện nguyện như viện cô nhi…, hiện nay vẫn chưa hoàn trả.
Phương thức để triệt hạ các chức sắc đòi quyền tự do tôn giáo, đòi tự do dân chủ, nhà cầm quyền cho các cơ quan ngôn luận nhà nước vu cáo, bôi lọ trên các hệ thống truyền thông xã hội hoặc kết án tù.
Kết luận: Những văn bản và hành động đàn áp kể trên, hiển nhiên ở Việt Nam hoàn toàn không có Tự Do Tôn Giáo được nêu trong bản Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền điều 18: “Ai cũng có quyền tự do tư tưởng, tự do lương tâm và tự do tôn giáo; quyền này bao gồm cả … quyền tự do biểu thị tôn giáo hay tín ngưỡng qua sự giảng dạy, hành đạo, thờ phụng và nghi lễ, hoặc riêng mình hoặc với người khác, tại nơi công cộng hay tại nhà riêng.”
TÌNH HÌNH ĐÀN ÁP CÁC TÔN GIÁO CỤ THỂ HIỆN NAY:
VỀ PHẬT GIÁO:
– Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất được thành lập vào thập niên 1960 tại miền Nam nay được xem như hoàn toàn bị triệt tiêu ngoại trừ một vài ngôi chùa hoạt động lẻ tẻ, nhưng dưới sự giám sát chặt chẽ của nhà cầm quyền.
– Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam (được gọi là Phật Giáo quốc doanh) do chính quyền thành lập sau 1975 hiện nay là giáo hội duy nhất được phép hoạt động công khai tại Việt Nam dưới sự kiểm soát của nhà nước.
– Nhiều chùa đã bị phá hủy, chiếm giữ, hoặc bị đàn áp, cụ thể gần đây như sau:
* Chùa Liên Trì bị phá sập năm 2016 hiện vẫn không được bồi hoàn thỏa đáng. Hòa Thượng Thích Không Tánh trụ trì và chư Tăng hiện không có nơi thờ phượng, phải phân tán khắp nơi.
* Chùa Thiên Quang do TT Thích Thiện Thuận trụ trì. Nhà cầm quyền tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu đe dọa sẽ làm đường xuyên qua đất Chùa, phá bỏ Đài Lục Hòa và Nhà Thủy Tạ của Chùa nếu TT Trụ Trì theo Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất.
* Chùa Sơn Linh ở Kontum: Rằm tháng 7 vừa qua, cộng sản đến lập biên bản, cấm không cho cúng kiến.
* Tịnh Thất Bồng Lai, một nơi tu tại gia của tư nhân, giúp các trẻ em mồ côi tu tập học giáo lý Phật giáo, bị nhà cầm quyền sách nhiễu từ lâu, gần đây vào ngày 20/7/2022 cộng sản đã kết án Ông Lê Tùng Vân 90 tuổi, sức khỏe yếu kém, 5 năm tù; ba người khác là Lê Thanh Hoàn Nguyên 32 tuổi, Lê Thanh Nhất Nguyên 31 tuổi, Lê Thanh Trùng Dương 27 tuổi mỗi người 4 năm tù ở, Lê Thanh Nhị Nguyên 24 tuổi 3 năm 6 tháng tù và bà Cao Thị Cúc 62 tuổi 3 năm tù, tất cả đều bị gán cho tội “Lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, tổ chức, cá nhân theo khoản 2 Điều 331 Bộ luật Hình sự.”
VỀ CÔNG GIÁO
– Nhiều tài sản của Giáo hội Công Giáo Việt Nam bị cộng sản tịch thu chưa được giải quyết, như Tiểu Chủng Viện Hoan Thiện, Huế; Tòa Khâm sứ Tòa Thánh và Khu đất Tòa TGM Hà Nội; Giáo xứ Thủ Thiêm và Dòng Mến Thánh Giá Thủ Thiêm; Nhà thờ Giáo xứ Tam Tòa, Quảng Bình, Nhà thờ Giáo xứ Lộc Hưng, Sài Gòn bị ủi sập. Đan Viện Thiên An, Huế liên tục bị cộng sản tấn công cưỡng chiếm. LM Antôn Đặng Hữu Nam, bị cộng sản liên tục đe dọa, đấu tố, áp lực đưa về Nhà Hưu Giáo Phận Vinh, bị ngưng chức và bị treo chén và xin Vatican trục xuất khỏi hàng Giáo Sĩ Công Giáo. LM Nguyễn Văn Lý sau hơn 20 năm bị tù đày nay bị quản thúc tại nhà hưu dưỡng Huế.
– Tháng 12, 1979 cộng sản đã chiếm Chủng Viện Hoan Thiện của TGP Huế, cưỡng bức LM Giám Đốc và 2 LM Giáo Sư ra khỏi Chủng Viện, đuổi hơn 80 Chủng Sinh đang tu học làm LM buộc về gia đình, cướp đoạt Chủng Viện làm 3 trường Trung học cấp 3 Nguyễn Chí Diểu, trường Vừa Học Vừa Làm, trường Nghệ Thuật Thể Dục, mãi đến nay. Sau nhiều đợt tuyệt thực phản đối của LM Nguyễn Văn Lý, Đại diện Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp, UBND tỉnh Hà Nam, Tổng cục An ninh Bộ Công an Hà Nội đã tuyên bố với LM Lý, trước mặt Ban Giám thị trại giam Nam Hà, tỉnh Hà Nam : “Nhà Nước thừa nhận có sự kiện giữa Tháng 12.1979 về Chủng Viện Hoan Thiện. Khi nào Giáo Hội cần dùng làm Trường đào tạo Linh Mục, Nhà Nước sẽ trả lại cho Giáo Hội”. Đã 3 lần đề nghị 3 Đức TGM, phương cách rất ôn hòa nhận lại Chủng Viện Hoan Thiện, đến nay vẫn chưa giải quyết.
– Giáo xứ Bình Thuận, Nghi Lộc, Nghệ An bi cộng sản cướp đường chung của Dân, bán cho Cty WHA. Ngày 13.7.2022.khoảng 1.200 dân biểu tình phản đối, bị hàng ngàn công an, an ninh ném lưu đạn, đánh đập rất dã man, bắt giam tù 9 dân, 1 người bị thương rất nặng.
– Đan Viện Thiên An Huế đã được xây dựng từ năm 1940 hợp pháp với 107 hecta rừng thông xung quanh. Sau 1975, Ty Lâm nghiệp Thừa Thiên-Huế cưỡng chiếm toàn bộ các đồi thông quanh Trụ sở chính của Đan Viện. Từ 1975 đến nay, Đan Viện liên tục bị CS cướp đoạt, lấn chiếm rừng thông của Đan Viện làm Lâm trường Tiền Phong với 30 hecta và làm khu Vui chơi giải trí quanh hồ Thủy Tiên với 63 hecta. Năm 2018, các rừng thông của Đan Viện đã bị đốt 3 lần, các Tu sĩ trồng lại một số thông con bị cộng sản nhổ bỏ. Tháng 7, 2018, cộng sản trồng lại thông trên đất của Đan Viện để cướp chiếm thêm 10 hecta. Từ 2015, cộng sản đã đập phá Tượng Thánh Giá Chúa Kitô 3 lần, đốt các đồi thông của Đan Viện nhiều lần. Năm 2017, 2018 cộng sản đã đánh các Đan sĩ bị thương nhiều lần. Hiện nay, Đan Viện vẫn đang tiếp tục bị đàn áp.
VỀ ĐẠO CAO ĐÀI
Giống như các tôn giáo khác, sau 1975, cộng sản đã tịch thu các Thánh Thất, Nhà Nguyện, các cơ sở của Đạo Cao Đài, không cho hành đạo và trao cho giáo hội Cao Đài quốc doanh.
Riêng giáo hội Cao Đài độc lập chơn truyền đã bị đàn áp, đe dọa, nhiều cơ sở đã bị san bằng, hoặc cưỡng chiếm giao cho quốc doanh. Gần đây, họ chiếm đoạt Vạn Pháp Cung, của Đạo Cao Đài Chơn Truyền ở Tây Ninh trao cho quốc doanh, trục xuất một số chức sắc và tín đồ.
CTS Hứa Phi, Trường Ban đại diện Khối Nhơn Sanh Cao Đài Chơn Truyền đã bị cộng sản đàn áp,đánh đập, cắt râu, gây nguy hiểm cho tính mang. Hộ chiếu của ông đã bị cộng sản tịch thu từ nhiều năm nay vẫn không hoàn trả. Một vài vụ đàn áp cụ thể trong quá khứ:
– Ngày 14 – 04 – 2014, Thánh Thất Tuy An, tỉnh Phú Yên bị nhà cầm quyền mượn cớ mở rộng quốc lộ 1A, đã ủi sập và san bằng không đền bù. Sau đó tín đồ phải sinh hoạt tại tư gia nhưng vẫn bị xua đuổi, cấm đoán.
– Ngày 28-09-2015: CTS Hứa Phi được mời dự Hội Nghị Tự Do Tôn Giáo Châu Á Thái Bình Dương tại Thái Lan, nhà cầm quyền CSVN tịch thu thông hành không cho đi.
– Ngày 16/02/2019, 36 đồng đạo đến cúng cầu bịnh cho tín đồ Phạm Thị Giềng, 96 tuổi, tại Huyện Dương Minh Châu, Tỉnh Tây Ninh, bị chính quyền đến đánh đập, bắt giữ và phạt 8 triệu đồng VN, với lý do chở người đi hành đạo không xin phép.
– Ngày 18/6/2020, nhà cầm quyền Tỉnh Phú Yên kết hợp với Cao Đài Quốc Doanh chiếm Thánh Thất Hiếu Xương (nay là Thánh Thất Phú Lâm) thuộc Tộc Đạo Hiếu Xương, Tỉnh Phú Yên do Chánh Trị Sự Cao Minh xử lý Thường Vụ.
– Công an nhiều nơi đã hăm dọa các chức sắc và tín đồ, cấm không cho hỗ trợ Thánh Thất Hiếu Xương như tại Tỉnh Bình Định, triệu tập Chánh Trị Sự Nguyễn Hà và Nguyễn Văn Danh; Huyện Vũng La tỉnh Phú Yên triệu tập Chánh Trị Sự Huỳnh Thị Kim Xuyến và một số Đồng Đạo.
– Ngày 26/8/2020, công an triệu tập một số Đồng Đạo ở xã Sơn Thành và ngày 3/9/2020 công an Tỉnh Phú Yên triệu tập Chánh Trị Sự Cao Minh, Phó Trị Sự Nguyễn Thị Miễn, Thông Sự Nguyễn Thị Hồng và một số Đồng Đạo lên Phường Phú Đông làm việc với tội danh là chống lại lịnh của Ủy Ban Nhân Dân Tỉnh Phú Yên, đưa ông Thành ở Bình Định về cai quản Thánh Thất Hiếu Xương và gây rối làm mất trật tự nơi địa bàn phường.
– Tại Thánh Thất Phú Giáo, Bình Dương chính quyền cũng mượn cớ nới rộng quốc lộ giới, đã ra các văn thư và quyết định thu hồi và cưỡng chế và ngày 19/06/2015.
– Mới dây, Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ đã tổ chức Hội Nghị Tự Do Tôn Giáo Quốc tế tại Hoa Kỳ từ 28 đến 30 tháng 6, 2022. Từ Việt Nam, nữ CTS Nguyễn Xuân Mai đi tham dự, ngày 22/7 trở về, bà đã bị công an và hải quan Tân Sơn Nhứt cầm giữ và tra hỏi 7 tiếng đồng hồ, sau cùng buộc CTS phải ký vào giấy cam kết không được giao lưu với bên ngoài, không được phát tán tin tức này.
PHẬT GIÁO HÒA HẢO THUẦN TÚY
Sau năm 1975, cộng sản tịch thu và đóng cửa các chùa chiền, văn phòng, các cơ sở giáo dục, thiện nguyện. Hiện nay chỉ có giáo hội PGHH quốc doanh do nhà cầm quyền lập ra và kiểm soát mới được phép hoạt động.
Giáo hội độc lập là GH PGHH Thuần Túy hoàn toàn bị cấm đoán hoặc đàn áp, không có nơi hành đạo. Các ngày lễ kỷ niệm lớn như Ngày Khai Đạo 18/5, ngày Đản sanh Đức Huỳnh Giáo Chủ 25/11, ngày Đức Thầy vắng mặt 25/2 đều bị cấm đoán, hoặc bị ngăn chận, cấm không cho các chức sắc, tín đồ ra khỏi nhà, hoặc bị theo dõi, nhất là tại trụ sở tạm thời GH ở tỉnh An Giang.
Ngoài ra, nhà cầm quyền còn tìm cách lũng đoạn, chia rẽ hàng ngũ các chức sắc, hạn chế đi lại.
Những tín đồ PGHH còn đang bị giam trong tù : 1/Bùi văn Trung; 2/Bùi văn Thăm; 3/Vương văn Thả; 4/Vương văn Thuận; 5/Trần văn Giang; 6/Nguyễn Minh Nhựt; 7/Nguyễn Bắc Truyển.
TIN LÀNH
Chỉ có các giáo hội Tin Lành được nhà nước cho phép mới được hoạt động nhưng dưới sự giám sát của nhà cầm quyền.
Riêng các giáo hội độc lập, không được cấp phép, không được phép xây Nhà Thờ, Nhà Nguyện, phải lén lút sinh hoạt tại tư gia, được gọi là “hội thánh chui” thường xuyên bị sách nhiễu, hăm dọa, xua đuổi, gặp nhiều khó khăn cho việc thờ phượng.
Đặc biệt các giáo hội Sắc Tộc bị đàn áp rất nặng nề. Nhiều nơi tín đồ bị buộc phải bỏ đạo. Ngày 16/8, Chấp Sự Hội Thánh Tin Lành ở Đắc Lắc bị tòa án kết án 4 năm tù giam vì tội “lợi dụng quyền tự do xâm phạm lợi ích của nhà nước”. Và còn nhiều trường hợp khác không tả xiết.
Các chức sắc còn bị giam giữ: MS Nguyễn Trung Tôn, MS Đinh Diên. Hai phu nhân của hai vị vừa đi thăm về cho biết tình trạng sức khỏe rất kém nhưng không được cho đi điều trị. Nhiều tín đồ Tin lành Sắc Tộc ở cao nguyên còn bị giam giữ.
LÊN TIẾNG CỦA HỘI ĐỒNG LIÊN TÔN VIỆT NAM
Trước tình hình đàn áp tôn giáo của nhà cầm quyền CSVN, HĐLT VN trân trọng lên tiếng:
1- Phản đối và tố cáo với quốc tế sự đàn áp tôn giáo và vi phạm Công Ước LHQ về quyền Dân Sự và Chính Trị và về quyền trẻ em của nhà cầm quyền tại Việt Nam.
2- Yêu cầu nhà cầm quyền CSVN tôn trọng bản Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền, các quyền tự do của người dân Việt Nam, trong đó có quyền tự do tôn giáo là quyền thiêng liêng nhất của con người.
3- Nhà cầm quyền CSVN phải:
– Trả lại tài sản đã tịch thu của các giáo hội tại Việt Nam.
– Trả tự do cho tất cả các chức sắc, tín đồ tôn giáo hiện bị giam cầm.
– Trả tự do cho tất cả những người tranh đấu cho tự do dân chủ và nhân quyền cho Việt Nam.
4- Thỉnh cầu Tổ Chức Liên Hiệp Quốc, các Chính Phủ Tự do Dân chủ thế giới khẩn can thiệp, tạo áp lực buộc nhà cầm quyền CSVN phải đáp ứng những đòi hỏi kể trên.
Làm tại Việt Nam, Ngày 25 tháng 8, 2022
Đồng Chủ Tịch:
– Hòa Thượng Thích Không Tánh (Phật Giáo )
– Chánh Trị Sự Hứa Phi (Cao Đài Giáo )
– Linh Mục Nguyễn Văn Lý (Công Giáo )
– Đạo Huynh Lê Văn Sóc (Giáo Hội Phật Giáo Hòa Hảo Thuần Túy )
– Mục Sư Nguyễn Hoàng Hoa (Giáo Hội Cộng Đồng Tin Lành
VĂN PHÒNG LIÊN LẠC TẠI HẢI NGOẠI:
overseas.ifcvn@gmail.com; vpllhn.hdltvn@gmail.com